Một số giải pháp cải thiện chỉ số PCI tỉnh Nghệ An

Nghệ An trong bảng xếp hạng PCI năm 2022

Theo kết quả công bố về điểm số chỉ số thành phần tỉnh Nghệ An năm 2021 - 2022, Nghệ An có 5 chỉ số thành phần tăng bậc, trong đó 3 chỉ số được cải thiện tốt so năm 2021 đó là Chỉ số Cạnh tranh bình đẳng tăng 51 bậc, Chỉ số Tính năng động tăng 34 bậc, Chỉ số Chi phí không chính thức tăng 18 bậc.

Tuy nhiên, có 5 chỉ số thành phần giảm bậc: Gia nhập thị trường giảm 17 bậc, Đào tạo lao động và Thiết chế pháp lý và an ninh,trật tự giảm 17 bậc; Chi phí thời gian giảm 12 bậc và Tiếp cận đất đai giảm 5 bậc. Có những chỉ số thứ hạng thấp so với các tỉnh, thành phố.

Điểm số chỉ số thành phần tỉnh Nghệ An năm 2021-2022

Chỉ số Đào tạo lao động là chỉ số thành phần thấp nhất năm 2022, xếp vị trí thứ 47/63, giảm 16 bậc so năm 2021, được xác định bằng việc lấy ý kiến các doanh nghiệp qua 11 tiêu chí. Có thể thấy rằng, lao động tại tỉnh chưa đáp ứng phần lớn nhu cầu sử dụng của doanh nghệp; giáo dục phổ thông có chất lượng tốt đang thấp.

Về chỉ số Gia nhập thị trường, năm 2022 Nghệ An xếp vị trí thứ 46/63, giảm 17 bậc so năm 2021, được xác định bằng việc lấy ý kiến các doanh nghiệp. Qua đó, việc gia nhập thị trường của doanh nghiệp còn những khó khăn, tồn tại như: doanh nghiệp phải sửa đổi, bổ sung hồ sơ đăng ký kinh doanh từ lần 2 trở lên; Tỷ lệ doanh nghiệp đăng ký hoặc sửa đổi đăng ký doanh nghiệp thông qua hình thức mới như đăng ký trực tuyến, đăng ký ở trung tâm hành chính công hoặc qua bưu điện chiến tỷ lệ lớn; Hướng dẫn thủ tục chưa rõ ràng, đầy đủ; Cán bộ tại bộ phận một cửa am hiểu về chuyên môn, nhiệt tình thân thiện với tỷ lệ đánh giá doanh nghiệp thấp so với trung vị cả nước.

Đối với chỉ số Tiếp cận đất đai, đây là chỉ số được xếp hạng khá thấp trong cả nước, với vị trí thứ 45/63, giảm 5 bậc so năm 2021; qua kết quả lấy ý kiến các doanh nghiệp, cho thấy doanh nghiệp vẫn gặp cản trở khi tiếp cận đất đai hoặc mở rộng mặt bằng kinh doanh; Thông tin, dữ liệu về đất đai không được cung cấp thuận lợi, nhanh chóng; Thời hạn giải quyết hồ sơ đất đai dài hơn so với thời hạn được niêm yết hoặc văn bản quy định; doanh nghiệp phải trì hoãn/hủy bỏ kế hoạch kinh doanh do gặp khó khăn khi thực hiện các thủ tục hành chính về đất đai…

Xếp vị trí thứ 42/63, giảm 12 bậc so năm 2021 đó là chỉ số Chi phí thời gian. Theo đó, ý kiến của các doanh nghiệp đánh giá khá thấp về thái độ thân thiện và hiệu quả giải quyết công việc của cán bộ nhà nước; bên cạnh đó thủ tục giấy tờ chưa đơn giản, nội dung làm việc của các đoàn thanh, kiểm tra bị trùng lặp và doanh nghiệp còn phải đi lại nhiều lần để lấy dấu, chữ ký …

Một số kiến nghị để cải thiện chỉ số PCI tỉnh thời gian tới

Có thể thấy rằng, doanh nghiệp đang gặp những khó khăn trong việc gia nhập thị trường tại Nghệ An, điều này đã tác động không nhỏ đến năng lực cạnh tranh của tỉnh (PCI), để cải thiện vấn đề này, tác giả đề xuất một số giải pháp sau:

Thứ nhất, cải thiện các chỉ số xếp hạng thấp, cụ thể:

Chỉ số Đào tạo lao động: Xây dựng phương án hợp tác, liên kết giữa cơ sở đào tạo với doanh nghiệp để thực hiện việc đào tạo nghề, nhân lực gắn với các ngành theo định hướng đầu tư cua tỉnh, đảm bảo chuẩn đầu ra và nhu cầu thị trường, chú trọng đào tạo cán bộ kỹ thuật có tay nghề, có kỹ năng giao tiếp, ngoại ngữ, tin học… Công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin tuyển dụng lao động của các dự án lớn phải đến từng đơn vị cấp huyện, xã, thôn, xóm…; Có giải pháp thu hút lực lượng lao động đã có tay nghề từ các khu công nghiệp của các tỉnh khác về quê hương làm việc.

Chỉ số Gia nhập thị trường: Tiếp tục vận hành hiệu quả Cổng dịch vụ hỗ trợ và phát triển doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ “online” (trực tuyến) đến công dân, doanh nghiệp. Nâng cao hơn nữa năng lực chuyên môn, đạo đức công vụ, văn hoá ứng xử, giao tiếp của cán bộ, công chức làm việc tại các bô phận tiếp nhận hồ sơ của công dân, doanh nghiệp. Hướng dẫn các thủ tục hồ sơ đầy đủ và chính xác.

Chỉ số Tiếp cận đất đai: Thông tin quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất công khai, minh bạch. Đồng thời tổ chức thông báo công khai quy hoạch diện tích đất dành cho doanh nghiệp trong các khu, cụm công nghiệp; hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm mặt bằng để triển khai dự án sản xuất, kinh doanh ngoài các khu, cụm công nghiệp. Đảm bảo dành tối thiểu 5 ha đất công nghiệp hoặc tối thiểu 3% tổng diện tích đất công nghiệp của khu công nghiệp (bao gồm cả nhà xưởng, văn phòng, kho bãi) để cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Hình thành dần các cụm công nghiệp chuyên ngành, liên ngành để có chính sách và thu hút công nghiệp hỗ trợ.

Chỉ số Chi phí thời gian: Hoàn thiện chính quyền điện tử, chuyển đổi số; Xây dựng dữ liệu điện tử, kết hợp nâng cấp dịch vụ công cấp độ 4 để minh bạch thông tin. Tiếp tục đơn giản hóa thủ tục hành chính một số lĩnh vực trọng tâm như: Đầu tư, đất đai, quy hoạch, xây dựng…

Thứ hai, hỗ trợ để xây dựng Hệ sinh thái đầu tư, sản xuất, kinh doanh để giúp lực lượng doanh nghiệp hình thành và phát triển tăng tốc về số lượng và chất lượng. Tức là bên cạnh xây dựng, hoàn thiện nâng cao chất lượng môi trường đầu tư mà cần xây dựng mối tương tác thuận lợi, nhiều chiều giữa các thành tố của Hệ sinh thái gồm chính quyền - doanh nghiệp, doanh nghiệp - doanh nghiệp, doanh nghiệp - giới truyền thông, doanh nghiệp - các tổ chức xã hội, doanh nghiệp với người dân,...

Thứ ba, đẩy nhanh quá trình xây dựng đô thị thông minh, chính quyền điện tử. Tập trung xúc tiến đầu tư tại chỗ, hỗ trợ nhà đầu tư, doanh nghiệp trong quá trình triển khai thực hiện và mở rộng sản xuất. Thành lập các tổ công tác trực tiếp hỗ trợ nhà đầu tư giải quyết khó khăn, vướng mắc. Khuyến khích chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp: hỗ trợ về thủ tục hành chính, hỗ trợ bồi dưỡng kiến thức quản lý doanh nghiệp, nghiệp vụ kế toán, thủ tục thuế, đăng ký nhãn hiệu hàng hóa, hỗ trợ tín dụng, hỗ trợ xúc tiến thương mại...

Thứ tư, xác định rõ ràng vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu các sở, ngành trong kế hoạch hành động. Xác định những ưu tiên trọng tâm, quyết liệt trong cải cách thủ tục hành chính, giảm tối đa chi phí cho doanh nghiệp; tạo môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi nhất; xây dựng văn hoá đồng hành cùng doanh nghiệp với phương châm phục vụ, đồng hành cùng họ trong suốt quá trình triển khai, sản xuất, kinh doanh tại địa phương. Chính quyền mở rộng kênh tương tác với cộng đồng doanh nghiệp, tiếp thu ý kiến qua mạng xã hội và chủ động trong việc đón nhận thông tin để xử lý kịp thời. Một chính quyền thân thiện, năng động, cầu thị và luôn phục vụ, hỗ trợ tận tình các doanh nghiệp đầu tư và người dân là hình ảnh cần có để các doanh nghiệp vừa là bên hưởng lợi, vừa là người “chấm điểm”, đánh giá. Đánh giá năng lực cạnh tranh của chính quyền địa phương và các sở, ngành DDCI (Department and District Competitiveness Index) để đánh giá khách quan năng lực điều hành của lãnh đạo chính quyền địa phương và sở, ban, ngành trong việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến nhà đầu tư, doanh nghiệp.

Thứ năm, phát huy hơn nữa vai trò của các tổ chức, hiệp hội doanh nghiệp tỉnh làm tốt hơn nữa cầu nối giữa doanh nghiệp với các cơ quan quản lý nhà nước. Phối hợp với các sở, ngành, địa phương có liên quan tổ chức các hoạt động tuyên truyền, phổ biến về các chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển doanh nghiệp; tập hợp các kiến nghị về khó khăn, vướng mắc của cộng đồng doanh nghiệp, đề xuất với các cơ quan liên quan để kịp thời tháo gỡ./.

Một tỉnh, thành phố có chất lượng điều hành kinh tế tốt, khi có: Chi phí gia nhập thị trường thấp; Tiếp cân đất đai dễ dàng và sử dụng đất ổn định; Môi trường kinh doanh minh bạch va thông tin kinh doanh công khai; Chi phí không chính thức thấp; Thời gian thanh tra, kiểm tra và thực hiện các quy định, thủ tục hành chính nhanh chóng; Môi trường cạnh tranh bình đẳng; Chính quyền tỉnh năng động, sáng tạo trong giải quyết vấn đề cho doanh nghiệp; Các chính sách và dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp dễ tiếp cận và phù hợp với doanh nghiệp; Chính sách đào tạo lao động tốt; Thủ tục giải quyết tranh chấp công bằng, hiệu quả và an ninh trât tự được duy trì, đảm bảo cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.

(Theo Báo cáo Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh Việt Nam PCI 2022)