Sáng 8/8, Ban Chỉ đạo giải phóng mặt bằng (GPMB) Dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, đoạn qua địa bàn tỉnh Nghệ An họp phiên thứ nhất. Đồng chí Nguyễn Đức Trung - Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban Chỉ đạo chủ trì phiên họp.
Tham dự phiên họp có các đồng chí: Lê Hồng Vinh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo; Võ Thị Minh Sinh - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh, Phó trưởng Ban Chỉ đạo; Hoàng Phú Hiền - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Phó trưởng Ban Chỉ đạo; cùng các đồng chí thành viên Ban Chỉ đạo, lãnh đạo 18 xã, phường có dự án đi qua.
Phấn đấu khởi động 3 khu tái định cư vào ngày 19/8/2025
Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam có chiều dài khoảng 1.541 km, từ ga Ngọc Hồi (Hà Nội) đến ga Thủ Thiêm (TP. Hồ Chí Minh).
Dự án đoạn qua tỉnh Nghệ An có chiều dài 85,5 km, đi qua 18 xã, phường, ga chính là Ga Vinh đặt tại xã Hưng Nguyên, 2 trạm bảo dưỡng tại xã Đức Châu và xã Hưng Nguyên Nam.
Tại Nghệ An, dự án dự kiến ảnh hưởng trực tiếp tới 38 cụm dân cư, với khoảng 2.150 hộ dân có đất ở trong phạm vi giải phóng mặt bằng, trong đó, 1.942 hộ phải bố trí tái định cư. Diện tích GPMB dự kiến khoảng 519,2 ha, dự kiến chi phí GPMB khoảng 6.397 tỷ đồng.
Để phục vụ công tác bố trí tái định cư, Nghệ An dự kiến đầu tư khoảng 30 khu tái định cư, với tổng diện tích hơn 102 ha, tổng mức đầu tư khoảng 1.450 tỷ đồng.
UBND các xã đã tổ chức họp phổ biến chủ trương đầu tư dự án, lấy ý kiến các hộ dân về lựa chọn vị trí tái định cư. Phường Hoàng Mai, và các xã: Quỳnh Lưu, Tân Châu, Hưng Nguyên Nam đã phê duyệt địa điểm khu tái định cư.
UBND tỉnh Nghệ An đã ban hành kế hoạch giải phóng mặt bằng và phối hợp triển khai thực hiện dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam đoạn qua địa bàn tỉnh. Kế hoạch quy định rõ trách nhiệm, lộ trình triển khai của các sở, ban, ngành, địa phương nhằm đảm bảo sự phối hợp thống nhất, đồng bộ.
Nghệ An phấn đấu hoàn thành các thủ tục khởi động 3 khu tái định cư tại phường Hoàng Mai, xã Tân Châu, xã Hưng Nguyên Nam vào ngày 19/8/2025; hoàn tất cơ bản các khu tái định cư trong tháng 10/2026; bàn giao cơ bản mặt bằng cho chủ đầu tư trước tháng 12/2026 để đảm bảo điều kiện khởi công và triển khai xây dựng dự án.
UBND tỉnh thống nhất giao nhiệm vụ chủ đầu tư, cấp quyết định đầu tư dự án khu tái định cư cho UBND các xã, phường. Nghệ An đặt mục tiêu tối ưu hóa khai thác quỹ đất vùng phụ cận các ga đường sắt để tạo nguồn lực tái đầu tư hạ tầng, phát triển đô thị, dịch vụ.
Tại phiên họp, các xã, phường có dự án đi qua đã báo cáo công tác khảo sát, lựa chọn khu tái định cư; nêu lên những khó khăn, bất cập trong thực tiễn và đề nghị điều chỉnh một số đoạn hướng tuyến, chuyển ga depot... Lãnh đạo các sở, ngành đã trao đổi, giải đáp những khó khăn, kiến nghị của các địa phương.
Trao đổi cụ thể những nội dung trong dự án, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Phú Hiền đề nghị các các xã thành lập Hội đồng Bồi thường, GPMB, xây dựng kế hoạch GPMB xác định rõ lộ trình, thời gian.
Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hồng Vinh đề nghị các xã tăng cường tuyên truyền, vận động người dân không xây dựng, trồng cây, tách thửa... trong phạm vi GPMB; tuyên truyền lợi ích của dự án để người dân đồng thuận, ủng hộ.
Đồng thời, nghiên cứu kỹ lưỡng khung chính sách GPMB để tạo sự thống nhất, đồng bộ; rà soát lịch sử, quy hoạch, hạn mức... đất đai, công trình, sau đó lựa chọn khu tái định cư phù hợp để người dân đồng thuận. Các ngành, địa phương phải vào cuộc ngay từ đầu, xây dựng sổ tay, liên thông từ khâu lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức triển khai...
Chủ động có giải pháp tháo gỡ khó khăn, triển khai thực hiện
Kết luận phiên họp, đồng chí Nguyễn Đức Trung - Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban Chỉ đạo nhấn mạnh, dự án đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam là công trình quan trọng quốc gia, được Trung ương, Quốc hội, Chính phủ quan tâm chỉ đạo. Dự án đi qua tỉnh Nghệ An với chiều dài 85,5 km, khối lượng, quy mô, diện tích GPMB rất lớn.
Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban Chỉ đạo đánh giá cao sự vào cuộc chủ động, chỉ đạo quyết liệt, sát sao của UBND tỉnh và Chủ tịch UBND tỉnh bằng việc ban hành kế hoạch GPMB, phối hợp triển khai thực hiện phương án triển khai quỹ đất vùng phụ cận ga đường sắt, ban hành văn bản giao nhiệm vụ cho các xã, phường làm chủ đầu tư dự án GPMB, xây dựng quy trình lập, phê duyệt phương án bồi thường GPMB.
Các sở, ngành đã tích cực tham gia tham mưu, hướng dẫn quy trình, thủ tục xây dựng hạ tầng khu tái định cư cho các địa phương. Các địa phương chủ động triển khai các công việc ban đầu trong công tác GPMB, xây dựng khu tái định cư, rà soát hướng tuyến và tham mưu UBND tỉnh có văn bản cho các bộ, ngành tháo gỡ.
Bí thư Tỉnh ủy cũng cho rằng, trong quá trình triển khai các dự án, đặc biệt là dự án lớn, công tác GPMB là vấn đề khó, phức tạp. Tỉnh sẽ xem xét, từng bước giải quyết những vấn đề trong thẩm quyền và kiến nghị Trung ương giải quyết những vấn đề vượt thẩm quyền.
Về nhiệm vụ trong thời gian tới, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban Chỉ đạo Nguyễn Đức Trung đề nghị bí thư cấp ủy các xã, phường chủ động, chủ trì vào cuộc và chỉ đạo quyết liệt để giải quyết các đề liên quan đến thủ tục triển khai công tác bồi thường, GPMB, xây dựng khu tái định cư.
Trước mắt, các xã, phường phải rà soát, bổ sung thành phần Ban Chỉ đạo, thành lập Hội đồng GPMB; làm tốt công tác tuyên truyền, vận động người dân về ý nghĩa, lợi ích của dự án để tạo sự đồng thuận.
Trong quá trình chỉ đạo phải khẳng định quan điểm, cấp ủy, chính quyền sẽ tạo điều kiện thuận lợi, tốt nhất cho người dân trong quá trình bồi thường, tái định cư, nơi ở mới sẽ tốt hơn, thuận lợi hơn nơi ở cũ.
Hàng tháng, Ban Chỉ đạo cấp xã phải họp để kiểm tra, rà soát tiến độ thực hiện; chỉ đạo UBND cùng cấp, Hội đồng Bồi thường, GPMB tập trung triển khai nhiệm vụ đã đề ra. Trong quá trình triển khai, kịp thời báo cáo các vướng mắc, khó khăn để chỉ đạo giải quyết hoặc kiến nghị giải quyết.
Nhấn mạnh quan điểm mặc dù khó khăn nhưng phải chủ động có giải pháp triển khai thực hiện, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban Chỉ đạo Nguyễn Đức Trung đề nghị các xã, phường rà soát, chuẩn xác số hộ tái định cư để xây dựng khu tái định cư phù hợp; xác định nguồn gốc đất, loại đất, hạn mức đất...
Đối với các công trình khó khăn trong việc di dời thì phải rà soát, chuẩn xác vị trí để báo cáo UBND tỉnh trong tháng 8/2025; chỉ đạo lựa chọn triển khai địa điểm, lập quy hoạch chi tiết xây dựng các khu tái định cư.
Sau khi xác định được điểm bố trí khu tái định cư, thực hiện đầy đủ thủ tục thì tập trung khẩn trương tổ chức thi công, đảm bảo hoàn thành để cấp đất cho người dân trước ngày 30/6/2026.
Đối với 3 địa phương (phường Hoàng Mai, xã Tân Châu, xã Hưng Nguyên Nam) có khu tái định cư khởi động ngày 19/8/2025, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban Chỉ đạo đề nghị triển khai lựa chọn địa điểm, phê duyệt quy hoạch chi tiết khu tái định cư trước ngày 20/8/2025.
Cắm mốc quy hoạch, triển khai giải phóng mặt bằng cơ bản vị trí tái định cư hoàn thành trước ngày 31/8/2025; chuẩn bị các điều kiện để tổ chức lễ khởi động khu tái định cư vào ngày 19/8/2025 khi Chính phủ yêu cầu.
Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban Chỉ đạo Nguyễn Đức Trung đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành tập trung triển khai các nhiệm vụ thực hiện công tác bồi thường, GPMB đảm bảo theo tiến độ và đạt theo yêu cầu của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.
Tại phiên họp, Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng ban Chỉ đạo Nguyễn Đức Trung đã trực tiếp giao nhiệm vụ cụ thể cho các sở, ngành: Xây dựng, Nông nghiệp và Môi trường, Tài chính, Công Thương, Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam, Công an tỉnh, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy và các đơn vị: Điện lực Nghệ An, Viễn thông Nghệ An, Viettel Nghệ An, Công ty CP Cấp nước Nghệ An, Ban Quản lý dự án đường sắt.
