Qua 3 năm triển khai thực hiện “Đề án nâng cao hiệu quả hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân thành phố Vinh khóa XXII, nhiệm kỳ 2021 - 2026”, hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân Thành phố đã có những tác động tích cực trong việc giải quyết các vấn đề bức xúc tại địa phương, tháo gỡ được những vướng mắc, bất cập, từ đó góp phần ổn định và từng bước thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.
Nhiệm kỳ 2021 - 2026, Hội đồng nhân dân Thành phố có 35 đại biểu, hiện nay có 34 đại biểu (1 đại biểu chuyển công tác), trong đó có 31 đại biểu hoạt động kiêm nhiệm, chia thành 3 tổ. Bên cạnh chú trọng giám sát tại các kỳ họp Hội đồng nhân dân, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Hội đồng nhân dân, Thường trực và các Ban của Hội đồng nhân dân Thành phố đã tiến hành 27 cuộc giám sát chuyên đề. Nội dung, chương trình giám sát tập trung vào 2 mũi trọng tâm, đó là: việc thực hiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân Thành phố và những vấn đề nổi lên, được nhiều cử tri và Nhân dân quan tâm. Là đô thị loại I, trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa của tỉnh nên những nội dung được lựa chọn giám sát có thể nói vừa “nóng” vừa thể hiện tính đa dạng, muôn mặt của đời sống xã hội. Đó là công tác quản lý hành chính khu chung cư; công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; hoạt động quảng cáo ngoài trời; việc quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 các khu quy hoạch chia lô đất ở; việc thực hiện các công trình, dự án thuộc kế hoạch đầu tư công; công tác bảo vệ môi trường, thu gom rác thải; công tác quản lý và sử dụng nguồn tài trợ trong giáo dục tại các trường học; việc thi hành pháp luật về phòng cháy, chữa cháy; việc thực hiện các biện pháp giải tỏa hành lang an toàn giao thông đường bộ, đường sắt, hè phố; công tác quản lý Nhà nước về vệ sinh an toàn thực phẩm...
Để giám sát đạt hiệu quả cao, phương thức giám sát được đổi mới theo hướng thiết thực, phù hợp, ngày càng chuyên nghiệp, chuyên sâu. Ngoài nghiên cứu báo cáo, tăng cường việc khảo sát thực tế; tham vấn ý kiến các tầng lớp Nhân dân - đối tượng của hoạt động quản lý Nhà nước và chịu sự tác động của các chủ trương, chính sách, chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội, cũng như tham vấn cơ quan, tổ chức liên quan; mời chuyên gia am hiểu sâu về lĩnh vực giám sát để phát hiện những vấn đề khó thuộc về chuyên ngành (như tài chính, xây dựng)... Như vậy, với việc đi sâu những vấn đề, nội dung, quyết sách từ nghị trường thẩm thấu vào đời sống xã hội, thông qua hoạt động giám sát, Hội đồng nhân dân Thành phố có thêm những căn cứ từ thực tiễn để đánh giá sự phù hợp của nghị quyết, từ đó có những sửa đổi, bổ sung quy định, chính sách đáp ứng yêu cầu thực tế.
Ngoài mũi trọng tâm giám sát là tình hình thực hiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân Thành phố trên các lĩnh vực, việc giải quyết ý kiến, kiến nghị cử tri được Hội đồng nhân dân Thành phố đặc biệt quan tâm. Các khâu tổng hợp, chuyển, theo dõi, phân loại kết quả giải quyết được thực hiện bài bản, chặt chẽ, làm cơ sở, tiền đề cho việc giám sát. Tính từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Hội đồng nhân dân Thành phố đã tiếp nhận tổng số 1.279 ý kiến, kiến nghị cử tri. Trong đó, 55 ý kiến thuộc thẩm quyền Trung ương và tỉnh giải quyết, 1.224 ý kiến thuộc thẩm quyền Ủy ban nhân dân Thành phố giải quyết. Đến thời điểm này, đã giải quyết xong 1.099 ý kiến, giải quyết được một phần 86 ý kiến và đang giải quyết 45 ý kiến. Không chỉ qua báo cáo, hàng năm, trước khi tiếp xúc cử tri, đại biểu Hội đồng nhân dân Thành phố trực tiếp xuống tận cơ sở để nắm bắt tình hình giải quyết ý kiến, kiến nghị cử tri của Ủy ban nhân dân Thành phố và các phường, xã. Thường trực Hội đồng nhân dân Thành phố thành lập các Đoàn giám sát để triển khai việc giám sát. Hội đồng nhân dân Thành phố ban hành nghị quyết nâng cao chất lượng trả lời và giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri.
Sau giám sát, nếu xét thấy cần thiết, Thường trực Hội đồng nhân dân Thành phố quyết định đưa các vấn đề đã kiến nghị thành nội dung giải trình tại phiên họp Thường trực hoặc đề xuất chất vấn tại kỳ họp Hội đồng nhân dân. Đơn cử như Hội đồng nhân dân Thành phố đã chất vấn các nội dung được cử tri quan tâm rất nhiều là dự án chậm tiến độ; tình hình ô nhiễm môi trường tại các công trình, địa điểm: hồ Trung tâm, hồ Goong, hào Thành cổ, hồ cá, hồ điều hòa Cửa Nam, hồ điều hòa Hưng Hòa - Hưng Dũng - Hưng Lộc, hồ Tecco, hồ điều hòa Vinh Tân, kênh Bắc... Giám sát đã giúp cho việc giải quyết, trả lời ý kiến, kiến nghị cử tri được kịp thời, hiệu quả, trách nhiệm hơn; tăng cường sự đồng thuận trong Nhân dân, ổn định tình hình chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để phát triển.
Bám sát mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp của Đề án, nửa nhiệm kỳ còn lại, Hội đồng nhân dân Thành phố không ngừng nỗ lực tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động giám sát. Qua đó, vai trò, vị trí, uy tín của cơ quan dân cử trong hệ thống chính trị sẽ ngày càng được phát huy và niềm tin của Nhân dân sẽ ngày càng được củng cố, tăng cường. Thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ của mình, Hội đồng nhân dân Thành phố góp phần quan trọng thực hiện thành công mục tiêu mà Nghị quyết số 16-NQ/TU ngày 16/7/2024 của Ủy ban Thường vụ Tỉnh ủy đã đề ra: “Xây dựng và phát triển thành phố Vinh trở thành đô thị thông minh hiện đại, sáng, xanh, sạch đẹp, an toàn, một trong những động lực phát triển, cực tăng trưởng của vùng Bắc Trung Bộ”./.
