Đồng bộ nhiều giải pháp
Xã Hùng Chân (đơn vị được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã: Châu Phong, Châu Hoàn, Diễn Lãm, thuộc huyện Quỳ Châu trước đây), thuộc khu vực I, vùng đặc biệt khó khăn.
Bên cạnh các điều kiện về kinh tế - xã hội có nhiều khó khăn, thì tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo cao cũng được địa phương xác định rõ, đây là “điểm nghẽn” phát triển, giảm nghèo bền vững. Bởi vậy, thời gian qua, địa phương này đã triển khai nhiều giải pháp giảm nghèo bền vững, gắn đẩy mạnh phát triển kinh tế dựa trên lợi thế sẵn có như mở rộng diện tích trồng rừng, đưa cây dược liệu và mía công nghiệp vào trồng, chăn nuôi các vật nuôi đặc sản như vịt bầu, lợn đen, bảo tồn giống cá mát trên sông, suối…
Đồng chí Nguyễn Xuân Hòa - Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Hùng Chân cho biết: Cái quan trọng nhất là nâng cao nhận thức, khơi dậy ý chí vươn lên của người dân. Địa phương đã tập trung tuyên truyền, vận động, kết hợp hỗ trợ cụ thể bằng vốn vay, xây dựng nhà ở, nước sinh hoạt, y tế, giáo dục, tập huấn kỹ thuật. Hộ nghèo, cận nghèo được hướng dẫn tận tình theo phương châm ‘cầm tay, chỉ việc’. Nhờ đó, hiệu quả rõ rệt hơn, với tỷ lệ giảm nghèo trung bình trong giai đoạn 2021 – 2025 đạt 4 – 4,5%/năm; trong đó, nhiều hộ thoát nghèo bền vững. Quan trọng hơn, đời sống người dân thay đổi rõ nét, khẳng định định hướng phát triển gắn với chương trình giảm nghèo là đúng đắn”.
Ông Lương Văn Viết, ở bản Mới, chia sẻ: “Ngày trước, gia đình tôi nghèo, quanh năm vất vả. Được Nhà nước cho vay vốn ưu đãi, cán bộ tận tình hướng dẫn cách làm chuồng trại, chọn giống, phòng bệnh, tôi mạnh dạn nuôi trâu bò sinh sản. Đàn gia súc luôn duy trì 10 – 15 con, mang lại thu nhập ổn định. Ngoài ra, gia đình còn trồng keo, nuôi cá lồng. Nhờ vậy, không chỉ thoát nghèo, mà cuộc sống khấm khá hơn, con cái có điều kiện học hành”.
Nghệ An là tỉnh có diện tích tự nhiên lớn; nhiều địa bàn thuộc vùng miền núi, đồng bào dân tộc thiểu số, điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo cao, đặc biệt trong đồng bào dân tộc thiểu số. Bởi vậy, giảm nghèo bền vững luôn được Nghệ An xác định là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên, lâu dài.
Cùng với thực hiện đầy đủ, kịp thời các chính sách hỗ trợ người nghèo của Trung ương về bảo hiểm y tế, miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập, hỗ trợ tiền điện, hỗ trợ chi phí khám chữa bệnh, tín dụng ưu đãi… Nghệ An đã ban hành chính sách hỗ trợ đối với người có công với cách mạng và thân nhân người có công thuộc hộ nghèo (tại Nghị quyết số 32/2020/NQ-HĐND ngày 13/12/2020 của HĐND tỉnh).
Một điểm nhấn sáng tạo là Chương trình vận động, hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở cho người nghèo theo Chỉ thị 21-CT/TU (ngày 10/2/2023) của Ban Thường vụ Tỉnh ủy. Theo đồng chí Nguyễn Đình Hùng - Uỷ viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh: Đây là khâu quan trọng trong công tác an sinh xã hội, “an cư, lạc nghiệp”, giúp hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn có thêm động lực, tự tin để vươn lên thoát nghèo. Nghệ An đã hoàn thành 100% mục tiêu làm nhà ở cho người nghèo giai đoạn 2023 – 2025 với tổng 20.802 căn xây mới, sửa chữa, với tổng nguồn lực huy động hơn 3.000 tỷ đồng và hàng triệu ngày công. Cùng với đó, tỉnh linh hoạt phân bổ nguồn lực đầu tư hạ tầng thiết yếu như giao thông, thủy lợi, giáo dục, y tế; đồng thời triển khai nhiều dự án nâng cao năng lực sản xuất, nhân rộng mô hình sinh kế, đào tạo nghề gắn với việc làm, hỗ trợ lao động đi làm việc ở nước ngoài… Nhờ các giải pháp đồng bộ, giai đoạn 2021 – 2025, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm bình quân trên 1%/năm. Đến cuối năm 2025, dự kiến tỷ lệ hộ nghèo đa chiều còn 3,12%, riêng miền núi là 8,16%.
Thách thức và yêu cầu mới
Giảm nghèo bền vững là chủ trương lớn, quan trọng, nhất quán của Đảng và Nhà nước trong công cuộc đổi mới, xây dựng và phát triển đất nước. Với mục tiêu hướng tới Việt Nam "không còn đói nghèo" vào năm 2030; giai đoạn mới đòi hỏi không chỉ thoát nghèo mà cần phải thoát nghèo bền vững, nâng cao chất lượng cuộc sống toàn diện cho người dân
Đây là thách thức lớn và thông qua Đại hội Đảng bộ xã, phường nhiệm kỳ 2025 – 2030, các xã, phường trên địa bàn tỉnh đều đặt ra quyết tâm cao trong công tác giảm nghèo, không chỉ nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân mà còn thể hiện trách nhiệm chung đối với mục tiêu giảm nghèo chung của đất nước và của tỉnh Nghệ An; phấn đấu đến cuối năm 2030, tỷ lệ hộ nghèo toàn tỉnh giảm còn dưới 3%, bình quân mỗi năm toàn tỉnh giảm 0,5- 1,0%/năm và vùng miền núi giảm 1,5 - 2,0%/năm hộ nghèo.
Mặt khác, hiện nay, nhiều địa phương trong tỉnh thuộc vùng khó khăn, biên giới, tỷ lệ hộ nghèo cao trên 50%, nguy cơ tái nghèo và phát sinh nghèo mới lớn. Như xã Bắc Lý, hiện có tới 64,56% hộ nghèo. Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Lữ Quang Hưng chia sẻ: “Khó khăn lớn nhất là giao thông. Sau bão số 3, nhiều tuyến đường bị sạt lở, có bản đi ra trung tâm mất 8 tiếng đi bộ. Bình thường 2 – 3 tiếng, nhất là vào mùa mưa. Trong 13 bản thì 10 bản vẫn đi đường đất. Giao thông cách trở, người dân dù có trồng trọt, chăn nuôi cũng khó tiêu thụ, thương lái vào thì ép giá. Muốn giảm nghèo, trước hết phải có đường”.
Ông Lữ Quang Hưng kiến nghị, ngoài chính sách chung, tỉnh cần ưu tiên đầu tư giao thông cho miền núi, đồng thời xây dựng mô hình phát triển kinh tế phù hợp với địa bàn rừng núi chiếm hơn 90% diện tích như Bắc Lý. Chính sách tín dụng cần lãi suất thấp, thời gian vay dài hơn. Bên cạnh đó, phải chăm lo giáo dục để nâng cao nhận thức, ý chí vươn lên, khắc phục tư tưởng trông chờ, ỷ lại trong cán bộ và người dân.
Có thể khẳng định, giảm nghèo bền vững không chỉ là mục tiêu riêng lẻ mà còn là một trong những trụ cột quan trọng của Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới. Mỗi kết quả về giảm tỷ lệ hộ nghèo, nâng cao thu nhập, cải thiện nhà ở, y tế, giáo dục, hạ tầng thiết yếu đều trực tiếp góp phần hoàn thành các tiêu chí nông thôn mới. Do đó, những nỗ lực và kết quả trong công tác giảm nghèo ở Nghệ An thời gian qua không chỉ giúp người dân ổn định và vươn lên trong cuộc sống, mà còn tạo nền tảng vững chắc để các địa phương đạt chuẩn và nâng cao chất lượng nông thôn mới, hướng tới mục tiêu phát triển toàn diện, bền vững của tỉnh.
Để tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh, HĐND tỉnh đã ban hành quyết định thành lập đoàn giám chuyên đề việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh (dự kiến tổ chức trong tháng 10/2025) nhằm đánh giá những kết quả đạt được, khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; xác định nguyên nhân, trách nhiệm của cơ quan, đơn vị có liên quan; từ đó đề xuất, kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền những giải pháp khắc phục khó khăn, hạn chế trong công tác chỉ đạo quản lý, triển khai thực hiện, góp phần thúc đẩy Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững trong thời gian tới.
Với quyết tâm chính trị cao của cả hệ thống chính trị và sự đồng lòng của toàn xã hội, cùng những giải pháp cụ thể, tin tưởng, công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh tiếp tục có những khởi sắc mới, góp phần đưa Nghệ An trở thành tỉnh khá của cả nước, là cực tăng trưởng quan trọng của quốc gia.
