Khó đáp ứng yêu cầu thực tiễn

Luật Tổ chức Chính quyền địa phương ra đời là sản phẩm của khoa học pháp lý, vừa đúc kết các vấn đề đã được thực tế khẳng định, tạo hành lang pháp lý cho hoạt động của HĐND các cấp ngày càng đi vào chiều sâu, mang tính chuyên nghiệp và thể hiện được bản chất là cơ quan dân cử, cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương; đồng thời khẳng định được vị thế cơ quan đại diện cho ý chí, quyền lợi ích hợp pháp của cử tri tại địa phương. Trong Luật Tổ chức Chính quyền địa phương đã quy định đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND các cấp, trong đó có HĐND cấp tỉnh. Đạo luật này cũng xuất phát từ đòi hỏi tính dân cử, tính quyền lực và kiểm soát quyền lực, tính đại diện cho nhân dân ở địa phương.

Xét dưới góc nhìn khoa học pháp lý và mặt thực tiễn; Khi cơ quan dân cử ở địa phương được tăng cường cả về cơ cấu tổ chức và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, thì bộ máy tham mưu, giúp việc cũng phải được tăng cường. Tuy nhiên, cơ cấu tổ chức của Văn phòng HĐND cấp tỉnh theo Nghị định 48 của Chính Phủ quy định hiện nay khó có thể đáp ứng được yêu cầu tăng cường năng lực và chất lượng hoạt động của bộ máy tham mưu, phục vụ cơ quan dân cử ở địa phương.

Sớm sửa đổi, bổ sung cho phù hợp

Để đóng góp ý kiến vào Dự thảo Nghị định Quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức và biên chế của Văn phòng HĐND cấp tỉnh, HĐND tỉnh Nghệ An đã tổ chức lấy ý kiến rộng rãi trong hệ thống cơ quan dân cử từ cấp tỉnh đến xã, phường, thị trấn. Kết quả, các ý kiến đều thống nhất cao rằng bộ máy Văn phòng HĐND cấp tỉnh phải được tăng cường và kiện toàn theo hướng thành lập Văn phòng độc lập và có các phòng chuyên môn. Nội dung này đã được Thường trực HĐND tổng hợp, gửi Bộ nội vụ và cơ quan soạn thảo Nghị định 48.

Đồng thời, qua kênh Hội nghị thường trực HĐND các tỉnh Bắc Trung Bộ, HĐND 6 tỉnh trong vùng đều thống nhất cao đề nghị xây dựng Nghị định 48 theo hướng tách và thành lập Văn phòng HĐND cấp tỉnh, bao gồm các phòng chuyên môn như: Phòng Pháp chế- Dân nguyện, phòng Kinh tế- Ngân sách, Phòng Văn hóa - Xã hội và Dân tộc, phòng Tổ chức- hành chính- quản trị. Văn phòng HĐND tỉnh ít nhất phải có các phòng này để có thể chuyên môn hóa, chuyên nghiệp và nâng cao chất lượng thực hiện các chức năng nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo luật định.

Đề xuất của HĐND tỉnh Nghệ An cũng như 6 tỉnh Bắc Trung Bộ xuất phát từ tính logic khoa học và đòi hỏi của thực tiễn. Hoạt động của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương ngày càng được tăng cường thì bộ máy văn phòng cần phải chuyên nghiệp hơn. Tính chất hoạt động của HĐND là xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách, hoạt động giám sát, khảo sát, tiếp xúc cử tri, tham gia xây dựng pháp luật và các hoạt động khác... Để có thể hoàn thành và hoàn thành tốt chức trách của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, cần bộ máy, nhân sự tương xứng, bao gồm bộ máy tham mưu, giúp việc.

Đề xuất thành lập các phòng chuyên môn trực thuộc Văn phòng HĐND cấp tỉnh cũng là nguyện vọng chung của HĐND các tỉnh, thành cả nước. Tuy nhiên, đề xuất chính đáng, xuất phát từ thực tiễn và khoa học pháp lý này chưa được cơ quan soạn thảo tiếp thu, hiện thực hóa trong Nghị định 48.

Về nguyên tắc, bất kỳ văn bản QPPL nào cũng phải được xây dựng dựa trên cơ sở khoa học pháp lý và cơ sở thực tiễn đã được kiểm nghiệm. Bộ máy Văn phòng HĐND cấp tỉnh đã được kiểm nghiệm 13 năm và hoạt động hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động của cơ quan dân cử. Khi triển khai áp dụng, Nghị định 48 đã bộc lộ những điểm bất cập, hạn chế, thiếu sót và chưa phát huy được nội lực, động lực phát triển của cán bộ, công chức trong bộ máy Văn phòng tham mưu, phục vụ cho HĐND cấp tỉnh.

Chính phủ cần chỉ đạo Bộ Nội vụ phối hợp với các ngành liên quan sơ kết thực hiện Nghị định 48 và tiếp thu ý kiến của các cơ quan có thẩm quyền, các cấp chính quyền từ Trung ương đến cơ sở. Trên cơ sở đó, tổng hợp trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn, bảo đảm cơ quan tham mưu, giúp việc HĐND các cấp ở địa phương ngày càng hoàn thiện, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả./.

Trần Văn Mão

Phó trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Nghệ An