Các hạng mục chính của công trình tại tỉnh Nghệ An và một phần lòng hồ tại huyện Như Xuân, tỉnh Thanh Hóa. Hồ chứa nước Bản Mồng có dung tích chứa là 225 triệu m3, với mục tiêu góp phần giải quyết 1/3 nhu cầu thiếu nước của tỉnh Nghệ An và nam Thanh Hóa, sẽ cấp nước tưới cho 18.871ha cây trồng ven sông Hiếu; cấp nước cho sản xuất công nghiệp, dân sinh; bổ sung nước về mùa kiệt cho sông Cả, cắt giảm lũ cho hạ du sông Hiếu; đồng thời kết hợp phát điện với công suất 45MW.
Theo báo cáo của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường trình Quốc hội về kết quả giám sát việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 135/2020/QH14, ngày 17/11/2020 của Quốc hội về chuyển mục đích sử dụng rừng để thực hiện Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng, đây là dự án quan trọng quốc gia, có vai trò quan trọng trong phát triển KT-XH của tỉnh Nghệ An và tỉnh Thanh Hóa. Dự án có thời gian thực hiện kéo dài, trên 14 năm do khó khăn về bố trí vốn. Từ năm 2021 đến nay chưa bố trí vốn để hoàn thành các mục tiêu của Dự án. Nguyên nhân do vướng mắc về xác định thẩm quyền quyết định điều chỉnh Dự án. Tại thời điểm Dự án được Thủ tướng cho phép đầu tư và được Bộ NN&PTNT phê duyệt Dự án đầu tư thì Luật đầu tư công chưa được ban hành. Tuy nhiên, đến khi Quốc hội ban hành Luật Đầu tư công năm 2013 (Điều 106) và Luật Đầu tư công năm 2019 (Điều 101) quy định chuyển tiếp cũng không có quy định thẩm quyền quyết định điều chỉnh bổ sung kinh phí đối với trường hợp của Dự án này. Cụ thể Luật đầu tư công chỉ quy định chuyển tiếp đối với Dự án có quyết định chủ trương đầu tư của Thủ tướng Chính phủ, trong khi Dự án được triển khai trước khi Luật Đầu tư công có hiệu lực chỉ có văn bản cho phép đầu tư của Thủ tướng Chính phủ.
Đến nay, dự án đã hoàn thành 98% hạng mục xây dựng công trình, chỉ chờ giải phóng mặt bằng lòng hồ là chặn dòng, tích nước, phát huy hiệu quả Dự án. Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã đề nghị Chính phủ khẩn trương chỉ đạo tháo gỡ khó khăn và báo cáo Quốc hội về việc xác định thẩm quyền quyết định điều chỉnh bổ sung kinh phí đối với Dự án này.
Qua nhiều lần tiếp xúc cử tri của đại biểu Quốc hội, cử tri đã kiến nghị Quốc hội, Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ khó khăn để sớm hoàn thành dự án. Tại phiên thảo luận tại Hội trường kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội Trần Đức Thuận (đại biểu Đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An) đã phát biểu thảo luận, tiếp tục kiến nghị Chính phủ khẩn trương tháo gỡ khó khăn, xác định thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh bổ sung kinh phí dự án, sớm bố trí nguồn vốn để tiếp tục thi công, hoàn thiện dự án, nhằm hạn chế tình trạng lãng phí tài sản nhà nước và khó khăn của nhân dân sống trong vùng dự án.
Thực hiện phân công của Thủ tướng Chính phủ, ngày 08/3/2023, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã chủ trì cuộc họp về xử lý vướng mắc trong việc điều chỉnh chủ trương đầu tư, điều chỉnh quyết định đầu tư dự án Hồ chứa nước Bản Mồng. Ngày 14/3/2023, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Thông báo số 73/TB-VPCP về kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái tại cuộc họp. Trên cơ sở kết quả cuộc họp đã được các đại biểu thống nhất về việc dự án không thuộc đối tượng chuyển tiếp được quy định tại Điều 106 Luật Đầu tư công năm 2014 và điều 101 Luật Đầu tư công năm 2019. Việc áp dụng pháp luật đối với việc điều chỉnh dự án này phải thực hiện theo quy định tại khoản 1 điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật quy định “hành vi xảy ra tại thời điểm nào thì áp dụng văn bản quy phạm đang có hiệu lực tại thời điểm đó”. Do vậy, việc điều chỉnh dự án trong thời điểm hiện nay phải thực hiện theo đúng quy định của Luật Đầu tư công năm 2019, thẩm quyền điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án là thuộc Thủ tướng Chính phủ, thẩm quyền điều chỉnh quyết định đầu tư dự án thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Tại Thông báo số 73/TB-VPCP đã đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn khẩn trương hoàn thiện hồ sơ đề nghị điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án, trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định theo đúng quy định của pháp luật về đầu tư công trước ngày 31/3/2023.
