HĐND thị xã Cửa Lò khóa VI, nhiệm kỳ 2021 - 2026 có 30 đại biểu. Ngay sau kỳ bầu cử và kiện toàn tổ chức, bộ máy, đi vào hoạt động, HĐND Thị xã đã triển khai ngay việc xây dựng và thực hiện Đề án nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động HĐND Thị xã. Việc xây dựng Đề án được chuẩn bị công phu, bài bản, xin ý kiến của Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ Thị xã, tiếp thu ý kiến góp ý của cơ sở và phản biện của Ủy ban MTTQ Thị xã trước khi hoàn thiện, ban hành thực hiện. Trong 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp của Đề án thì nhóm nhiệm vụ, giải pháp thứ 2 là nâng cao chất lượng hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân, Thường trực, các Ban, Tổ và đại biểu Hội đồng nhân dân, nhất là chú trọng hoạt động giám sát chuyên đề của HĐND, nhấn mạnh:
- Tiếp tục nâng cao chất lượng hoạt động giám sát chuyên đề, các hoạt động khảo sát. Nội dung giám sát chuyên đề của Hội đồng nhân dân, Thường trực và các Ban Hội đồng nhân dân Thị xã cần tập trung vào những vấn đề dân sinh thiết thực, đặc biệt là những vấn đề khó khăn, bất cập, cử tri quan tâm. Thường trực Hội đồng nhân dân Thị xã thường xuyên chỉ đạo, điều hòa hoạt động giám sát, khảo sát có trọng tâm, trọng điểm, thiết thực và hiệu quả, đi vào chiều sâu, tránh trùng lặp giữa các cơ quan của Hội đồng nhân dân Thị xã và với hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cơ quan khác trong hệ thống chính trị. Đổi mới phương pháp, cách thức giám sát để đạt hiệu quả cao, tăng cường việc giám sát tại thực địa, qua khảo sát đối tượng liên quan, kiểm chứng thực tế, xem xét hồ sơ... Báo cáo, kết luận giám sát cần phải ngắn gọn, đi thẳng vào các vấn đề cần quan tâm, kiến nghị rõ các biện pháp, giải pháp để khắc phục tồn tại, hạn chế. Có hình thức phù hợp công khai kết luận giám sát đúng quy định.
- Thường xuyên theo dõi, đôn đốc việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị sau giám sát, khảo sát để bảo đảm các kiến nghị được giải quyết theo đúng quy định của pháp luật. Tăng cường giám sát lại việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát, các nội dung mà các đối tượng giám sát không thực hiện hoặc thực hiện chưa đạt yêu cầu. Trong các phiên họp thường kỳ của Thường trực Hội đồng nhân dân Thị xã thường xuyên rà soát, xem xét, đánh giá, giao nhiệm vụ thực hiện các kiến nghị sau giám sát, khảo sát của Hội đồng nhân dân Thị xã và các cơ quan của Hội đồng nhân dân Thị xã.
- Thường trực Hội đồng nhân dân Thị xã xây dựng quy chế làm việc, chương trình, kế hoạch công tác chú trọng tăng cường hoạt động chất vấn, giải trình giữa 2 kỳ họp Hội đồng nhân dân Thị xã. Ngoài các nội dung theo đề nghị của các Ban, Tổ đại biểu và đại biểu Hội đồng nhân dân Thị xã, ý kiến, kiến nghị của cử tri và những vấn đề xã hội quan tâm, cần mở rộng đến những nội dung đã kết luận tại phiên chất vấn kỳ họp trước và những nội dung đã được kết luận qua giám sát, khảo sát của Thường trực, các Ban Hội đồng nhân dân Thị xã chậm được giải quyết hoặc chưa triệt để đưa ra để chất vấn, giải trình. Tuyên truyền, phổ biến, cung cấp kịp thời thông tin về hoạt động chất vấn, giải trình và các nội dung có liên quan của Thường trực Hội đồng nhân dân Thị xã để cử tri và nhân dân biết.
Thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trong Đề án, từ sau bầu cử đến nay HĐND Thị xã đã tiến hành 9 cuộc giám sát chuyên đề, tập trung vào các nhiệm vụ trọng tâm của Thị xã cũng như các kiến nghị của cử tri gồm giám sát việc thực hiện các kiến nghị của Thường trực và Ban Kinh tế - Xã hội; giám sát về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật; công chứng, chứng thực; thực hiện các cơ chế, chính sách trong lĩnh vực nông, ngư nghiệp; công tác vận động, quản lý nguồn tài trợ giáo dục; công tác phòng chống dịch Covid-19; hoạt động quảng cáo trên địa bàn và công tác chấp hành pháp luật về nghĩa vụ quân sự.
Nhìn chung hoạt động giám sát ngày càng nền nếp, chất lượng, có hiệu quả thực chất. Thông qua giám sát đã kịp thời kiến nghị khắc phục các thiếu sót, bất cập. Phối hợp đôn đốc giải quyết khá kịp thời các kiến nghị của cử tri liên quan nội dung giám sát. Tuy nhiên, qua hoạt động giám sát cũng bộc lộ một số hạn chế, bất cập như sau:
- Chất lượng một số cuộc giám sát chưa cao, nhất là những nội dung chuyên môn có tính đặc thù. Việc tham gia hoạt động giám sát của một số thành viên Ban, Đoàn giám sát là đại biểu kiêm nhiệm còn hạn chế. Trách nhiệm tham gia giám sát của một số đại biểu, Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân tại cơ sở chưa cao. Một số kiến nghị còn chung chung, chưa đề xuất được các giải pháp cụ thể để khắc phục. Chưa thực hiện được nhiều việc kiểm tra, đánh giá sau giám sát, giám sát lại việc thực hiện.
Từ thực tiễn thực hiện công tác giám sát chuyên đề của HĐND Thị xã có thể rút ra một số kinh nghiệm và kiến nghị một số nội dung nhằm nâng cao chất lượng công tác giám sát chuyên đề của HĐND cấp huyện như sau:
- Chuẩn bị thật chu đáo các nội dung, công việc, lịch trình trước khi triển khai thực hiện việc giám sát. Chuẩn bị càng kỹ, càng cụ thể, chu đáo thì kết quả giám sát đạt được càng cao.
- Nghiên cứu kỹ các tài liệu liên quan đến nội dung giám sát, nhất là những nội dung mới, nội dung khó, có tính đặc thù chuyên môn cao. Tham khảo các văn bản, tài liệu liên quan của cấp ủy Đảng, các văn bản luật và tài liệu hướng dẫn của các cơ quan cấp trên liên quan nội dung giám sát.
- Phát huy trí tuệ, vai trò, trách nhiệm của bộ phận chuyên trách HĐND trong công tác giám sát. Thực tế là các đại biểu kiêm nhiệm khá nhiều việc, phân tán thời gian, công việc nên tham gia công tác giám sát nhiều thời điểm khá hạn chế.
- Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, ban, ngành có liên quan, nhất là giữa các cơ quan chuyên môn thực hiện kiểm tra, thanh tra, giám sát để cung cấp thông tin, phối hợp kiến nghị và xem xét, giải quyết. Tranh thủ, tham khảo ý kiến các chuyên gia chuyên ngành liên quan đến nội dung giám sát.
- Sâu sát cơ sở, người dân, đối tượng ảnh hưởng khi thực hiện giám sát các nội dung có liên quan để có kết luận và kiến nghị phù hợp, sát tình hình.
- Tăng cường công tác giám sát lại đối với các cơ quan, ban, ngành, tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc thực hiện các kiến nghị sau giám sát.
- Kiến nghị với Quốc hội, các cơ quan trung ương hoàn thiện các quy định trong Luật giám sát và ban hành kịp thời các văn bản hướng dẫn thực hiện cụ thể, thống nhất.
- Tăng cường tổ chức các hội nghị tập huấn, bồi dưỡng, trao đổi nghiệp vụ về công tác giám sát cho đại biểu HĐND.
Đồng chí Nguyễn Hồng Quang
Phó Chủ tịch HĐND thị xã Cửa Lò