Đến thăm gia đình bà Nguyễn Thị Đường ở thôn Vĩnh Thọ xã Vĩnh Sơn, là một trong những hộ đang xây dựng mô hình vườn chuẩn, vườn mẫu nông thôn mới, mảnh vườn nhỏ trước nhà xanh ngắt nào là rau màu, cây ăn quả các loại; quanh bờ rào được tô điểm bằng những bông hoa rực rỡ sắc màu. Mặc dù gia đình bà Đường chăn nuôi nhưng chuồng trại rất sạch sẽ, được bố trí cách xa khu nhà ở, có rào quây xung quanh và sử dụng hệ thống hầm biogas nên hạn chế tối đa việc ô nhiễm ra môi trường. Bà Đường chia sẻ: Thực hiện chủ trương của địa phương về xây dựng vườn chuẩn, vườn mẫu NTM, khu dân cư sáng – xanh – sạch – đẹp, gia đình đã gương mẫu đi đầu trong phong trào này. Hiện bao quanh khu vườn xanh mát là các loại cây ăn quả táo, ổi, cam, bưởi. Mùa nào thì thức nấy, khu vườn chuẩn của gia đình xanh mát, trĩu quả nào mướp, bầu bí, dưa, cà và các loại rau thơm. Theo bà Đường thì việc xây dựng vườn chuẩn không chỉ là niềm vui, cải thiện đời sống của gia đình mà còn là góp phần trong cuộc xây dựng nông thôn mới ở địa phương, vì lợi ích lâu dài của quê hương.
Một trong những mô hình tiêu biểu ở xã Hùng Sơn phải kể đến vườn mẫu của gia đình ông Nguyễn Hữu Thọ ở thôn Thành Tiến. Với diện tích 3 sào, gia đình ông Thọ đã quy hoạch một cách khoa học, trồng 60 gốc bưởi gồm bưởi da xanh, bưởi Bồ lô Mỹ, bưởi Phúc Trạch; 50 gốc thanh long ruột đỏ và 50m2 trồng rau sạch. Ông Thọ chia sẻ: Trước đây, gia đình ông trồng nhiều loại cây ăn quả, do không được quy hoạch bài bản nên thu nhập không cao. Khi xã triển khai xây dựng vườn chuẩn,vườn mẫu NTM, gia đình ông đã quy hoạch lại vườn, đầu tư thêm hệ thống tưới nước trong vườn cây, phân bón và khoa học kỹ thuật để làm vườn mẫu. Tuy diện tích vườn không lớn nhưng nhờ quy họach bài bản nên rất đẹp mắt. Ông Thọ cho biết: “Nhờ hợp khí hậu, thổ nhưỡng, chăm sóc tốt nên vườn cây ăn quả phát triển đều, quả to, đẹp. Mỗi năm sau khi trừ chi phí cho gia đình ông thu nhập hơn 50 triệu đồng.
Ông Nguyễn Xuân Tý, Chủ tịch Hội Nông dân xã Hùng Sơn cho biết: Là địa phương đầu tiên của huyện Anh Sơn đăng ký đạt xã NTM nâng cao vào năm 2022, hiện nay xã đang hoàn thiện các tiêu chí để về đích. Thời gian qua, hội nông dân xã được chọn làm điểm về xây dựng mô hình vườn chuẩn của huyện. Hiện nay toàn xã đã có trên 150 mô hình cải tạo vườn tạp mang lại hiệu quả kinh tế cao cho thu nhập 50 - 100 triệu đồng/năm; xã đã xây dựng 2 vườn chuẩn, vườn mẫu NTM, mỗi hộ được hỗ trợ 15 triệu đồng để xây dựng mô hình. Năm 2022 này, hội đang tiếp tục xây dựng thêm 2 vườn chuẩn, sau đó nhân rộng tiếp ra trên địa bàn. Để phong trào lan tỏa sâu rộng, giúp các gia đình có vườn chuẩn đẹp, hiệu quả kinh tế cao, xã đã tổ chức cho các hộ dân đi tham quan các mô hình trồng cây ăn quả trong, ngoài huyện cũng như tập huấn làm vườn; tranh thủ các nguồn vốn để hỗ trợ người dân cải tạo vườn tạp, từ đó hình thành nên các vườn mẫu mang lại thu nhập cho người dân.
Hai năm gần đây, hội nông dân huyện Anh Sơn đã triển khai tới 21 cơ sở hội xây dựng mô hình vườn chuẩn, vườn mẫu nông thôn mới. Hiện nay Hội Nông dân huyện đang hỗ trợ xây dựng 11 mô hình vườn chuẩn nông thôn mới làm điểm, tất cả các vườn mẫu đều hoàn thành 5/5 tiêu chí, có hàng rào kiên cố được xây dựng bao quanh
vườn, chuồng trại chăn nuôi đảm bảo không gây ô nhiễm môi trường, có hệ thống mương tiêu thoát nước không gây ngập úng. Các hộ xây dựng vườn mẫu đều áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ mới vào sản xuất. Đó là lắp đặt hệ thống tưới tự động, đưa vào trồng các loại giống cây, con có năng suất cao, chất lượng tốt, 100% các vườn hộ được cải tạo lại đều bố trí diện tích nhất định để trồng rau xanh theo hướng đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, đảm bảo hài hòa giữa cảnh quan, môi trường và bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế, bình quân mỗi vườn cho giá trị kinh tế từ 50 - 100 triệu đồng.
Ông Nguyễn Đăng Khoa, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Anh Sơn cho biết: Mô hình vườn chuẩn, vườn mẫu nông thôn mới là sự kết hợp hài hòa giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường nhằm gìn giữ cảnh quan, không gian sống trong lành của các làng quê theo hướng xanh, sạch, đẹp. Việc xây dựng mô hình đã được đông đảo cán bộ, Nhân dân, nhất là hội viên nông dân đồng tình hưởng ứng, tạo được sức lan tỏa rộng lớn trên địa bàn huyện. Để nâng cao hiệu quả sản xuất tại các vườn chuẩn, vườn mẫu nông thôn mới, trong quá trình thực hiện, huyện Anh Sơn đã chỉ đạo các ban ngành, địa phương tăng cường công tác tuyên truyền về thực hiện các tiêu chí NTM và tạo ra các phong trào thi đua giữa các cơ sở hội trong xây dựng vườn mẫu, vườn chuẩn; vận động người dân có điều kiện về đất đai, nhân lực, vật lực cải tạo lại vườn tạp theo hướng sản xuất có hiệu quả, nâng cao thu nhập; tích cực hỗ trợ người dân về nguồn vốn, khoa học công nghệ, giống cây trồng, vật nuôi…Hiện nay, Hội Nông dân huyện Anh Sơn đang tập trung chỉ đạo hoàn thiện các mô hình điểm, sau đó sẽ nhân ra toàn huyện, góp phần nâng cao chất lượng, tính bền vững và hiệu quả của chương trình xây dựng NTM.
Thái Hiền