Hoạt động giám sát là chức năng, thẩm quyền quan trọng, có tính pháp lý cao của HĐND các cấp được quy định bằng Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. Bởi vậy, đây là hoạt động được HĐND huyện Con Cuông trăn trở đổi mới từ đầu nhiệm kỳ 2021 – 2026 đến nay.
Để giám sát có chiều rộng, HĐND huyện Con Cuông thực hiện giám sát tại các kỳ họp HĐND huyện thông qua xem xét, thẩm tra các báo cáo trình kỳ họp HĐND huyện; thông qua hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn đối với lãnh đạo UBND và các phòng, ban, ngành, đơn vị cấp huyện. Đây được coi là hình thức giám sát quan trọng của HĐND, qua đó đánh giá kết quả, làm rõ những tồn tại, hạn chế và đề ra giải pháp thực hiện các chỉ tiêu nghị quyết HĐND huyện cũng như giải quyết các hạn chế, bức xúc, như lấn chiếm đất đai, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; tảo hôn; công tác quản lý, bảo vệ rừng; địa giới hành chính, việc triển khai thực hiện các đề án trong sản xuất nông nghiệp… Một hoạt động giám sát mang tính diện rộng đó là Thường trực và các ban HĐND, các đại biểu HĐND huyện trực tiếp tham gia các cuộc họp của chính quyền các cấp; tham gia tiếp dân của UBND huyện và các địa phương; tham gia các hoạt động giám sát của cơ quan dân cử cấp trên…
Cùng với giám sát chiều rộng, HĐND huyện chú trọng giám sát có trọng tâm, trọng điểm, đi sâu theo từng vấn đề mà trong thực tiễn đặt ra một số khó khăn, bức xúc. Theo đó, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, ở cả 3 cấp giám sát: HĐND, Thường trực HĐND và các ban HĐND huyện đều tổ chức hoạt động giám sát chuyên đề. Riêng cấp HĐND và Thường trực HĐND huyện đã tổ chức giám sát 6 chuyên đề, gồm: giám sát công tác bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND nhiệm kỳ 2021-2026; giám sát công tác quản lý, sử dụng đất đai được chuyển giao từ Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên đầu tư phát triển chè Nghệ An về huyện Con Cuông quản lý; giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri thuộc thẩm quyền của UBND huyện và các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện trong nhiệm kỳ 2016-2021; giám sát công tác quản lý, bảo vệ rừng; giám sát việc thu, chi quỹ tài chính ngoài ngân sách; công tác quản lý đất đai, giao đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Để đảm bảo các chuyên đề giám sát có chất lượng và hiệu quả, HĐND huyện Con Cuông đặc biệt quan tâm cách thức, phương pháp giám sát, trong đó tổ chức hoạt động khảo sát đến tận đối tượng chịu tác động hoặc ảnh hưởng để có cái nhìn nhiều chiều của vấn đề, trên cơ sở đó kiến nghị, đề xuất đúng, trúng các vấn đề sát thực để các cấp, các ngành có cơ sở giải quyết. Ngoài ra, theo chia sẻ của đồng chí Nguyễn Thế Mạnh – Phó Chủ tịch HĐND huyện Con Cuông, việc theo dõi thực hiện kết luận, kiến nghị sau giám sát cũng là khâu rất quan trọng để đảm bảo hoạt động giám sát có hiệu quả. Cụ thể, ở Con Cuông, sau khi HĐND huyện thông qua nghị quyết về kết quả giám sát, Thường trực HĐND huyện phân công Văn phòng HĐND – UBND, các ban và các đại biểu HĐND theo dõi các cơ quan chịu sự giám sát trong việc thực hiện các kết luận sau giám sát thông qua các hình thức như nhắc nhở tại các hội nghị, ban hành văn bản đôn đốc, yêu cầu báo cáo kết quả thực hiện các kết luận, kiến nghị giám sát. Nhờ vậy, sau giám sát, nhiều vấn đề được các cấp, các ngành tiếp thu và tập trung chỉ đạo thực hiện quyết liệt hơn. Chẳng hạn sau giám sát công tác quản lý, sử dụng đất đai được chuyển giao từ Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên đầu tư phát triển chè Nghệ An về huyện Con Cuông quản lý, công tác thống kê đất và lập phương án sử dụng đất, giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ quỹ đất thu hồi của Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên đầu tư phát triển chè Nghệ An được tập trung chỉ đạo quyết liệt và kết quả đạt tỷ lệ cao hơn.
Hay sau giám sát việc giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri, ý thức trách nhiệm của UBND huyện và các cơ quan, đơn vị trên địa bàn huyện cao hơn, trăn trở tìm biện pháp, giải pháp để thực hiện, chứ không phải giải thích, giải trình. Theo đó, nhiều kiến nghị của cử tri liên quan đến đầu tư hạ tầng cũng được huyện Con Cuông quan tâm bố trí nguồn lực để triển khai. Như công trình cầu Thanh Nam, nối trung tâm thị trấn Con Cuông đi xã Bồng Khê hiện đang xây dựng; một số tuyến đường từ xã Đôn Phục đi xã Cam Lâm và tuyến từ xã Cam Lâm đi xã Lạng Khê; tuyến đường phục vụ sản xuất tại xã Yên Khê, đường vào Thác Khe Kèm; xây dựng mới trường phổ thông dân tộc nội trú huyện; trường trung học cơ sở bán trú Châu Cam…
Cùng thông qua giám sát việc giải quyết kiến nghị cử tri, huyện cũng quan tâm bố trí nguồn kinh phí và nguồn lực con người tập trung triển khai một số mô hình kinh tế: trồng cây dược liệu tại xã Làng Khê, Châu Khê; chăn nuôi bò, vịt bầu tại xã Lục Dạ; nuôi cá lồng và trồng cây gỗ lớn ở một số xã…
Những đổi mới trong công tác giám sát ở Con Cuông đã đem lại nhiều tác động tích cực, vừa thúc đẩy kinh tế - xã hội trên địa bàn phát triển cùng như tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc; vừa nâng cao vị thế, vai trò của HĐND trong hệ thống chính trị. Bên cạnh đó, HĐND huyện Con Cuông cũng thẳng thắn chỉ ra, công tác đôn đốc thực hiện sau kết luận giám sát chưa thường xuyên; vẫn còn tình trạng sau kết luận giám sát các đơn vị được giám sát không thực hiện hoặc thực hiện các kết luận chậm. Mặt khác, hiện nay vẫn đang còn một số kiến nghị của cử tri đang chậm được giải quyết dứt điểm. Đây là những vấn đề được HĐND huyện Con Cuông nhìn nhận để khắc phục trong thời gian tới, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động giám sát nói riêng và chất lượng hoạt động của cơ quan dân cử huyện nói chung./.
