Lươn Vinh - Ẩm thực đặc sắc xứ Nghệ

Vốn thuộc một chi của loài cá, lươn là động vật lưỡng tính sống ở ao hồ, kênh mương, ruộng lúa, có giá trị dinh dưỡng cao. Lươn được xem là thực phẩm bổ âm, bồi dưỡng khí huyết theo thuyết Đông y. Để đưa lươn trở thành thứ "đặc sản" ăn là nhớ, trở thành niềm tự hào ẩm thực của một tỉnh đó lại là một câu chuyện khác. Không ngoa để nói rằng ăn món lươn do “Nghệ nhân” chế biến thì con lươn mới được đứng vào hàng "ẩm thực đặc sắc".

Không phải là tất cả người Nghệ đều mê món lươn. Người thì bảo nó tanh rinh ríc, người thì bảo nó nhơn nhớt loằng ngoằng trông phát sợ. Nhưng dù sao đi nữa các chế phẩm từ lươn đã để nhớ, để thương cho phần đa người Nghệ. Và rồi món “soup lươn”, “cháo lươn” trở thành món quen thuộc phải thưởng thức khi về thăm quê hương.

Soup lươn xứ Nghệ

Người Nghệ xa quê, đặc sản là nỗi nhớ. Món soup lươn theo nỗi nhớ của người Nghệ suốt những khi đói lòng tìm bữa sáng. Dạo khắp thành Vinh, lươn mỗi quán một nét riêng nhưng vẫn đồng điệu ở vị Vinh. Mạn Cổng chốt, Cửa Nam lươn cay hơn dù đã gọi bát ít cay. Mạn Quán Bàu, Quán Bánh nước dùng trong hơn, vị ngọt đậm chất lươn. Lại nói về những quán lươn niêu nóng bỏng, hoa chuối thái rối cùng lá tía tô là món rau kèm để lươn có một sắc thái lạ hơn. Song tất cả đều giống nhau ở điểm lươn đều được làm sạch bỏ xương sống, bỏ ruột mới tẩm ướp gia vị và sự đặc sắc chính là bí quyết tẩm ướp để tạo hương vị riêng của từng quán lươn. Nồi nước dùng luôn sôi sùng sục được ninh bằng thứ xương ống lợn ngọt lừ pha lẫn nước cốt xương sống lươn tạo nên vị ngọt, thơm rất riêng có của món suop lươn. Có hàng sẽ ướp thịt lươn bằng nghệ tươi dã mịn lấy nước để tăng thêm độ vàng màu mỡ của giống lươn đồng, nhưng có quán lại đậm màu điều đỏ sánh trông thật bắt mắt. Các loại rau bỏ vào bát soup nóng bên cạnh hành lá, ngò gai còn là những loại rau đậm tinh dầu như củ hành tím thái mỏng hăng hắc, rau răm thêm vào kích thích tiêu hoá, phòng trướng bụng đầy hơi... khiến cho bát lươn Nghệ sẽ có mùi vị đặc trưng khó trộn lẫn với cách chế biến lươn ở những vùng quê khác.

Người xa đến thường chỉ ăn cháo lươn nhưng người ở Vinh thì soup lươn mới là món quen thuộc. Có những người, họ thích tạo ra món mới vừa cháo vừa soup bằng cách gọi muôi cháo loãng thêm muỗng nước dùng để ăn kèm các loại bánh, nhưng vẫn không hề át đi sự nồng nàn, đặc trưng của lươn.

Thực khách ăn soup lươn, cháo lươn sẽ kèm theo bánh mướt, bánh đa, bánh mì. Đó là những món ăn kèm, rất hợp với lươn, vừa đỡ ngán, vừa no bụng. Thêm bát nước chè vàng sánh sắc nắng chắc hẳn chỉ có ở đất Nghệ mà thôi.

Mùa hè người ta nói ăn bát cháo lươn cho mát ruột bởi lươn chui dưới bùn ắt hẳn là mát. Mùa đông, người ta xì xụp húp bát soup lươn cay xè, nhễ nhại để cái lạnh tan đi trong sự thèm thuồng được thoả mãn. Qua mấy ngày Tết thịt mỡ dưa hành, người ta tìm đến quán lươn đầu năm đầu tháng cho “trôi chảy”, may mắn, và quan trọng là tìm lại thực phẩm dinh dưỡng không quá mỡ màng, vừa thanh đạm lại quen thuộc với đồng quê những kỷ niệm qua câu ca dao ngược "Lươn nằm cho trúm bò vào/ Một đàn cào cào đuổi bắt cá rô..."

Lươn Vinh trở thành biểu tượng ẩm thực của thành Vinh, của tỉnh Nghệ An. Những người đầu bếp đã bỏ công sức, bỏ tâm huyết, niềm đam mê và cả tình yêu, niềm tự hào để gia giảm vào bát lươn như những nghệ nhân gìn giữ nét văn hoá ẩm thực với những bí quyết riêng, làm miếng thịt lươn vừa có độ ngon ngọt, vừa có độ dai, mềm phù hợp có thể làm hài lòng những vị khách khó tính nhất.

Lươn Vinh trở thành món ngon được vinh danh nhưng chưa hết, nó là bữa sáng, bữa tối của người lao động đóng góp công sức và nguồn thu của những người làm dịch vụ, làm phong phú cho nền ẩm thực Vinh.

Đặc biệt hơn, lươn Vinh trở thành câu chuyện của người đi xa khi mời du khách về thăm thành Vinh, là niềm tự hào của những người chỉ khiêm tốn "thường thôi, quê Bác chỉ có vậy". Ở Hà Nội, Sài Gòn hay bên trời Tây lạnh giá đều có những quán lươn Nghệ, nhưng khi bạn ăn ở Vinh hay những vùng quê xứ Nghệ mới thẩm thấu hết cái ngon, cái ngọt của lươn.

Những anh bạn tôi ở xa về cứ sáng ăn lươn, tối ăn lươn. Anh bảo "phải nhâm nhi nhiều vào để tích trữ ẩm thực Nghệ, lúc xa quê có cái mà mong mà nhớ, mà cố gắng phấn đấu để lại có điều kiện trở về quê hương, thưởng thức đặc sản quê hương nhiều hơn ". Phải chăng đó cũng là "hồn cốt" riêng có của tô lươn tại nơi thời tiết khắc nghiệt sinh ra, khó trộn lẫn với vùng quê nào. Lươn Vinh để người Nghệ nhớ quê, để khách thập phương đọng lại trong tâm trí một món ăn bổ dưỡng tại xứ Nghệ…

Thu Thủy

Tin liên quan

  • Nước mắm Cửa Lò lọt vào top 100 đặc sản quà tặng Việt Nam 2:40

    Nước mắm Cửa Lò lọt vào top 100 đặc sản quà tặng Việt Nam

    Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (Vietkings) vừa công bố nước mắm Cửa Lò lọt vào top 100 đặc sản quà tặng năm 2021-2022 dành cho những món ngon, sản vật độc đáo trên cả nước đó. Đây chính là sự ghi nhận, tôn vinh giá trị ẩm thực, đặc sản truyền thống, mở ra cơ hội cho nước mắm Cửa Lò ngày càng vươn xa.

  • Cá mát sông Giăng

    Cá mát sông Giăng

    Sông Giăng bắt nguồn từ khe Khặng huyện Con Cuông, được nuôi dưỡng bởi rừng Quốc gia Phù mát, chảy qua các huyện Con Cuông, Anh Sơn, Thanh Chương và hòa vào Sông Lam tại xã Thanh Tiên, là một con sông đẹp quanh năm xanh trong chứa nhiều trầm tích và tài nguyên - trong đó có cá mát.

  • Sản phẩm OCOP Nghệ An “mang chuông đi đánh xứ người”

    Sản phẩm OCOP Nghệ An “mang chuông đi đánh xứ người”

    Nhiều sản phẩm OCOP của Nghệ An hiện nay đã tiêu thụ qua nhiều kênh bán hàng, đặc biệt còn được xuất khẩu qua các thị trường Pháp, Đức, Mỹ, Hàn, Singapore, Nhật

  • Thương hiệu cho đặc sản Quế Phong

    Thương hiệu cho đặc sản Quế Phong

    Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết 06 NQ/TU của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Nghệ An về phát triển khoa học và công nghệ (KH&CN), nhiều sản phẩm đặc trưng của Quế Phong có sự tác động của KH&CN đã tìm được chỗ đứng trên thị trường, xuất khẩu ra nước ngoài...

  • Đưa cam Vinh, lươn xứ Nghệ lên 'bản đồ' thế giới

    Đưa cam Vinh, lươn xứ Nghệ lên 'bản đồ' thế giới

    Là “nữ nhi” và đều cầm tinh con Hổ (sinh năm Bính Dần 1986), Nguyễn Thị Lê Na và Trần Hà Nhung chọn những đặc sản của quê hương là món lươn xứ Nghệ và cam Vinh để khởi nghiệp...

Thư viện Cử tri gửi ý kiến Gửi đơn KNTC

Trang chủ

Mới nhất

Quê mình xứ nghệ

Video

Thư viện

Gửi Ý kiến
Tải ứng dụng Đại biểu nhân dân Nghệ An
Tải ứng dụng Đại biểu nhân dân Nghệ An