Tham gia thảo luận, bà Hoàng Thị Thu Hiền - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh, Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Nghệ An bày tỏ đồng tình việc tích hợp 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia: Xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thành một chương trình; qua đó hạn chế những tồn tại, bất cập, chồng chéo trong thực hiện ở giai đoạn trước.
Tuy nhiên, theo ý kiến đại biểu, thiết kế của chương trình còn dàn trải, không có điểm nhấn; các chỉ tiêu phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tương đối cao như: Tăng thu nhập bình quân đầu người của vùng này bằng ½ thu nhập bình quân cả nước vào 2030 và bằng 2/3 năm 2035.
Vị đại biểu đoàn Nghệ An cũng nêu quan điểm, nội dung chương trình được thiết kế nhiều hoạt động, chi tiết, toàn diện và bao trùm sẽ dẫn đến quá tải, trùng lặp với nhiệm vụ của Bộ, ngành; trùng lặp với các Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển văn hóa, giáo dục, y tế. Do đó, đại biểu đề nghị không cần phải đưa vào Chương trình này những nội dung trùng lặp.
Bà góp ý thêm rằng tại Hợp phần 1, nhiều nội dung đều khép lại bằng câu “tập trung ưu tiên hỗ trợ đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi”, lặp lại quá nhiều lần, làm giảm hiệu lực đối với vấn đề ưu tiên. Bà đề nghị tách riêng nội dung dành cho khu vực này để đảm bảo rõ ràng và tăng tính hiệu lực.
Bên cạnh đó, đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền cũng đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu mở rộng, bổ sung đối tượng hộ cận nghèo vùng dân tộc thiểu số và miền núi có bảo hiểm y tế và được tiếp cận dịch vụ y tế cơ bản miễn phí; thay vì chỉ quy định là 100% người dân tộc thiểu số, người nghèo.
Tương tự, bà cũng đề xuất bổ sung hộ cận nghèo dân tộc Kinh sinh sống tại các thôn đặc biệt khó khăn xã khu vực II, III vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được thụ hưởng chính sách phát triển nguồn nhân lực, chứ không dừng lại quy định đối với hộ gia đình, cá nhân người dân tộc thiểu số và cá nhân thuộc hộ nghèo dân tộc Kinh sinh sống ở khu vực này.
“Thực tế, hộ cận nghèo và hộ nghèo vùng nông thôn và vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi mức sống không chênh lệch nhiều. Qua tiếp xúc tại khu vực này, rất nhiều cử tri mong muốn quan tâm và có các chính sách hỗ trợ đối với hộ cận nghèo và hộ gia đình người dân tộc Kinh sinh sống tại vùng dân tộc thiểu số và miền núi”, đại biểu nói và nêu quan điểm việc thiết kế chính sách cần xuất phát từ khu vực sống có điều kiện khó khăn, là địa bàn chiến lược về an ninh quốc gia, chứ không chỉ căn cứ vào tiêu chí dân tộc.
Đại biểu Hoàng Thị Thu Hiền dẫn lại Thông báo số 4665 ngày 27/11/2025 của Văn phòng Quốc hội về kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong đó yêu cầu xây dựng chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2026 - 2035 theo nguyên tắc không giảm chính sách, không gián đoạn, không cắt giảm nguồn lực.
Trên cơ sở đó, đại biểu nhấn mạnh sự cần thiết phải kế thừa Dự án về thực hiện bình đẳng giới và giải quyết các vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, thuộc Chương trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Đại biểu phân tích: Rào cản lớn của sự phát triển xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là những vấn đề xã hội phát sinh, liên quan đến phụ nữ và trẻ em gái như bất bình đẳng giới, xâm hại phụ nữ, trẻ em, bạo lực giới, mua bán người, tảo hôn, hôn nhân cận huyết, mù chữ, những tập tục có hại bị đóng khung từ bao đời… Dự án trên đã đạt được những kết quả rất tích cực nhưng thời gian thực hiện quá ngắn chưa thể tạo nên kết quả bền vững.
Trong thiết kế giai đoạn mới khi tích hợp 3 chương trình mục tiêu quốc gia, đại biểu đề nghị giữ lại tên gọi và cách tiếp cận toàn diện của dự án trên, nhằm tránh việc “khuôn” hoạt động vào một nhóm vấn đề hẹp, không bao quát được những phát sinh cấp thiết của vùng.
Bởi thực tế, trong dự thảo đang đưa vào nội dung “thực hiện bình đẳng giới và giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết”, dễ khiến phạm vi can thiệp bị thu hẹp so với thực tiễn.
Bà cũng đề nghị cơ quan soạn thảo phát huy kinh nghiệm giai đoạn 1, đặc biệt là cách tiếp cận trực tiếp vào phụ nữ và trẻ em gái, đồng thời huy động mạnh mẽ vai trò của già làng, trưởng bản, người uy tín và nam giới trong gia đình, cộng đồng và hệ thống chính trị.
Song song đó, đại biểu đề nghị lồng ghép đầy đủ các nội dung liên quan đến sức khỏe sinh sản, nước sạch, vệ sinh, an toàn cho phụ nữ và trẻ em, phòng chống mua bán người, phòng chống bạo lực và xâm hại, cũng như tạo điều kiện để phụ nữ phát triển kinh tế, khởi nghiệp sáng tạo, nâng cao tiếng nói và sự tham gia thực chất trong cộng đồng và trong hệ thống chính trị.
.jpg)
.jpg)
