Trong đó giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh ngày càng được đổi mới, nâng cao chất lượng; đồng hành cùng các cơ quan nhà nước, các đơn vị thực thi pháp luật phát hiện bất cập, tồn tại, hạn chế, đưa ra những kiến nghị nhằm góp phần đảm bảo thực hiện tốt hơn chức năng quản lý nhà nước, thực thi nghiêm túc, hiệu quả chính sách, pháp luật.
Trước kỳ họp thường lệ giữa năm, Thường trực HĐND tỉnh ban hành văn bản gửi Ban Thường trực Ủy ban mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, phát huy vai trò của các Ban HĐND tỉnh và đại biểu HĐND tỉnh đề xuất nội dung giám sát năm tiếp theo của HĐND tỉnh. Sau khi tổng hợp các đề xuất và theo dõi việc triển khai, kết quả thực hiện các kiến nghị giám sát những chuyên đề đã được giám sát ở nhiệm kỳ trước, Thường trực HĐND tỉnh tổ chức thảo luận, phát huy trí tuệ tập thể, nhất là của đội ngũ đại biểu chuyên trách trước khi đưa ra thống nhất tại Phiên họp của Thường trực HĐND tỉnh.
Việc lựa chọn nội dung kỹ lưỡng như vậy đã đảm bảo tính thiết thực, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, tập trung vào những vấn đề nóng, bức xúc, những ý kiến, kiến nghị của cử tri, những vấn đề có tác động ảnh hưởng lớn đến đời sống của các tầng lớp Nhân dân. Từ đầu nhiệm kỳ 2021 - 2026 đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức 07 cuộc giám sát chuyên đề. Năm 2022 giám sát các dự án treo, dự án chậm tiến độ và dự án sử dụng đất không đúng mục đích; Công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực; Công tác quản lý nhà nước về khoáng sản; Việc thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh về thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai để thực hiện các công trình, dự án. Năm 2023 giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường của các tổ chức, đơn vị và các doanh nghiệp; việc thực hiện các nghị quyết của HĐND tỉnh về cơ chế, chính sách đầu tư phát triển kinh tế - xã hội. 6 tháng đầu năm 2024, HĐND tỉnh đã tiến hành giám sát việc thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu về kinh tế - xã hội theo Nghị quyết số 18/2020/NQ-HĐND ngày 13 tháng 12 năm 2020 của HĐND tỉnh về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 tỉnh Nghệ An. Trong 6 tháng cuối năm sẽ giám sát về kết quả 3 năm thực hiện kế hoạch đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025 của tỉnh.
Kế hoạch giám sát của HĐND tỉnh được thực hiện khoa học, chú trọng việc điều hòa thời gian, địa điểm để hạn chế tối đa việc trùng lặp hoặc bỏ sót, đồng thời không gây khó khăn cho địa phương, cơ sở. Thành lập Đoàn theo hướng tinh gọn, chất lượng; triển khai giám sát theo quy trình, kế hoạch đồng thời linh hoạt phù hợp với tình hình thực tiễn. Tăng cường các hoạt động khảo sát trước giám sát, kết hợp giám sát trực tiếp; giám sát qua báo cáo; tiếp cận cử tri, đối tượng thụ hưởng chính sách để nắm bắt tình hình. Tập trung phát huy tinh thần trách nhiệm của thành viên Đoàn trong việc nghiên cứu tài liệu, nắm chắc nội dung, nêu vấn đề trọng tâm, chất lượng. Bố trí làm việc tập thể nhiều sở, ngành liên quan với Đoàn trong một phiên làm việc; làm rõ vai trò trách nhiệm của người đứng đầu, cơ quan chủ trì tham mưu thực hiện; thống nhất đối với các nội dung tồn tại mà đoàn giám sát đã chỉ ra để có giải pháp khắc phục kịp thời. Trên cơ sở báo cáo của Đoàn giám sát, Thường trực HĐND tỉnh chỉ đạo việc tham mưu xây dựng dự thảo nghị quyết của HĐND tỉnh bảo đảm trọng tâm, chất lượng; định hướng HĐND tỉnh giám sát tại kỳ họp đối với báo cáo và xem xét dự thảo nghị quyết về nội dung đã giám sát để nâng cao hiệu lực, hiệu quả giám sát của HĐND. Tăng cường hoạt động theo dõi, đôn đốc việc thực hiện kiến nghị sau các cuộc giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh, thực hiện tái giám sát khi cần thiết.
Một số kiến nghị sau giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh đã được Ban Thường vụ Tỉnh uỷ xem xét ban hành các nghị quyết, chỉ thị như: Nghị quyết số 13-NQ/TU ngày 01/6/2023 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quản lý dự án đầu tư có sử dụng đất trên địa bàn tỉnh Nghệ An; Chỉ thị số 20/CT-TU ngày 28/12/2022 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quản lý nhà nước về khoáng sản trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Sau các cuộc giám sát của HĐND tỉnh, UBND tỉnh đã kịp thời ban hành kế hoạch thực hiện các kết luận, kiến nghị giám sát, giao các ngành, đơn vị, địa phương có liên quan để triển khai thực hiện, chấn chỉnh kịp thời. UBND tỉnh đã ban hành nhiều quyết định thành lập đoàn thanh tra, kiểm tra và thu hồi 40ha tại Dự án Trường Đại học Công nghệ Vạn Xuân, thị xã Cửa Lò; thanh tra việc chấp hành pháp luật tại dự án của Công ty Việt - Lào tại phường Hưng Dũng, thành phố Vinh; ngày 01/11/2023, UBND tỉnh tiếp tục ban hành Quyết định số 3559/QĐ-UBND về việc thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành và phê duyệt kết quả kiểm tra các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh Nghệ An năm 2023; ngày 01/02/2023, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch số 54/KH-UBND về việc thực hiện Nghị quyết số 72/NQ-HĐND ngày 09/12/2022 của HĐND tỉnh,...
Giám sát chuyên đề là một trong những hình thức giám sát cơ bản, quan trọng nhất để HĐND tỉnh theo dõi, đánh giá hoạt động của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc tuân theo Hiến pháp và pháp luật. Thời gian sắp tới, cùng với việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh sẽ ngày càng chuyên nghiệp, đổi mới hơn. Thường trực HĐND tỉnh tiếp tục chỉ đạo xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu các kiến nghị, kết luận sau hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND tỉnh và dữ liệu liên thông hoạt động giám sát của HĐND các cấp, tạo điều kiện thuận lợi trong việc theo dõi, đôn đốc các tổ chức, cá nhân thực hiện các kiến nghị, kết luận sau giám sát./.
