Sau phiên giải trình, Thường trực HĐND tỉnh đã ban hành Thông báo kết luận đề nghị UBND tỉnh, các Sở, ngành và UBND cấp huyện thực hiện các giải pháp để đẩy nhanh tiến độ công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người dân.
Nhằm phát huy hiệu quả của phiên giải trình, tại các phiên giải trình trong năm 2022, 2023 và 2024, Thường trực HĐND tỉnh đều yêu cầu UBND tỉnh báo cáo kết quả thực hiện các Thông báo kết luận giải trình về nội dung cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; giao Ban Pháp chế HĐND tỉnh thẩm tra, đánh giá các Báo cáo; đồng thời, tại các Thông báo kết luận phiên giải trình sau đó đều đề nghị UBND tỉnh tiếp tục thực hiện các giải pháp nhằm giải quyết triệt để, hiệu quả công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tích cực triển khai Thông báo kết luận phiên giải trình của Thường trực HĐND tỉnh
Để triển khai thực hiện kết luận của Thường trực HĐND tỉnh, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 815/KH-UBND ngày 30/12/2021 về việc giải quyết tồn đọng trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với đất cho hộ gia đình, cá nhân. UBND tỉnh đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường là đơn vị chủ trì, phối hợp với các sở, ngành và UBND cấp huyện triển khai thực hiện kế hoạch tại các địa phương.
Các địa phương đã hoàn thành việc thống kê, phân loại các trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận, còn tồn đọng, bao gồm các trường hợp sử dụng đất có giấy tờ hoặc không có giấy tờ về quyền sử dụng đất, giao đất không đúng thẩm quyền, đổi đất làm nhà văn hóa, giao đất tại các khu tập thể cũ…
UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường đã chỉ đạo thường xuyên, liên tục và đồng bộ nhiều giải pháp nhằm đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trên địa bàn tỉnh; tích cực, kịp thời xử lý các vướng mắc từ cấp huyện; yêu cầu cấp huyện định kỳ hàng quý, 6 tháng, năm báo cáo kết quả thực hiện để theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn giải quyết, tháo gỡ vướng mắc.
Chuyển biến trong công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tồn đọng cho hộ gia đình, cá nhân
Đến nay, công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân có nhiều chuyển biến so với thời điểm năm 2021.
Toàn tỉnh đã thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 10.387/23.399 trường hợp không có giấy tờ về quyền sử dụng đất còn tồn đọng đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận và 1.656/2.138 trường hợp có giấy tờ về quyền sử dụng đất còn tồn đọng đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận. Những trường hợp đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận còn lại chưa hoàn thành với các nguyên nhân như sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai cần phải xử lý vi phạm; đang trong thời gian công khai, họp xét tại địa phương; phải thực hiện trích đo lại thửa đất do thay đổi về hình thể, diện tích; người dân chưa phối hợp bổ sung hồ sơ phân chia di sản thừa kế, tặng cho; người dân chưa có khả năng thực hiện nghĩa vụ tài chính; người dân không phối hợp kê khai, lập hồ sơ…
Đối với các trường hợp giao đất không đúng thẩm quyền là nội dung khó, phức tạp, tồn đọng số lượng lớn, nhưng thời gian qua UBND cấp huyện đã chỉ đạo cấp xã phối hợp với Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai hoàn thành việc thống kê, phân loại các trường hợp đủ điều kiện và không đủ điều kiện để thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Tính đến ngày 30/8/2024, các huyện đã thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 4.192/10.655 trường hợp giao đất không đúng thẩm quyền đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận. Các trường hợp đủ điều kiện còn lại chưa hoàn thành cấp giấy chứng nhận với các nguyên nhân như không có giấy tờ giao đất, nộp tiền sử dụng đất phải thành lập đoàn thanh tra, kiểm tra để kết luận việc nộp tiền sử dụng đất; đang thực hiện đo đạc, trích đo bản đồ; đang bổ sung văn bản phân chia thừa kế; phải trình Hội đồng thẩm định giá đất tỉnh xác định giá đất để quy đổi tỷ lệ % diện tích đất đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính; người sử dụng đất không có khả năng thực hiện nghĩa vụ tài chính…
Cùng với đó, với nhiều nỗ lực, các địa phương đã cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 24 trường hợp đổi đất làm nhà văn hóa, công trình khác đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận và 146 trường hợp nhà tập thể đủ điều kiện cấp giấy chứng nhận.
Chưa đáp ứng chỉ tiêu và tiến độ đã đề ra
Mặc dù có nhiều chuyển biến trong kết quả cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tồn đọng cho hộ gia đình và cá nhân nhưng kết quả đến nay còn thấp, chưa đáp ứng yêu cầu về tiến độ mà Kế hoạch số 815/KH-UBND đã đề ra.
Theo yêu cầu, đến hết ngày 31/12/2022, đối với loại đất ở phải đảm bảo cấp giấy chứng nhận đạt ít nhất 80% số lượng giấy chứng nhận trong các trường hợp còn tồn đọng đã được thống kê. Tuy nhiên, tỷ lệ hoàn thành đến 30/8/2024 so với chỉ tiêu mới chỉ đạt 44% số hồ sơ đủ điều kiện, cụ thể: hồ sơ không có giấy tờ về quyền sử dụng đất 44%; hồ sơ có giấy tờ về quyền sử dụng đất 77%; hồ sơ các trường hợp giao đất không đúng thẩm quyền đạt 39%; các trường hợp nhà tập thể 16%.
Nhiều hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn tồn đọng liên quan đến việc xác định nghĩa vụ tài chính và thực hiện nghĩa vụ tài chính của người dân. Việc lưu trữ hồ sơ qua các thời kỳ chưa đảm bảo nên chưa có cơ sở cho việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Trong khi đó, một số địa phương chưa thực sự quyết tâm, quyết liệt để giải quyết các vướng mắc, còn tâm lý sợ trách nhiệm trong việc xác định nghĩa vụ tài chính đối với các trường hợp giao đất không đúng thẩm quyền.
Việc chậm giải quyết cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn tồn đọng đã dẫn đến một số khó khăn, vướng mắc về căn cứ pháp lý, cơ sở để thực hiện kể từ ngày 01/8/2024 khi Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn có hiệu lực thi hành.
Cần quyết liệt giải quyết tồn đọng trong cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho hộ gia đình, cá nhân
Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất còn tồn đọng cho hộ gia đình, cá nhân là một nhiệm vụ hết sức quan trọng của chính quyền các cấp, các cơ quan liên quan, là vấn đề mà cử tri và Nhân dân mong mỏi.
Trong thời gian tới, UBND tỉnh cần tiếp tục quyết liệt chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường, các Sở liên quan và UBND cấp huyện thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm đẩy nhanh việc hoàn thành Kế hoạch số 815/KH-UBND ngày 30/12/2021 về việc giải quyết tồn đọng cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ gia đình, cá nhân trên địa bàn tỉnh Nghệ An, đặc biệt quan tâm đến những trường hợp tồn đọng mà tỷ lệ cấp giấy chứng nhận còn đạt thấp.
Sở Tài nguyên và Môi trường cần rà soát các quy định mới của Luật Đất đai năm 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành để hướng dẫn, chỉ đạo việc thực hiện đảm bảo tiến độ, chất lượng trong công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nói chung và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, giải quyết các trường hợp tồn đọng nói riêng.
Các địa phương cần xác định rõ nguyên nhân tồn đọng, những khó khăn vướng mắc trong việc cấp giấy chứng nhận ở địa phương và căn cứ quy định hiện hành để giải quyết theo thẩm quyền hoặc đề xuất các giải pháp, báo cáo UBND tỉnh và các Sở, ngành có liên quan xem xét, giải quyết các vướng mắc vượt thẩm quyền.
Với chức năng, nhiệm vụ của mình, Thường trực HĐND tỉnh sẽ tiếp tục chỉ đạo việc theo dõi, giám sát, đôn đốc tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tồn đọng cho hộ gia đình, cá nhân để đảm bảo hiệu quả của phiên giải trình, đáp ứng nguyện vọng của cử tri và Nhân dân./.
