Tiếp thu ý kiến đại biểu, dự thảo Luật đã quy định cụ thể về thông tin được tiếp cận, loại thông tin công dân không tin không được tiếp cận và loại thông tin được tiếp cận có điều kiện. Theo đó, công dân được quyền tiếp cận các loại thông tin theo quy định của Luật. Thông tin công dân không được tiếp cận gồm tin thuộc bí mật nhà nước, tin bí mật công tác, thông tin về các cuộc họp nội bộ, các tài liệu do cơ quan, tổ chức, đơn vị soạn thảo cho công việc nội bộ, thông tin mà nếu tiếp cận sẽ gây nguy hại đến an ninh quốc gia, trật tự an toàn xã hội, tính mạng, cuộc sống, tài sản của người dân hoặc an toàn và lợi ích của cộng đồng. Thông tin công dân được tiếp cận có điều kiện gồm thông tin liên quan đến bí mật kinh doanh, bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình.
Đại biểu Trần Ngọc Vinh- Hải Phòng phát biểu tại Hội trường Ảnh: Đình Nam
Tuy nhiên, dự thảo Luật không quy định cụ thể loại thông tin thuộc bí mật nhà nước. Lý giải về điều này, Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết thông tin thuộc bí mật nhà nước đang được quy định trong các văn bản pháp luật chuyên ngành về vấn đề này, nhất là Pháp lệnh bảo vệ bí mật nhà nước năm 2000, sắp tới nâng lên thành Luật. Luật tiếp cận thông tin không thể pháp điển đưa các nội dung thông tin về bí mật nhà nước vào điều chỉnh hết được. Do đó, khoản 1 Điều 6 của dự thảo Luật quy định viện dẫn thông tin không được tiếp cận là thông tin thuộc bí mật nhà nước.
Đại biểu Trần Ngọc Vinh- Hải Phòng cho ý kiến, văn bản quy phạm pháp luật phải cụ thể, rõ ràng, đặc biệt phải chỉ cho người dân biết họ phải đi như thế nào, theo hướng nào, chỗ nào là vùng cấm không đi, không nên quy định mập mờ để người dân không xác định được hướng phải đi thì vô hình dung pháp luật trở thành cái bẫy đối với công dân.
Đại biểu cho rằng Khoản 2, Điều 6 dự thảo luật giống như cái bẫy cản trở quyền tiếp cận thông tin của công dân là cơ sở để các cơ quan, tổ chức lợi dụng quy định này để tạo rào cản trong việc cung cấp thông tin cho công dân.
Khoản 2 Điều 6 dự thảo Luật quy định "Thông tin do người đứng đầu cơ quan nhà nước xác định theo thẩm quyền, nếu để tiếp cận sẽ gây nguy hại đến lợi ích của nhà nước, ảnh hưởng xấu đến quốc phòng, an ninh quốc gia, quan hệ quốc tế, trật tự an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe cộng đồng, gây nguy hại đến tính mạng, cuộc sống và tài sản người khác..."
Vì vậy, đại biểu Trần Ngọc Vinh đề nghị Ban soạn thảo xem xét thấu đáo quy định tại Điều 6 dự thảo luật theo hướng quy định cụ thể các thông tin công dân không được tiếp cận.
Đại biểu Hồ Thị Thủy- Vĩnh Phúc
Phát biểu trước đó, đại biểu Hồ Thị Thủy- Vĩnh Phúc cũng đề nghị dự thảo Luật cần làm rõ nội hàm các thuật ngữ: thông tin thuộc bí mật công tác, gây nguy hại đến lợi ích của nhà nước, cá nhân có liên quan; thông tin về các cuộc họp nội bộ của cơ quan, các tài liệu do cơ quan soạn thảo cho công việc nội bộ, ý kiến của các chuyên gia trong quá trình hoạch định chính sách, gây tổn hại nghiêm trọng đến hiệu quả hoạch định hoặc thực hiện chính sách về tài chính, tiền tệ, kinh tế, bí mật đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình để tránh sự lạm dụng để không cung cấp thông tin từ các cơ quan nhà nước.
Cùng quan điểm, đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết- An Giang nhấn mạnh cung cấp thông tin cần với quan điểm công khai là tối đa, bí mật là ngoại lệ. Vì vậy, dự thảo Luật cần quy định cụ thể thế nào là thông tin có nội dung quan trọng để tránh các cơ quan nhà nước, các chủ thể cung cấp thông tin lấy thông tin quan trọng làm bưng bít thông tin, hoặc thông tin tràn lan làm cản trở tiếp cận thông tin của người dân và các chủ thể khác.
Đại biểu Mai Thị Ánh Tuyết- An Giang
Đại biểu Bùi Thị An- Hà Nội đề nghị nên liệt kê các danh mục thông tin bí mật ngay trong luật này. Theo đó, các thông tin các thông tin liên quan đến quốc phòng, an ninh thì không, nhưng nên liệt kê luôn để cho người dân biết là người dân sẽ được lấy thông tin gì và không được lấy thông tin gì, tránh tình trạng không mật cũng thành mật và không mật cũng đóng dấu mật để làm chuyện lợi ích nhóm.
Bên cạnh đó, đại biểu Bùi Văn Xuyền- Thái Bình cho biết Ban soạn thảo, cơ quan tiếp thu, giải trình đã cố gắng thể hiện thông tin thuộc bí mật quốc gia không được tiếp cận trong dự thảo Luật. Tuy nhiên, đưa vào toàn bộ các danh mục của Pháp lệnh bảo vệ bí mật nhà nước vào đây thì hoàn toàn không khả thi bởi chúng rất lớn. Nếu thể hiện theo nhóm các thông tin không được tiếp cận theo tinh thần bí mật lại càng phức tạp hơn, càng khó khăn hơn, đọc càng rối hơn. Do vậy, nên để nội dung này thuộc về Luật bảo vệ bí mật nhà nước, sắp tới cơ quan soạn thảo dự án luật này sẽ trình và chắc chắn sẽ phải rà soát lại để có một danh mục cụ thể về thông tin thuộc bí mật nhà nước, không thể pháp điển hóa vào dự án luật này.
