Một ngày tháng Tư đầy nắng, chúng tôi có hẹn với Thượng tá Trần Quang Trung - Phó Chủ nhiệm Chính trị BĐBP Nghệ An, người vừa trở về từ thành phố biển Nha Trang (Khánh Hoà) với giải Đặc biệt tại Hội thi chung khảo toàn quốc Báo cáo viên, tuyên truyền viên giỏi tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2020 - 2025.
Trò chuyện với chúng tôi, Thượng tá Trần Quang Trung dường như vẫn vẹn nguyên cảm giác xúc động như khi biết tin mình đã vượt qua 27 thí sinh trong cả nước để giành giải Đặc biệt của hội thi. Người sỹ quan Biên phòng có dáng vẻ khoan thai và nụ cười hiền ấy khiêm tốn chia sẻ: “Được chọn là một trong các thí sinh đại diện cho đoàn Đảng bộ Quân đội tham gia vòng chung khảo toàn Quốc hội thi Báo cáo viên, tuyên truyền viên giỏi tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2020 – 2025 với tôi đã là một vinh dự lớn. Bởi vậy, bản thân tôi xác định sẽ luôn cố gắng hết mình để hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao và không phụ niềm tin mà cấp trên đã trao cho mình”. Tuy vậy, “việc giành giải Đặc biệt là một bất ngờ lớn, có thể nói là một kỷ niệm khó quên trong cuộc đời quân ngũ của tôi”, Thượng tá Trần Quang Trung tâm sự.
Được biết, trước khi đến với vòng chung khảo toàn quốc, Thượng tá Trần Quang Trung đã lần lượt tham gia và giành giải Nhất Hội thi Báo cáo viên giỏi Bộ Tư lệnh Biên phòng; tiếp đó là giải Nhì Hội thi Báo cáo viên giỏi toàn quân do Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam tổ chức, rồi tiến tới Hội thi Báo cáo viên, tuyên truyền viên giỏi tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2020 – 2025 khu vực III (phía Nam) và giành giải Nhất. Xuyên suốt các vòng thi, Thượng tá Trần Quang Trung đều bám sát chủ đề liên quan đến “thế trận lòng dân” và đến vòng thi chung khảo toàn quốc thì bổ sung, hoàn thiện, mở rộng thành chuyên đề “Xây dựng thế trận lòng dân bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam Xã hội Chủ nghĩa theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng”.
Vì sao đồng chí lại lựa chọn chủ đề “thế trận lòng dân”? Và bí quyết nào để biến những số liệu, dữ liệu vốn khô khan thành một bài giảng, bài nói sống động, hấp dẫn, thuyết phục BGK, thuyết phục người nghe góp phần đưa Nghị quyết vào cuộc sống?
Trả lời câu hỏi của chúng tôi, Phó Chủ nhiệm Chính trị BĐBP Nghệ An Trần Quang Trung chân thành cho biết: Sở dĩ bản thân lựa chọn nội dung “xây dựng thế trận lòng dân” bởi, thứ nhất, tôi cảm thấy rất tâm huyết với chủ đề này và đã dành nhiều thời gian nghiên cứu, tìm hiểu, vận dụng trong suốt quá trình công tác của mình. Thứ hai, đây cũng là điểm nhấn nổi bật trong Văn kiện Đại hội XIII của Đảng. Cụ thể, Đại hội XIII xác định “Tăng cường tiềm lực QPAN; xây dựng và phát huy mạnh mẽ thế trận lòng dân trong nền quốc phòng toàn dân và nền an ninh nhân dân”.
So với Đại hội XII thì Đại hội XIII có 2 điểm mới: Điểm mới thứ nhất: Đảng ta không chỉ đề cập vấn đề xây dựng mà đặc biệt đã nhấn mạnh đến việc phát huy mạnh mẽ “thế trận lòng dân”. Điểm mới thứ hai: Việc xây dựng và phát huy mạnh mẽ “thế trận lòng dân” phải gắn với tăng cường tiềm lực quốc phòng, an ninh và phải đặt trong nền QPTD và nền ANND. Đây là luận điểm rất quan trọng, thể hiện quan điểm nhất quán, xuyên suốt của Đảng ta, nhằm tăng cường tiềm lực, thế trận quốc phòng đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc cả trước mắt và lâu dài.
Mặt khác, đây cũng là nội dung gắn với yêu cầu, nhiệm vụ rất quan trọng đối với lực lượng quân đội nói chung và BĐBP nói riêng trong xây dựng thế trận “biên phòng toàn dân”, “an ninh nhân dân” trong tình hình mới. Với đặc thù của mình, BĐBP luôn dựa vào dân để bảo vệ chủ quyền an ninh biên giới và luôn coi “Đồn là nhà, biên giới là quê hương, đồng bào các dân tộc là anh em ruột thịt”. Bởi thế, việc nghiên cứu, học tập, vận dụng, cụ thể hoá chủ trương của Đảng về xây dựng thế trận lòng dân vào công tác biên phòng là một nhiệm vụ quan trọng và cần thiết. Thông qua hội thi, tôi cũng muốn được đóng góp những ý kiến tâm huyết của mình để làm sáng rõ, cụ thể hơn tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng cũng như những bài học mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đúc rút về vai trò to lớn, sức mạnh bất diệt của lòng dân: “Trong bầu trời không có gì quý bằng Nhân dân”, “trong thế giới không gì mạnh bằng sức mạnh đoàn kết của Nhân dân”, “Dễ mười lần không dân cũng chịu, khó trăm lần dân liệu cũng xong”…
Chia sẻ về kinh nghiệm tuyên truyền Nghị quyết Đại hội Đảng, theo Thượng tá Trần Quang Trung “không có bí quyết gì đặc biệt ngoài việc bám sát, nghiên cứu kỹ nội dung văn kiện, có sự liên hệ, so sánh với các kỳ đại hội trước. Bên cạnh bám chắc lý luận phải vận dụng hơi thở thực tiễn vào những nội dung trình bày của mình một cách thuyết phục. Để làm được điều đó phải thường xuyên tìm hiểu, bổ sung, cập nhật những thông tin mới, mang tính thời sự, những vấn đề cán bộ, đảng viên và nhân dân quan tâm. Đối với Hội thi Chung khảo toàn quốc báo cáo viên, tuyên truyền viên giỏi năm 2022, các thí sinh tham gia phải trải qua 3 phần thi: Soạn đề cương, thuyết trình và trả lời câu hỏi của Ban giám khảo. Ngoài đề cương ngắn gọn, chặt chẽ, đúng trọng tâm, thì phần thi thuyết trình không quá 22 phút nên phải làm sao vừa trình bày ngắn gọn, logic, chặt chẽ, bám sát chủ đề vừa thể hiện sự bình tĩnh, tự tin, chân thành, tâm huyết với vấn đề mình đề cập, không cứng nhắc theo kiểu “soạn bài”, “trả bài”.
Ở phần thi soạn đề cương, Phó Chủ nhiệm chính trị BĐBP Nghệ An bắt đầu bằng việc trích dẫn câu nói nổi tiếng của Trạng trình Nguyễn Bỉnh Khiêm:
“Cổ lai quốc dĩ dân vi bản
Đắc quốc ưng tri tại đắc dân”
(Xưa nay quốc gia lấy dân làm gốc
Giữ được quốc gia là do được lòng người)
Từ đó, nhấn mạnh “xuyên suốt chiều dài lịch sử của đất nước, việc “quy tụ lòng người” và xây dựng “thế trận lòng dân” là một nhân tố rất quan trọng trong cấu thành sức mạnh quốc phòng và quân sự Việt Nam; là bài học kinh nghiệm quý báu, quyết định thắng lợi trong công cuộc dựng nước và giữ nước của dân tộc ta”. Phần nội dung chính làm rõ khái niệm “lòng dân”, “thế trận lòng dân” và tập trung làm rõ 3 phần (Tại sao Đại hội XIII của Đảng lại nhấn mạnh chủ trương xây dựng và phát huy mạnh mẽ “thế trận lòng dân”? Nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu về xây dựng thế trận lòng dân theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng; Trách nhiệm của Quân đội trong xây dựng và phát huy thế trận lòng dân hiện nay).
Ở phần trả lời câu hỏi nhận thức, bắt thăm và nhận được câu hỏi của Ban giám khảo yêu cầu làm rõ nội dung: “Tại sao nói dựa vào dân, đoàn kết gắn bó mật thiết với nhân dân là cội nguồn sức mạnh chiến đấu và chiến thắng của Quân đội ta?”. Chỉ có 5 phút vừa suy nghĩ, vừa trả lời nhưng bằng bản lĩnh của người lính được tôi luyện trong quân đội, Thượng tá Trần Quang Trung đã trả lời ngắn gọn, mạch lạc, đi vào trọng tâm vấn đề với những ví dụ thực tiễn sinh động xuyên suốt chiều dài lịch sử dân tộc, lịch sử cách mạng Việt Nam, lịch sử Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Thượng tá Trần Quang Trung sinh ra và lớn lên ở quê lúa Yên Thành, bố là giáo viên, mẹ là cán bộ xã, vốn ấp ủ dự định theo ngành sư phạm nhưng “cái duyên” đã đưa anh đến với nghiệp biên phòng. Sau khi tốt nghiệp Học viện Biên phòng, năm 2001, Trần Quang Trung về công tác tại một Đồn Biên phòng tuyến biên giới thuộc huyện rẻo cao Kỳ Sơn. Sau đó, trải qua nhiều cương vị công tác tại đơn vị cơ sở trên hai tuyến biên giới của tỉnh và tại cơ quan BCH Bộ đội Biên phòng Nghệ An, rồi được cử đi đào tạo tiếp tại Học viện Chính trị. Sau đó, anh được bổ nhiệm làm Phó Chủ nhiệm Chính trị của BĐBP tỉnh. Ở cương vị nào, người sỹ quan quân hàm xanh ấy cũng luôn cố gắng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Anh cũng là người rất có “duyên” với các giải thưởng, nhiều lần tham gia và đạt giải tại các hội thi báo cáo viên của Bộ Tư lệnh Biên phòng, báo cáo viên toàn quân…
Ở mỗi cuộc thi, động lực giúp Thượng tá Trần Quang Trung tự tin và vững tâm hơn chính là sự ủng hộ, chia sẻ của đơn vị, đồng đội và gia đình. Như trong năm 2021, dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, phải xa gia đình, xa đơn vị di chuyển nhiều nơi, quá trình ôn – thi gần như cả năm trời qua 4 vòng với độ khó ngày càng cao, nhưng Thượng tá Trần Quang Trung luôn nhận được sự động viên kịp thời từ gia đình, người thân, sự quan tâm, tương trợ sát sao từ cơ quan Bộ Chỉ huy, Phòng Chính trị BĐBP tỉnh, từ thủ trưởng cơ quan đơn vị. Đó là “điểm tựa” giúp anh vượt qua mọi khó khăn để giành giải thưởng cao nhất: Giải Đặc biệt vòng chung khảo Hội thi Báo cáo viên, tuyên truyền viên giỏi tuyên truyền Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp, nhiệm kỳ 2020 – 2025.
Trở về từ cuộc thi, người sỹ quan biên phòng ấy lại lặng lẽ, miệt mài với công việc của mình. Anh chia sẻ: Nghệ An là tỉnh có đường biên giới dài 468,281km, dân số đông, địa bàn rộng, nhiều lối mở, đường mòn qua biên giới, tình hình an ninh, trật tự tiềm ẩn nhiều yếu tố phức tạp. Bởi vậy, xây dựng “thế trận lòng dân” vững chắc, phát huy sức mạnh “triệu tai, triệu mắt, triệu chân tay” của nhân dân sẽ góp phần giúp lực lượng Biên phòng hoàn thành tốt nhiệm vụ bảo vệ biên giới. Tuy nhiên, “để lòng dân yên, biên giới vững” thì công tác tuyên truyền, nhất là tuyên truyền miệng đóng vai trò quan trọng. Từ những kinh nghiệm quý học tập, đúc rút qua các hội thi sẽ giúp anh rất nhiều trong công tác tham mưu những chủ trương, giải pháp, biện pháp nhằm góp phần bồi dưỡng, nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ báo cáo viên và công tác tuyên truyền miệng tại đơn vị cơ sở – nơi gần dân, sát dân nhất. Từ đó, góp phần đưa Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nói chung, Nghị quyết của Đảng uỷ BĐBP Nghệ An nói riêng đi vào cuộc sống hiệu quả.
