Giao lưu trực tuyến “Chính sách an sinh xã hội"

Chương trình giao lưu trực tuyến cũng sẽ góp phần cung cấp thông tin đầy đủ hơn về những chủ trương, chính sách tín dụng của Đảng, Nhà nước và các văn bản pháp luật liên quan; các chương trình tín dụng đang được thực hiện, cơ chế tín dụng chính sách để người dân tiến hành vay vốn; đồng thời người dân cũng có thể giám sát hoạt động này...

Phó tổng biên tập Báo ĐBND Nguyễn Quốc Thắng tặng hoa khách mời tham gia giao lưu Ảnh: Duy Thông

Báo điện tử Đại biểu nhân dân xin trân trọng kính mời độc giả cùng tham gia giao lưu với khách mời gồm:

Ông Đỗ Mạnh Hùng - ĐBQH, Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội của Quốc hội;

Bà Hoàng Thị Hoa - ĐBQH, UVTT Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, TN, TN và NĐ của Quốc hội;

Bà Khúc Thị Duyền – ĐBQH tỉnh Thái Bình;

Ông Võ Minh Hiệp - Phó tổng Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam.

Nội dung buổi giao lưu

Vũ Anh Minh (47 tuổi), Hoàn Kiếm, Hà Nội: Nhiều người cho rằng, đồng bào dân tộc thiểu số hiện đời sống còn gặp nhiều khó khăn, do thiếu kiến thức về sản xuất kinh doanh cũng như còn khó khăn khi tiếp cận nguồn vốn để phát triển sản xuất. Từ thực tế giám sát, quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Phó chủ nhiệm Đỗ Mạnh Hùng: Đúng vậy, tôi đi giám sát tại xã Đắk Pơ Pho tại huyện Kông Chro tỉnh Gia Lai thì thấy một thực tế, ngoài những khó khăn chung như trình độ phát triển kinh tế - xã hội còn hạn chế, hạ tầng (giao thông, thủy lợi, điện...) rất khó khăn thì đồng bào dân tộc thiểu số ở đó còn phải đối mặt với những khó khăn rất cụ thể: thiếu đất ở, thiếu đất sản xuất, học vấn thấp, một số phong tục tập quán lạc hậu... Đó là những rào cản trong việc giảm nghèo tăng thu nhập, phát triển kinh tế, cải thiện đời sống của người dân.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Về các vấn đề xã hội Đỗ Mạnh Hùng đang giao lưu cùng bạn đọc Ảnh: Duy Thông

Từ thực tế như vậy, nên trong Báo cáo kết quả giám sát về thực hiện chính sách pháp luật giảm nghèo trình QH tại Kỳ họp tháng 6.2014, chúng tôi đã đề xuất một số giải pháp nhằm khắc phục những khó khăn trong giảm nghèo đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Trên cơ sở đó, QH đã ban hành Nghị quyết số 76 về thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững đến năm 2020, trong đó, QH quy định phải tăng cường nguồn lực cho giảm nghèo ở vùng đồng bào dân tộc, nhất là phát triển giáo dục, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, thu hút doanh nghiệp, đầu tư sản xuất kinh doanh tại vùng đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Nghị quyết cũng đề ra mục tiêu đến năm 2020, cơ bản giải quyết tình trạng thiếu đất ở, giải quyết 80% số hộ thiếu đất sản xuất ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Lê Ngọc Minh (39 tuổi), 268 Tây Sơn - Hà Nội: Thưa Bà, thời gian qua, Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam đã có những đóng góp tích cực vào thành công của công cuộc giảm nghèo bền vững của đất nước, đồng thời góp phần chung vào chính sách an sinh xã hội. Qua giám sát, Bà có thể cho biết nguồn vốn tín dụng chính sách đối với các đối tượng chính sách tại địa phương triển khai như thế nào? Hiệu quả mà tín dụng chính sách đó mang lại ra sao, thưa Bà?

UVTT Hoàng Thị Hoa: Chính sách an sinh xã hội (ASXH) nói chung hay nguồn vốn tín dụng chính sách mà Chính phủ giao cho Ngân hàng Chính sách xã hội Việt Nam (NHCSXH) thực hiện cho một số đối tượng vay vốn là những người thuộc diện chính sách, những người khó khăn, các hộ nghèo, các hộ là dân tộc thiểu số và học sinh, sinh viên (HSSV) có nhu cầu vay vốn. Những năm qua, việc tách NHCSXH riêng là tạo điều kiện thuận lợi cho các đối tượng vay vốn. Sau 13 năm thực hiện đã có gần 28 triệu hộ được vay vốn. Đây là một kết quả đáng mừng.

Qua nhiều kênh thông tin từ việc tiếp xúc cử tri, qua giám sát, qua các cuộc giao lưu với HSSV..., tôi thấy, việc cho vay ưu đãi qua NHCSXH đã đạt được nhiều kết quả, qua đó giúp cho nhiều hộ nông dân thoát nghèo có cuộc sống ổn định hơn và các HSSV học tập đạt kết quả cao hơn và đặc biệt không còn tình trạng sinh viên phải bỏ học vì không có kinh tế.

ĐBQH, UVTT Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, TN, TN và NĐ của QH Hoàng Thị Hoa đang giao lưu cùng bạn đọc Ảnh: Duy Thông

Về nội dung này, tôi chia sẻ thêm, cách đây 25 năm thì việc các gia đình có con đỗ đại học và kinh tế gặp khó khăn, họ ước mơ vay được vốn ngân hàng. Vào thời điểm đó, tôi là trưởng ban nữ công của ngành giáo dục một huyện với trên 2.000 cán bộ giáo viên đã có nhiều đề xuất cho giáo viên và sinh viên vay tiền, nhưng lúc đó chưa có cơ chế. Sau đó 10 năm, Chính phủ đã thành lập được NHCSXH. Đây là sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước tạo điều kiện cho người dân cũng như sinh viên thuộc diện chính sách xã hội vay vốn thuận lợi.

Vũ Minh (34 tuổi), Thái Thụy, Thái Bình: Với vai trò là người đại diện của cử tri, bà đánh giá thế nào về các chính sách ASXH thời gian vừa qua?

ĐBQH Khúc Thị Duyền: Chính sách ASXH thời gian vừa qua được cử tri đánh giá rất cao. Đây là một chương trình thể hiện chính sách của Nhà nước và các lực lượng xã hội để giúp cho người dân nâng cao về đời sống vật chất và tinh thần. Có thể kể đến các chính sách về việc làm, về y tế, dân số, nhà ở... đặc biệt là chương trình giảm nghèo để thực hiện các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Các chính sách về việc làm, giúp cho người nghèo, đặc biệt là những người yếu thế vươn lên trong sản xuất, thoát nghèo và làm giàu cũng như mở cơ hội cho người dân tham gia các cơ chế chính sách, như bảo hiểm thất nghiệp... hoặc hỗ trợ người dân trong lúc rủi ro (thiên tai, ốm đau...).

ĐBQH Khúc Thị Duyền đang giao lưu cùng bạn đọc Ảnh: Duy Thông

Về vấn đề về nhà ở, nước sạch, Nhà nước vừa hỗ trợ cho không, vừa hỗ trợ cho vay vốn... giúp người dân có cơ hội vươn lên. Tôi cho rằng càng ngày chính sách ASXH của Nhà nước càng được đầu tư cao hơn. Nếu như năm 2012 tổng chi cho an sinh xã hội bằng 5,88% GDP thì đến năm 2015 con số này tăng lên khoảng trên 6,6% GDP. Bên cạnh đó, lần đầu tiên chính sách ASXH được quy định trong Hiến pháp 2013. Điều này thể hiện rất rõ sự quan tâm của Đảng và Nhà nước cho công tác này.

Hoàng Minh Anh (42 tuổi), Hà Nam: Là một trong những người đứng đầu NHCSXH Việt Nam- ngân hàng có vai trò quan trọng góp phần thực hiện chính sách xã hội của Đảng và Nhà nước- ông đánh giá như thế nào về thực hiện chính sách này thời gian qua?

Phó tổng giám đốc Võ Minh Hiệp: Trước tiên thay mặt lãnh đạo của NHCSXH Việt Nam cảm ơn sự quan tâm của độc giả tới hoạt động của ngân hàng. Trong thời gian qua, Đảng và Nhà nước luôn quan tâm thực hiện các chính sách ASXH, vừa là mục tiêu, vừa là động lực để ổn định chính trị xã hội phát triển bền vững, bảo đảm ASXH là điều kiện để bảo đảm định hướng xã hội theo sự phát triển nền kinh tế thị trường, phản ánh bản chất tốt đẹp của chế độ ta.

Phó tổng Giám đốc NHCSXH Việt Nam Võ Minh Hiệp đang giao lưu cùng bạn đọc
Ảnh: Duy Thông

Trong thời gian qua, cùng với những thành tựu đổi mới kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, nước ta đã có nỗ lực lớn đầu tư nguồn lực và đổi mới cơ chế chính sách về thực hiện công tác ASXH, chăm lo cải thiện cuộc sống của người dân. Cụ thể là, bảo đảm ASXH gắn với sự phát triển xã hội, với thành tựu phát triển kinh tế trong bối cảnh kinh tế thị trường. Mặc dù nguồn lực của Nhà nước còn hạn hẹp nhưng Đảng và Nhà nước luôn coi trọng công tác bảo đảm ASXH, đặt nhiệm vụ phát triển dân sinh trong mối tương quan hài hòa và gắn kết chặt chẽ với phát triển kinh tế, giữa đầu tư phát triển kinh tế với đầu tư bảo đảm phúc lợi xã hội và ASXH, quan tâm đầu tư cho vùng núi, đồng bào dân tộc thiểu số, các huyện nghèo, xã, thôn bản đặc biệt khó khăn, xã bãi ngang ven biển, hải đảo. Theo đó, nhiều chính sách về ASXH được ban hành. Từ đó, hoạt động tín dụng chính sách xã hội đã được triển khai thực hiện rộng rãi, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu giảm nghèo bền vững của quốc gia.

Bùi Hoài Nam (34 tuổi), Khâm Thiên, Đống Đa, Hà Nội: Thưa ông Hùng, mới đây, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 306/QĐ-TTg về điều chỉnh mức cho vay đối với hộ gia đình sản xuất, kinh doanh tại vùng khó khăn. Theo đó, từ ngày 15.3.2016, mức vốn cho vay đối với một hộ gia đình sản xuất, kinh doanh tối đa là 50 triệu đồng thay vì được vay tối đa 30 triệu đồng như hiện nay. Ở góc độ người làm chính sách, Quyết định này có ý nghĩa như thế nào đối với hộ sản xuất, kinh doanh thưa ông?

Phó chủ nhiệm Đỗ Mạnh Hùng: Chúng tôi đánh giá cao sự điều chỉnh mức cho vay này. Mức vay tối đa 30 triệu đồng/hộ đã áp dụng trong một thời gian dài và đã phát huy hiệu quả tín dụng rất tốt. Tuy nhiên, khi đi giám sát, chúng tôi thấy rằng, mức vay như vậy chưa phù hợp với thực tiễn sản xuất kinh doanh trong giảm nghèo ở nhiều địa bàn. Ví dụ: một hộ gia đình người dân tộc thiểu số muốn vay vốn để nuôi trâu, bò thì mức vay như vậy chưa đáp ứng được với nhu cầu vốn. Hoặc ở Tây Nguyên, người dân của chúng ta muốn phát triển cây công nghiệp như cao su, chè, cà phê thì mức vay 30 triệu đồng/hộ cũng chưa đáp ứng được.

Từ thực tiễn đó, Nghị quyết 76 của QH về giảm nghèo bền vững đã yêu cầu phải điều chỉnh đối tượng, mức vay, lãi suất, thời hạn cho vay trong chính sách tín dụng xã hội để từng bước bảo đảm nguồn vốn vay ưu đãi trong giảm nghèo. Chính vì vậy, Chính phủ điều chỉnh, mức vay tối đa của mỗi hộ từ 30 triệu lên 50 triệu là rất cần thiết. Tuy nhiên, phải tính toán huy động, bổ sung nguồn vốn bảo đảm luôn có dự trữ cần thiết để cung cấp vốn tín dụng cần thiết cho người dân.

Tôi tin rằng, nếu thực hiện tốt chính sách này sẽ góp phần tạo ra động lực mới cho giảm nghèo bền vững nhất là đối với vùng kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn, đồng thời sẽ tạo ra mô hình mới, bước chuyển mới cho giảm nghèo bền vững.

Lê Minh Chính (50 tuổi), Đống Đa – Hà Nội: Những khó khăn, vướng mắc hiện nay trong quá trình thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi đối với các đối tượng chính sách là gì, thưa Bà?

UVTT Hoàng Thị Hoa: Theo tôi, quá trình thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi đối với các đối tượng chính sách có một số kho khăn như sau:

Ảnh: Duy Thông

Thứ nhất, hiện nay cả nước có gần 11.000 điểm giao dịch xã cho nên sự phối hợp giữa NHCSXH và một số địa phương còn gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, những thông tin về việc cho vay vốn và sự quan tâm của các ngành, đoàn thể trong xã hội để các tổ tiết kiệm vay vốn của địa phương kết nối với các gia đình thuộc diện đối tượng cho vay. Vì vậy, một số địa phương có các đối tượng vay vốn còn gặp nhiều khó khăn trong quá trình vay vốn.

Thứ hai, về mức cho vay và thời gian vay. Qua quá trình giám sát và đã có kiến nghị của đoàn giám sát đến nay NHCSXH đã điều chỉnh mức cho vay tối đa từ 30 triệu - 50 triệu. HSSV từ mức 1.000.000 - 1.250.000 đồng/tháng. Đây cũng là mức điều chỉnh tốt cho các đối tượng vay. Tuy nhiên, trong thực tế thấy rằng, mức tăng này vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu, cho nên tôi đề xuất NHCSXH cần quan tâm hơn nữa tới đối tượng là HSSV. Bên cạnh đó, cần quan tâm phối hợp với việc định hướng nghề nghiệp để đến khi HSSV tốt nghiệp ra trường có việc làm và trả được vốn vay cho NHCSXH trong thời gian học tập.

Trung Hiếu (32 tuổi), Hà Nam: Qua các cuộc TXCT, người dân, đặc biệt là người dân nghèo – những người trực tiếp thụ hưởng các chính sách ASXH - họ có cảm thấy hài lòng với các chính sách hiện nay không? Họ có kiến nghị gì về các chính sách ASXH không, thưa Bà?

UVTT Hoàng Thị Hoa: Qua thực tiễn đi giám sát tới nhiều địa phương, nhất là vùng núi như Cao Bằng, Lai Châu, Hà Tĩnh, tôi thấy, những thông tin từ địa phương hoặc người dân rất phấn khởi vì có sự ưu tiên trong vay vốn mà NHCSXH thực hiện, tinh thần, thái độ phục vụ của cán bộ NHCSXH và các cơ chế ưu đãi của chính sách cho vay đã tạo điều kiện cho người dân phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất cho nhân nhân vùng khó khăn. Tuy nhiên, qua thực tế người dân cũng đề xuất về thời hạn cho vay cần tính theo chu kỳ sản xuất như trồng rừng, chăn nuôi gia súc... cần nguồn vốn vay với chu kỳ dài hơn.

Thanh Ngọc (36 tuổi), Cầu Giấy, Hà Nội: Các NHCSXH từ trung ương đến địa phương là một tổ chức quan trọng đưa các chính sách ASXH của Nhà nước đến với người dân, theo bà, các ngân hàng chính sách đã hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình chưa?

ĐBQH Khúc Thị Duyền: Theo tôi, NHCSXH là một tổ chức ngân hàng hoạt động rất hiệu quả và có nhiều kinh nghiệm từ ngân hàng người nghèo trước kia trong việc đưa nguồn vốn đến người dân. Một ngân hàng tổ chức rất bài bản, nề nếp từ trung ương đến cơ sở, đưa các địa điểm giao dịch của ngân hàng đến tận các xã, phường, thị trấn.

Ảnh: Duy Thông

Thứ hai, NHCSXH có hệ thống tổ chức chân rết rất rộng lớn, đến tận các thôn, làng thông qua các tổ chức chính trị xã hội làm ủy thác. Việc theo dõi quản lý nguồn vốn vay đến tận hộ gia đình. Tỷ lệ nợ quá hạn thấp. Đặc biệt, hiện nay, trong thực hiện mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, NHCSXH có một vai trò hết sức quan trọng cho người dân vay vốn.

Hoàng Mai Thanh (50 tuổi), Thái Bình: Việc NHCSXH triển khai các chương trình cho vay ở Thái Bình có gặp khó khăn gì không, thưa bà?

ĐBQH Khúc Thị Duyền: Đối với Thái Bình, tôi cho rằng việc NHCSXH triển khai các chương trình cho vay tại tỉnh rất thuận lợi. Đến nay, con số dư nợ của Thái Bình là trên 2.000 tỷ, với 7 nội dung cho vay như: vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, vay nước sạch, học sinh sinh viên, xuất khẩu lao động... Tất cả các nội dung vay này đều được ngân hàng triển khai rất kịp thời, nợ quá hạn của người dân thấp, 0.03%, đặc biệt đã đưa tỷ lệ hộ nghèo của Thái Bình từ năm 2010 là trên 9% đến nay chỉ còn 2,5%.

Quyết Thắng (38 tuổi), Đội Cấn, Hà Nội: Ông cho biết những khó khăn mà NHCSXH đang gặp phải khi triển khai các chương trình tín dụng của Chính phủ giao cho ngân hàng?

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp: Nhận thức được các chương trình tín dụng chính sách ASXH có tầm ảnh hưởng rộng lớn và có ý nghĩa nhân văn sâu sắc mà NHCSXH là một trong những công cụ để thực hiện chính sách giảm nghèo của Chính phủ, do đó, NHCSXH luôn chú trọng tích cực triển khai thực hiện. Cụ thể là tín dụng chính sách đã góp phần tích cực trong thực hiện mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, bảo đảm ASXH, tỷ lệ hộ nghèo cả nước giai đoạn 2011- 2015 đã giảm từ 11,76% xuống còn 5,97%, đời sống nhân dân từng bước được cải thiện. Nguồn vốn tín dụng tín sách được bảo toàn, chất lượng tín dụng ngày càng được nâng cao và ổn định. Được sự quan tâm chỉ đạo của Đảng, QH, Nhà nước, Chính phủ, cấp ủy đảng, chính quyền các cấp và sự phối hợp chặt chẽ của các tổ chức chính trị xã hội nhận ủy thác nên hoạt động của NHCSXH cơ bản có nhiều thuận lợi.

Ảnh: Duy Thông

Tuy nhiên, NHCSXH cũng còn có những khó khăn như sau:

Một là, về nguồn vốn chưa được bố trí kịp thời, mức cho vay một số chương trình còn thấp, chưa phù hợp với tình hình thực tế do biến động của nền kinh tế thị trường, phần nào đó tác động đến hiệu quả thực tế từ vốn vay chưa được như yêu cầu đặt ra (như chương trình học sinh, sinh viên; nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn...).

Hai là, sự gắn kết giữa hoạt động tập huấn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm làm ăn của các cơ quan chính quyền, của hội đoàn thể với hoạt động cho vay của NHCSXH chưa được thường xuyên, dẫn đến một bộ phận người nghèo sử dụng vốn vay chưa hiệu quả, chưa thoát nghèo bền vững.

Ba là, tình trạng biến đổi khí hậu toàn cầu dẫn đến thiên tai, dịch bệnh, nước biển xâm thực... gây khó khăn cho người nghèo và đối tượng chính sách trong việc sử dụng vốn, ảnh hưởng tới việc phát triển kinh tế của hộ gia đình, địa phương, cũng như việc trả nợ ngân hàng.

Bốn là, một vài nơi cấp ủy chính quyền cơ sở cần quyết liệt hơn nữa trong công tác đôn đốc, xử lý các hộ vay vốn có điều kiện nhưng thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện nghĩa vụ trả nợ.

Minh Ánh (40 tuổi), Lĩnh Nam, Hà Nội: Công cuộc đổi mới đất nước đã đem lại nhiều thành tựu quan trọng về kinh tế và xã hội, trong đó có việc củng cố và hoàn thiện hệ thống chính sách về ASXH. Tuy nhiên, thời gian qua, hệ thống chính sách ASXH cũng bộc lộ nhiều tồn tại, bất cập cần được khắc phục và hoàn thiện. Ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp: Bên cạnh nhiều thành tựu đạt được còn có những hạn chế tồn tại trong việc thực hiện chính sách ASXH:

- Trong giai đoạn từ năm 2009 đến nay do khủng hoảng kinh tế toàn cầu đã ảnh hưởng đến kinh tế nước ta, nên khả năng huy động ngân sách cho ASXH gặp nhiều khó khăn.

- Mặc dù chiến tranh đã kết thúc từ hơn 40 năm nay nhưng hậu quả của nó để lại vẫn rất nặng nề, đối tượng trợ cấp xã hội còn nhiều, Việt Nam lại thuộc nhóm nước Đông Nam Á chịu tác động mạnh của biến đổi khí hậu như hạn hán, mưa bão, lũ lụt thường xuyên, nước biển dâng... gây thiệt hại lớn.

- Theo đánh giá của QH, kết quả thực hiện chính sách giảm nghèo chưa thật bền vững, tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn, và vùng có điều kiện kinh tế, xã hội đặc biệt khó khăn còn cao.

- Cùng với sự phát triển kinh tế, xã hội, xu hướng già hóa dân số cao hơn đặt ra những thách thức về chi phí liên quan đến chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, chính sách ASXH...

Để chính sách ASXH bảo đảm tốt hơn cho đời sống người dân, góp phần tích cực hơn nữa vào việc ổn định an toàn xã hội, đẩy mạnh sự nghiệp phát triển kinh tế của đất nước thì việc đầu tư nguồn lực cho chính sách cần nhiều hơn, chính sách xã hội phải được đặt ngang tầm với chính sách kinh tế và thực hiện đồng bộ với phát triển kinh tế, phù hợp với trình độ phát triển và khả năng nguồn lực trong từng thời kỳ. Đồng thời thực hiện có trọng tâm, trọng điểm bảo đảm mức sống tối thiểu và hỗ trợ kịp thời người có hoàn cảnh khó khăn, coi đảm bảo ASXH là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng của đảng, nhà nước, của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, bảo đảm cho người dân tiếp cận được các dịch vụ xã hội cơ bản ở mức tối thiểu, từng bước nâng cao thu nhập, bảo đảm cuộc sống của nhân dân. Trong đó, chính sách tín dụng ưu đãi đối với người nghèo, cận nghèo và các đối tượng chính sách khác cần được quan tâm, dành nhiều nguồn lực hơn nữa đúng theo tinh thần Chỉ thị số 40 của Ban bí thư Trung ương Đảng về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong hoạt động tín dụng chính sách xã hội.

Ảnh minh họa Nguồn: ITN

Hoàng Bá Thỉnh (56 tuổi), Hà Giang: Chồng chéo về chính sách, trùng lặp về địa bàn và đối tượng thụ hưởng dẫn đến cùng địa bàn và đối tượng thụ hưởng nhưng mức hỗ trợ một số chính sách khác nhau gây khó khăn trong thực hiện và đánh giá hiệu quả (như chính sách vay vốn phát triển sản xuất, hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng, hỗ trợ giáo dục…). Theo bà đâu là giải pháp của tình trạng này?

ĐBQH Khúc Thị Duyền: Sự chồng chéo này là do chúng ta dàn trải trong việc xây dựng chính sách. Trước kia có 16 chương trình mục tiêu quốc gia, nên có một số nội dung nhiều Bộ, ngành cùng triển khai, dẫn đến sự chồng chéo. Đến nay, theo tôi việc QH quyết định từ năm 2016 - 2020 chỉ còn chương trình 2 mục tiêu quốc gia là: xây dựng nông thôn mới và chương trình giảm nghèo là hoàn toàn phù hợp. Điều này sẽ giúp cho có sự phân cấp trong quản lý và các chính sách sẽ được đầu tư tập trung. Bên cạnh đó cũng giảm bớt được kinh phí trong quản lý, điều hành.

Hoài Anh (60 tuổi), Bắc Giang: Các chính sách ASXH đối với dân tộc thiểu số, vùng nông thôn khó khăn hiện nay thường chỉ là hỗ trợ, giải quyết tình thế, chưa phải là đầu tư phát triển để khai thác các thế mạnh vùng. Quan điểm của bà về vấn đề này như thế nào?

Ảnh: Duy Thông

ĐBQH Khúc Thị Duyền: Tôi hoàn toàn đồng tình với đánh giá rằng các chính sách ASXH đối với dân tộc thiểu số, vùng nông thôn khó khăn hiện nay thường chỉ là hỗ trợ, giải quyết tình thế, chưa phải là đầu tư phát triển để khai thác các thế mạnh vùng.

Theo tôi, chúng ta phải có phân loại đối tượng để hỗ trợ, có những đối tượng Nhà nước cần hỗ trợ tiền, có những đối tượng cần hỗ trợ về cơ chế chính sách. Việc phân loại rõ đối tượng sẽ giúp người dân cùng vào cuộc trong việc thực hiện chính sách, tránh tình trạng ỉ lại, phụ thuộc...

Nhà nước cũng cần xây dựng những chính sách chiến lược, lâu dài về công tác ASXH, đặc biệt các chính sách ASXH đối với dân tộc thiểu số, vùng nông thôn khó khăn.

Quốc Đạt (48 tuổi), [email protected]: Được biết, ngày 26.2 vừa qua, Thủ tướng đã ban hành Quyết định 307 QĐ-TTg điều chỉnh mức cho vay đối với thương nhân hoạt động thương mại tại vùng khó khăn. Theo đó, thương nhân vay vốn đến 50 triệu đồng không phải thực hiện bảo đảm tiền vay. Còn thương nhân vay vốn trên 50 triệu đồng phải thực hiện bảo đảm tiền vay theo quy định của pháp luật về giao dịch bảo đảm và hướng dẫn của NHCSXH. Theo ông, việc quy định như vậy, có làm “khó” doanh nghiệp khi doanh nghiệp muốn đầu tư thương mại tại vùng khó khăn không, thưa ông?

Ảnh: Duy Thông

Phó chủ nhiệm Đỗ Mạnh Hùng: Tôi cho rằng, bất kỳ một hoạt động tín dụng nào thì cũng phải bảo toàn và phát triển được vốn. Vì vậy, Quyết định 307 QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định thương nhân vay vốn trên 50 triệu đồng phải thực hiện bảo đảm tiền vay theo quy định của pháp luật là cần thiết. Tuy nhiên, với khung quy định như vậy, cũng có thể tạo ra những khó khăn nhất định đối với một số thương nhân có nhu cầu vay vốn với quy mô lớn hơn. Trong trường hợp đó, thì thương nhân cũng phải xác định đồng trách nhiệm với Nhà nước trong việc vay, quản lý, sử dụng vốn để bảo đảm nguồn vốn của chúng ta được bảo toàn, sử dụng đúng mục đích và có hiệu quả. Trong quá trình thực hiện, tôi tin rằng, Nhà nước và người dân sẽ cùng nhau có những giải pháp để tháo gỡ khó khăn tạo điều kiện tốt nhất cho người dân được tiếp cận, vay và sử dụng vốn.

Nguyễn An Long (50 tuổi), Hà Giang: Thưa ông Hiệp, tôi có người em muốn đi lao động ở Nhật Bản và muốn vay vốn NHCSXH để đóng chi phí đi Nhật Bản có được không? Nếu được tôi cần làm hồ sơ gồm có giấy tờ gì?

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp: Em của bạn là người lao động thuộc một trong các đối tượng sau thì được vay vốn của NHCSXH để chi phí cho việc đi lao động ở Nhật Bản:

1. Người lao động thuộc hộ nghèo, hộ cận nghèo theo chuẩn nghèo, cận nghèo quốc gia quy định theo từng thời kỳ.

2. Người lao động là thân nhân của người có công với cách mạng.

3. Người lao động là người dân tộc thiểu số.

4. Người lao động thuộc đối tượng bị thu hồi đất.

5. Người lao động thuộc huyện nghèo theo nghị quyết 30a.

Ảnh: Duy Thông

Về thủ tục hồ sơ vay vốn thì người vay viết giấy đề nghị vay vốn theo mẫu in sẵn của NHCSXH có xác nhận của UBND cấp xã về việc cư trú hợp pháp tại địa phương và kèm theo các giấy tờ sau:

1. Bản sao hợp đồng (có chứng thực) ký kết giữa người lao động với doanh nghiệp về việc đưa người lao động đi làm việc có thời hạn ở nước ngoài.

2. Bản sao hộ chiếu còn thời hạn của người lao động (có chứng thực).

3. Giấy xác nhận là thân nhân của người có công với cách mạng nếu người lao động là thân nhân của người có công với cách mạng.

Danh Nguyễn (36 tuổi), [email protected]: Có ý kiến cho rằng, chính sách tín dụng cho người nghèo và cận nghèo dù đã bao phủ tới từng thôn, từng bản ở vùng sâu, vùng xa, nhưng do thiếu nguồn lực trong thực hiện tín dụng ưu đãi cho người nghèo nên mức độ bao phủ vẫn chưa thật sự toàn diện. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào?

Phó chủ nhiệm Đỗ Mạnh Hùng: Có thể nói, tín dụng cho người nghèo và cận nghèo là một chính sách then chốt và là điểm sáng trong thực hiện công cuộc giảm nghèo thời gian vừa qua. Qua giám sát, QH đánh giá, tín dụng chính sách cho giảm nghèo thời gian qua đã trực tiếp cho vay đối với hơn 10 triệu lượt hộ nghèo, góp phần giảm nghèo cho 3,2 triệu lượt hộ; xây dựng trên 6 triệu công trình phục vụ cho giảm nghèo; cho vay trên 3,3 triệu lượt sinh viên học sinh; hỗ trợ làm nhà mới hoặc cải tạo nhà cho trên 500 nghìn hộ nghèo; hỗ trợ trên 100 nghìn hộ làm nhà tránh lũ...

Những kết quả trên nói lên những đóng góp rất tích cực và độ bao phủ rộng lớn của tín dụng chính sách trong giảm nghèo. Nhưng trên thực tế, còn có tình trạng nhiều đối tượng nghèo chưa được tiếp cận hoặc tiếp cận chưa đầy đủ đối với tín dụng chính sách. Ở hầu hết các địa phương, mức cho vay chỉ bình quân từ 15 đến 18 triệu/hộ. Trong khi mức vay tối đa cho phép là 30 triệu/hộ. Chúng tôi có hỏi nguyên nhân chính là do nguồn lực chưa bảo đảm đầy đủ. Mặt khác, nhiều hộ nghèo có nhu cầu vay vốn để làm nhà mới, hoặc sửa chữa, cải tạo nhà ở cũ hoặc vay vốn để phát triển sản xuất kinh doanh nhưng cũng chưa được tiếp cận nguồn vốn chính sách. Vì vậy, Nghị quyết 76 của QH về giảm nghèo bền vững cũng xác định phải tăng cường nguồn lực tín dụng cho giảm nghèo, xác định đây là một chính sách trụ cột cho giảm nghèo bền vững trong thời gian tới.

Thu Hà (37 tuổi), Ba Đình, Hà Nội: Thưa ông Hiệp, hiện tôi đang vay vốn theo chương trình cho vay hộ nghèo của NHCSXH Việt Nam. Vậy tôi có được vay tiếp chương trình tín dụng học sinh, sinh viên nữa không?

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp: Là hộ nghèo đang có dư nợ vay vốn theo chương trình cho vay hộ nghèo của NHCSXH mà có nhu cầu và đủ điều kiện vay vốn theo quy định của từng chương trình thì vẫn được NHCSXH xem xét cho vay một số chương trình tín dụng khác, như: chương trình tín dụng học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, cho vay để sản xuất đối với hộ đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn, chương trình tín dụng nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn, chương trình tín dụng hộ nghèo về nhà ở, chương trình tín dụng giải quyết việc làm, xuất khẩu lao động, cho vay trồng rừng sản xuất phát triển chăn nuôi.

Lã Minh Tiến (42 tuổi), Thanh Hóa: Xin hỏi ĐBQH Khúc Thị Duyền. Tôi thấy người vay chính sách xã hội đa phần là nữ mà người hưởng có cả nam đấy chứ. Sao người chủ hộ là nam không đứng ra vay phát triển sản xuất?

ĐBQH Khúc Thị Duyền: Thường thì người dân hay quan niệm, người phụ nữ là người quản lý chi tiêu hàng ngày trong gia đình nên thường người phụ nữ đứng ra vay. Việc đứng ra vay giúp họ thuận tiện trong việc quản lý chi tiêu trong gia đình và trả nợ. Nhưng thực tế tại Thái Bình cũng có nhiều hộ gia đình nam giới đứng ra vay phát triển sản xuất chứ không chỉ riêng nữ giới.

Kim Thoa (44 tuổi), [email protected]: Thưa bà, cán bộ của NHCSXH Việt Nam có vai trò như thế nào trong việc giúp hộ nghèo và các đối tượng chính sách trong việc sử dụng hiệu quả nguồn vốn? Như chúng ta thấy, có trường hợp vay vốn rồi mang về chẳng biết sử dụng vào đâu, không sử dụng hiệu quả nguồn vốn?

Nhiều người dân đã thoát nghèo từ nguồn vốn ưu đãi của Chính phủ. Nguồn: vgp.vn

UVTT Hoàng Thị Hoa: Việc cán bộ NHCSXH thẩm định để cho vay có vai trò quan trọng. Nếu thẩm định càng kỹ thì hiệu quả sử dụng vốn của người nghèo và các đối tượng chính sách càng cao. So với những năm trước đây, qua giám sát tôi thấy người dân có tiến bộ rất nhiều trong việc sử dụng vốn vay đó là từ nhận thức về đồng vốn tới việc sử dụng vốn và việc hoàn trả... Tuy nhiên, tôi thấy rằng cần quan tâm hơn nữa việc kết hợp giữa cho vay vốn với hướng dẫn nhân dân tổ chức sản xuất, ứng dụng khoa học kỹ thuật mới để sao cho việc sử dụng vốn đạt hiệu quả cao hơn.

Thu Hồng (47 tuổi), Bát Sứ, Hà Nội: Chính sách tín dụng đối với học sinh, sinh viên là chính sách nhân văn, đúng đắn, tạo động lực cho học sinh, sinh viên định hướng ngành nghề. Bà có thể đánh giá hiệu quả của chương trình này?

UVTT Hoàng Thị Hoa: Theo tôi, chính sách tín dụng cho HSSV vẫn tiếp tục thực hiện và cần nghiên cứu với các đối tượng đặc thù theo ngành nghề hoặc những đối tượng đặc biệt có thể cho vay với mức cao hơn hiện tại và thời hạn cho vay dài hơn. Đồng thời, cần có tư vấn nghề nghiệp để HSSV sau khi tốt nghiệp ra trường có việc làm. Đây là bài toán cần có sự chung tay từ các Bộ, ngành Trung ương, địa phương có quy hoạch, kế hoạch cho nguồn nhân lực.

Từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã chọn một trong ba khâu đột phá chiến lược là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, vì vậy, việc tập trung định hướng nghề nghiệp và nâng cao chất lượng đào tạo nghề là khâu quan trọng. Từ đó, tôi đề nghị cần tiếp tục tạo cơ chế thuận lợi cho những HSSV học giỏi, có hoàn cảnh khó khăn chú trọng vào công việc học tập.

Thanh Lan (57 tuổi), Kiên Giang: Để xóa bỏ quan niệm, người nghèo không phải là đối tượng thụ hưởng chính sách một cách thụ động mà phải là một đối tác của chính sách giảm nghèo, thời gian tới, chính sách tín dụng cần phải được thực hiện như thế nào, thưa ông Hùng?

Phó chủ nhiệm Đỗ Mạnh Hùng: Bản thân chính sách tín dụng đã là một giải pháp để khắc phục bệnh trông chờ ỷ lại, phát huy tính năng động, sáng tạo và sự chủ động của người dân. Bởi vốn tín dụng không phải là vốn cho không mà là vốn vay, mà đã vay thì phải trả. Cho nên, chính sách tín dụng cũng làm cho người sử dụng chính sách phải có trách nhiệm với nguồn vốn mình được vay, sử dụng sao cho có hiệu quả để bảo đảm trả được vốn và lãi. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, nhiều hộ gia đình do chưa thực sự chủ động, còn thiếu sự năng động trong làm ăn, sản xuất kinh doanh nên cũng còn ngại vay vốn, hoặc khi vay vốn về thì cũng chưa có các phương án hợp lý để sử dụng có hiệu quả nhất nguồn vốn đó.

Cán bộ NHCSXH hướng dẫn người dân làm thủ tục vay vốn. Nguồn: ITN

Để khắc phục tình trạng trên, theo tôi cần có một số giải pháp sau:

- Tăng cường công tác thông tin tuyên truyền về nội dung, mục tiêu, cơ chế của chính sách tín dụng xã hội; về lợi ích, trách nhiệm và cách sử dụng vốn để nhiều người dân hiểu và có mong muốn được tiếp cận, vay nguồn vốn tín dụng này.

- Chính sách tín dụng xã hội phải gắn với tập huấn về khuyến nông, khuyến lâm, khuyến công, khuyến ngư... gắn với chuyển giao khoa học kỹ thuật để người vay vốn biết cách sử dụng vốn có hiệu quả nhất.

- Tạo thêm nguồn lực để bảo đảm đủ vốn thực hiện tín dụng chính sách xã hội. Trong quá trình thực hiện, phải bảo đảm công khai, minh bạch, dân chủ để người dân hoàn toàn chủ động trong việc lựa chọn, tiếp cận vay và sử dụng nguồn vốn.

Hiếu Hải (56 tuổi), Bắc Giang: Với vai trò là Phó trưởng đoàn ĐBQH của tỉnh, để nâng cao hiệu quả chính sách tín dụng, công tác giám sát về lĩnh vực này triển khai như thế nào nhằm xóa đói giảm nghèo, bảo đảm an sinh xã hội, thưa Bà?

UVTT Hoàng Thị Hoa: Bắc Giang là tỉnh miền núi có nhiều đồng bào dân tộc thiếu số sinh sống, hộ nghèo và hộ đặc biệt khó khăn chủ yếu tập trung ở các huyện Sơn Động, Lục Ngạn, Lục Nam, Yên Thế. Trong những năm vừa qua, công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh đã đạt được nhiều kết quả, trong đó có sự đóng góp quan trọng của NHCSXH tỉnh. Với đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Giang trong nhiệm kỳ vừa qua đã có sự phối hợp chặt chẽ với các ngân hàng, đặc biệt là NHCSXH. Qua đó, các kiến nghị của cử tri đã được chuyển tới NHCSXH tỉnh và các vướng mắc đã được giải quyết một cách thỏa đáng. Tuy nhiên, để khắc phục những khó khăn đối với đồng bào dân tộc về nhà ở và các công trình nước sạch vệ sinh môi trường cần tiếp tục được quan tâm đầu tư từ nguồn vốn vay ưu đãi của NHCSXH.

Kim Thoa (45 tuổi), Hòa Bình: Xin hỏi ĐBQH Khúc Thị Duyền, theo bà nói Thái Bình gặp nhiều thuận lợi trong việc triển khai các chương trình cho vay của NHCSXH. Hiệu quả nhìn thấy của các chương trình này cần phải một thời gian dài mới nhìn thấy được. Nếu hiệu quả người đi vay muốn vay thêm liệu có được không?

Ảnh: Duy Thông

ĐBQH Khúc Thị Duyền: Tất nhiên là được, một gia đình có thể vay nhiều nguồn vốn, ví dụ như vừa vay vốn học sinh sinh viên, vừa vay vốn nước sạch hộ gia đình, vừa vay vốn phát triển sản xuất... Nhưng yêu cầu đặt ra là "anh" phải thực hiện tốt nghĩa vụ trả nợ cho Nhà nước.

Lê Hoai Anh (42 tuổi), Tuyên Quang: Tôi là cử tri, tôi muốn hỏi ĐB Đỗ Mạnh Hùng. Tại sao đã là chính sách xã hội lại phải cho vay, sao không hỗ trợ thẳng cho người khó khăn, người nghèo, người dân ở vùng sâu, vùng xa?

Phó chủ nhiệm Đỗ Mạnh Hùng: Chúng ta có một hệ thống chính sách xã hội đối với người nghèo, trong đó có chính sách tín dụng, chính sách hỗ trợ giáo dục, y tế, dạy nghề, tạo việc làm, hỗ trợ nhà ở, thông tin, trợ giúp pháp lý... Trong những chính sách trên, thì chính sách tín dụng là chính sách cho vay vốn còn những chính sách khác phần lớn là những chính sách hỗ trợ trực tiếp như: cấp bù học phí; chính sách nhà nước mua bảo hiểm y tế cho người nghèo; hỗ trợ tiền mặt để làm nhà ở; cấp bù tiền điện...

Tuy nhiên, trên thực tế, cũng có hiện tượng ỷ lại vào chính sách, cá biệt có những hộ không muốn thoát nghèo để tiếp tục thụ hưởng chính sách hỗ trợ của nhà nước. Do vậy, trong thời gian tới, chính sách giảm nghèo bền vững sẽ hướng mạnh vào tín dụng, còn những chính sách hỗ trợ trực tiếp khác sẽ được nghiên cứu theo hướng giảm dần và nếu thực hiện thì đều là những chính sách hỗ trợ có điều kiện. Sự điều chỉnh này nhằm mục đích phát huy mạnh mẽ hơn nữa tính chủ động sáng tạo của người dân, từng bước khắc phục tư tưởng trông chờ ỷ lại.

Lại Thành Lâm (45 tuổi), Hải Dương: Thưa đại biểu Duyền. Được biết bà từng là Chủ tịch Hội liên hiệp phụ nữ tỉnh Thái Bình. Vậy tại sao Hội liên hiệp Phụ nữ lại đứng ra bảo lãnh vay chính sách xã hội mà không phải các hội khác. Hội có bảo lãnh cho nam giới vay không?

ĐBQH Khúc Thị Duyền: Các tổ chức hội khác như Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh, Đoàn Thanh niên đều đứng ra bảo lãnh cho các gia đình hội viên vay và các tổ chức Hội đều triển khai thực hiện tốt và có hiệu quả. Tuy nhiên, Hội Phụ nữ chiếm tỷ lệ cao trong tổng số nguồn vốn vay của NHCSXH tại tỉnh. Hội Phụ nữ bảo lãnh cho chủ hộ gia đình vay, dù là nam hay nữ.

Nam Anh (40 tuổi): Tôi đang có dự án làm ở quê và biết NHCSXH có Chương trình cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn. Xin hỏi ông về chương trình này tôi có thể vay tối đa bao nhiêu tiền?

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp: Chương trình cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn được NHCSXH thực hiện cho vay tại các vùng nông thôn (trừ thị trấn và phường). Mức cho vay tối đa là 6 triệu đồng/loại công trình. Nếu bạn vay để thực hiện 1 công trình nước sạch và 1 công trình vệ sinh thì được cho vay tối đa là 12 triệu đồng.

Nguyễn Danh Ngọc (27 tuổi), TP Hồ Chí Minh: Em năm nay 27 tuổi, hiện đang học năm thứ 2 trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn TP Hồ Chí Minh, gia đình thuộc diện khó khăn. Nay em muốn vay tiền của NHCSXH để đóng học phí cho 2 năm cuối. Vậy xin hỏi, chính sách cho vay có hạn chế tuổi học đại học không? Nếu được vay thì sẽ liên hệ ở đâu?

Ảnh: Duy Thông

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp: Chương trình cho vay học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn bao gồm các đối tượng như sau: hộ nghèo theo tiêu chuẩn quy định của pháp luật, hộ gia đình có mức thu nhập bình quân đầu người tối đa bằng 150% mức thu nhập bình quân đầu người của hộ nghèo. Học sinh, sinh viên mà gia đình gặp khó khăn về tài chính đột xuất do: tai nạn, bệnh tật, thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh trong thời gian theo học có xác nhận của UBND xã, phường, thị trấn nơi cư trú. Đối tượng vay chương trình này không hạn chế độ tuổi. Bạn có thể liên hệ trực tiếp tại điểm giao dịch xã, phường hoặc phòng giao dịch NHCSXH quận, huyện nơi bạn cư trú để được hướng dẫn cụ thể.

Thu Hà (22 tuổi), Cần Thơ: Em đang học đại học ở Cần Thơ và có nhu cầu vay ngân hàng để đóng học phí, NHCSXH thành phố Cần Thơ có triển khai chính sách này nhưng em thấy còn chậm. Trong thời gian tới có thay đổi được thủ tục, thời gian triển khai cho nhanh hơn được không?

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp: Việc vay vốn chương trình học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn được các phòng giao dịch NHCSXH cấp huyện triển khai thực hiện kịp thời, đáp ứng được nhu cầu vay vốn của đối tượng thụ hưởng. Riêng mức cho vay chương trình này được nâng lên từ 1.100.000 đồng/tháng lên 1.250.000 đồng/tháng kể từ 9.1.2016. Mọi khó khăn, vướng mắc bạn có thể liên hệ trực tiếp đến lãnh đạo NHCSXH nơi bạn đang cư trú để được giải quyết.

Lê Bảo Phong (47 tuổi), Kim Bôi, Hòa Bình: Thưa ông Hùng, được biết, ông từng tham gia các đoàn giám sát liên quan đến chính sách giảm nghèo. Vậy theo ông, để nâng cao hiệu quả chính sách tín dụng thì công tác giám sát về lĩnh vực này được tiếp tục thực hiện như thế nào?

Ảnh: Duy Thông

Phó chủ nhiệm Đỗ Mạnh Hùng: Việc thực hiện chính sách pháp luật về giảm nghèo phải được giám sát một cách toàn diện, thường xuyên và liên tục. Nghị quyết 76 của QH đã quy định 2 năm một lần, Chính phủ phải báo cáo với QH về kết quả thực hiện giảm nghèo. Điều đó có nghĩa là cứ 2 năm một lần QH sẽ thực hiện giám sát về vấn đề này. Đồng thời, Nghị quyết cũng yêu cầu HĐND các cấp phải tăng cường hoạt động giám sát theo chức năng, thẩm quyền của mình.

Để hoạt động giám sát đó thực sự có hiệu quả, tôi nghĩ rằng cần chú trọng một số yêu cầu sau:

- Hoạt động giám sát phải đến được với người nghèo, trong mỗi cuộc giám sát phải bố trí thời gian chương trình để Đoàn giám sát gặp gỡ, tiếp xúc trực tiếp với người nghèo, lắng nghe ý kiến của họ, lắng nghe những thắc mắc, băn khoăn, những kiến nghị, đề xuất của họ để từ đó có những đánh giá toàn diện, khách quan, sát với thực tế, trên cơ sở đó đề xuất những giải pháp, những chính sách tháo gỡ kịp thời, đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của người dân.

- Tăng cường hoạt động giám sát ở cấp cơ sở bởi vì, trong giai đoạn tới, yêu cầu về "giảm nghèo theo địa chỉ" - tức là giảm nghèo theo nguyên nhân nghèo của từng hộ đặt ra rất cao. Vì vậy, giám sát cũng phải tương ứng theo yêu cầu giám sát giảm nghèo theo địa chỉ, tức là giám sát giảm nghèo đến từng hộ nghèo nên hoạt động giám sát phải chủ yếu ở cơ sở mới đáp ứng được yêu cầu trên.

- Chú trọng hoạt động giám sát của Mặt trận Tổ quốc các cấp và hoạt động tự giám sát của người dân nhằm phát huy dân chủ, tính công khai, minh bạch trong thực hiện chính sách giảm nghèo.

Văn Minh Tâm (48 tuổi), Hà Nội: Tôi xin hỏi ông Võ Minh Hiệp, Ngân hàng cho vay phát triển sản xuất kinh doanh rất ít thì làm gì có lãi trong kinh tế hàng hóa? Hay Ngân hàng đang giúp duy trì sản xuất nhỏ lẻ, mạnh mún? Làm sao nông nghiệp, nông dân hội nhập TTP đây?

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp: NHCSXH hiện đang cho vay đến các đối tượng hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ mới thoát nghèo và các đối tượng chính sách khác. Trong đó có đối tượng hộ sản xuất kinh doanh tại vùng khó khăn với mức cho vay tối đa 50 triệu đồng/hộ, người vay không phải thực hiện bảo đảm tiền vay; Mức vay trên 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng người vay phải thực hiện bảo đảm tiền vay. Ngoài ra, các hộ gia đình có nhu cầu vay vốn để phát triển sản xuất kinh doanh cao hơn thì được các tổ chức tín dụng thương mại đáp ứng yêu cầu.

Hoàng Minh Anh (45 tuổi), Yên Lãng- TP Hải Phòng: Bố tôi vay vốn hộ nghèo, tôi là người thừa kế. Nay bố tôi đã mất. Vậy khi nợ vay đến hạn, tôi có được làm đơn lưu vụ không, thưa ông?

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp : Bạn và những thành viên trong gia đình họp và thống nhất đề nghị đổi tên người vay về cho bạn hoặc một thành viên khác trong gia đình (đủ 18 tuổi trở lên, có đủ năng lực hành vi dân sự) gửi về NHCSXH nơi cho vay để làm thủ tục đổi tên người vay, sau đó người đứng tên vay mới sẽ thực hiện thủ tục giao dịch với ngân hàng. Mọi thủ tục hồ sơ cụ thể bạn liên hệ với Tổ tiết kiệm và vay vốn để được hướng dẫn.

Trân Lê Nguyễn (49 tuổi), Hà Nội: Thưa ĐBQH Đỗ Mạnh Hùng. Ủy ban nơi ông công tác có giám sát những nơi sử dụng vốn vay kém hiệu quả không? Nó là ở đâu? Đây có phải là mặt trái của chính sách không?

Phó chủ nhiệm Đỗ Mạnh Hùng: Trong quá trình giám sát, chúng tôi tìm hiểu, đánh giá cả những mặt tích cực, những chuyển biến, những nơi làm tốt, đồng thời cũng tìm hiểu, đánh giá cả những hạn chế, những nơi làm chưa tốt. Nhìn chung, tín dụng chính sách xã hội đã có những đóng góp rất tích cực vào công cuộc giảm nghèo như tôi đã trả lời ở phần trước, đặc biệt, tỷ lệ nợ quá hạn rất thấp chỉ có 0,33% trên tổng dư nợ tín dụng của NHCSXH (trong đó có dư nợ của cho vay giảm nghèo). Điều đó chứng tỏ, việc vay và sử dụng vốn cho giảm nghèo nhìn chung là rất tốt.

Tuy nhiên, chúng tôi cũng đã chỉ ra những hạn chế trong thực hiện tín dụng chính sách xã hội như nguồn lực hạn chế cho nên vốn vay bình quân chỉ đạt 50 đến 60% trên tổng mức tối đa có thể vay; một bộ phận người dân do chưa có kinh nghiệm sản xuất kinh doanh, chưa có phương án sử dụng vốn nên chưa tiếp cận nguồn vốn vay này... Những hạn chế trên đây sẽ phải tiếp tục nghiên cứu, có giải pháp khắc phục trong thời gian tới.

Phan Diệu Linh (43 tuổi), Hải Phòng: Chính sách tín dụng ưu đãi cho hộ nghèo phát triển sản xuất là một cấu phần quan trọng trong chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững của Việt Nam. Vậy, ông cho biết, các hộ nghèo ở các huyện nghèo sẽ được vay vốn vay ưu đãi từ NHCSXH như thế nào?

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp: Hiện nay, hộ nghèo ở các huyện nghèo có đủ điều kiện và có nhu cầu vay vốn thì được vay các chương trình tín dụng tại NHCSXH gồm:

- Chương trình cho vay hộ nghèo, chương trình cho vay giải quyết việc làm.

- Cho vay chương trình học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn.

- Cho vay hộ đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn.

- Cho vay hộ nghèo về nhà ở giai đoạn 2 với mức cho vay tối đa được nâng lên 25 triệu đồng/hộ.

- Cho vay nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn.

- Riêng đối với hộ nghèo ở các huyện nghèo còn được vay: đầu tư phát triển sản xuất, chăn nuôi tối đa 10 triệu đồng/hộ, lãi suất cho vay bằng 50% lãi suất cho vay hộ nghèo trong từng thời kỳ trong thời gian áp dụng mức lãi suất ưu đãi tối đa là 3 năm.

- Cho vay chi phí đi làm việc ở nước ngoài với mức vay tối đa bằng 100% chi phí ghi trên hợp đồng, lãi suất cho vay bằng 50% cho vay hộ nghèo, thời hạn cho vay tối đa bằng thời gian đi làm việc ở nước ngoài.

Ảnh minh họa Nguồn: ITN

Bình Anh (40 tuổi), Hoàn Kiếm, Hà Nội: Thưa ĐBQH Khúc Thị Duyền, bà có thể nói rõ hơn về tác dụng của NHCSXH với việc xây dựng nông thôn mới như thế nào?

ĐBQH Khúc Thị Duyền: Hiện nay, Thái Bình đã có 164 xã đạt tiêu chuẩn nông thôn mới (đạt 62,3%) và đã có một huyện nông thôn mới. Trong đó, NHCSXH là một tổ chức ngân hàng góp phần rất quan trọng trong việc thực hiện 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Như các chương trình vay vốn cho các hộ gia đình về giảm nghèo, vấn đề nước sạch, môi trường, nhà ở, học sinh sinh viên, việc làm... Tôi đánh giá rất cao hiệu quả hoạt động của NHCSXH tại Thái Bình.

Minh Khuê (36 tuổi), Khánh Hòa: Để tạo bước đột phá, sự chuyển biến mạnh mẽ, toàn diện của chính sách tín dụng, tạo điều kiện cho hộ nghèo, hộ cận nghèo thoát nghèo bền vững, đâu là hướng ưu tiên của NHCSXH, thưa ông?

Phó tổng Giám đốc Võ Minh Hiệp: Hướng ưu tiên của NHCSXH đó là:

1. Tập trung nguồn vốn cho vay hộ nghèo, hộ cận nghèo, đặc biệt là hộ nghèo đồng bào dân tộc thiểu số đáp ứng yêu cầu cho vay cần thiết để thực hiện phương án sản xuất kinh doanh.

2. Ưu tiên nguồn vốn cho các địa phương có tỷ lệ hộ nghèo, hộ cận nghèo cao, vùng đồng bào dân tộc miền núi, vùng sâu, vùng xa nhất là 3 vùng: Tây Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ.

3. Phối hợp tốt với chính quyền địa phương, tổ chức đoàn thể để gắn tín dụng chính sách với công tác khuyến nông, khuyến lâm, chuyển giao khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm, tăng thu nhập, giảm nghèo bền vững.

4. Quan tâm thực hiện tốt, kịp thời chính sách xử lý nợ bị rủi ro khi hộ vay vốn tín dụng chính sách gặp rủi ro bất khả kháng để giúp họ nhanh chóng ổn định đời sống, khôi phục sản xuất.

ĐBNDO: Trong xu thế toàn cầu hóa mạnh mẽ như hiện nay, chính sách về ASXH là một trụ cột ổn định và phát triển đất nước mà hầu hết các quốc gia quan tâm hoàn thiện không ngừng. Chính sách về ASXH, trong đó có tín dụng chính sách, mang đến cho những đối tượng nghèo đói, yếu thế, gặp rủi ro bất thường về các nhu cầu cơ bản khi họ phải đối diện với khó khăn, thách thức. Điều đó góp phần phát triển bền vững và hội nhập quốc tế sâu rộng. Hơn ai hết, ĐBQH- những người tham gia trực tiếp vào quá trình quyết định các chính sách và giám sát thực hiện- có vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy chính sách vào cuộc sống, mang lại lợi ích cho người dân.

Tại cuộc giao lưu này, Báo điện tử Đại biểu Nhân dân đã nhận được rất nhiều câu hỏi hay, tâm huyết của bạn đọc gửi tới các vị khách mời. Tuy nhiên, thời gian dành cho giao lưu trực tuyến có hạn, Báo điện tử Đại biểu Nhân dân xin trân trọng cám ơn bạn đọc đã quan tâm theo dõi góp ý và gửi câu hỏi giao lưu.

Xin hẹn bạn đọc vào lần giao lưu tiếp theo.

Phó chủ nhiệm Nguyễn Mạnh Hùng: Thay mặt các khách mời, chân thành cảm ơn bạn đọc của Báo điện tử Đại biểu Nhân dân.