Đây là một trong số giải pháp tháo gỡ tổng thể khó khăn, cơ cấu lại sản phẩm nhà ở được nêu tại dự thảo Nghị quyết tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản. Dự thảo này đưa ra sau hội nghị gỡ khó cho thị trường bất động sản được Chính phủ tổ chức ngày 17/2.
Chính phủ cho biết, sẽ nghiên cứu, đề xuất Quốc hội ban hành nghị quyết riêng về thí điểm một số chính sách thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội. Theo đó, các chính sách đưa ra sẽ giải quyết các nút thắt về giao đất đầu tư xây dựng theo hướng giao đất không thu tiền sử dụng đất, chủ đầu tư được chuyển nhượng nhà ở xã hội gắn với chuyển quyền sử dụng đất.
UBND tỉnh sẽ chịu trách nhiệm bố trí, đảm bảo quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội trên địa bàn. Chính quyền địa phương, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam được tham gia đầu tư xây dựng nhà ở xã hội tại khu công nghiệp.
Việc chọn chủ đầu tư sẽ thông qua đấu thầu hoặc chấp nhận chủ trương đầu tư. Chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội sẽ được chấp thuận chủ trương đầu tư nếu có quyền sử dụng đất phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng đô thị, chương trình phát triển nhà ở xã hội của địa phương.
Khu nhà ở xã hội Lê Thành An Lạc, quận Bình Tân, TP HCM. Ảnh: Quỳnh Trần
Chủ đầu tư nhà ở xã hội sẽ được dành toàn bộ diện tích sàn khối của dự án để làm sàn dịch vụ - kinh doanh thương mại, dịch vụ công cộng (y tế, văn hoá, thể dục thể thao...), hạch toán riêng và được hưởng toàn bộ lợi nhuận từ diện tích này. Với phần diện tích làm nhà ở xã hội, chủ đầu tư được hưởng lợi nhuận định mức theo quy định tại Luật Nhà ở.
Chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội lập phương án giá, trình cơ quan thẩm quyền thẩm định tại thời điểm nhà ở đủ điều kiện bán, cho thuê hoặc cho thuê mua. Trong đó, giá bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở xã hội tính toán trên cơ sở xác định đủ chi phí bảo trì nhà ở, chi phí để thu hồi vốn đầu tư xây dựng, lãi vay (nếu có), các chi phí hợp lý của doanh nghiệp, lợi nhuận định mức theo quy định và không tính các khoản ưu đãi của Nhà nước.
Để có vốn phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội tới năm 2030, Chính phủ sẽ đề xuất Quốc hội dành gói tín dụng khoảng 110.000 tỷ đồng (khoảng 10% nhu cầu vốn giai đoạn 2022 - 2030) cấp cho các ngân hàng thương mại để cho vay các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân theo hình thức tái cấp vốn. Hình thức này tương tự gói 30.000 tỷ đồng đã thực hiện trong giai đoạn 2013-2016 trước đây.
Trong đó, chủ đầu tư dự án được vay ưu đãi 50% của gói tín dụng trên, tương đương 55.000 tỷ đồng. Số tín dụng còn lại, 55.000 tỷ đồng, sẽ dành cho người mua nhà vay.
Góp ý về gói tín dụng này, tại hội nghị tháo gỡ, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản ngày 17/2, TS. Cấn Văn Lực, chuyên gia Kinh tế trưởng Ngân hàng BIDV cho rằng, Chính phủ nên học kinh nghiệm từ mô hình Singapore, Hàn Quốc để phát triển nhà ở xã hội và rút kinh nghiệm bất cập khi triển khai gói 30.000 tỷ đồng trước đây.
Cho rằng cần thiết có một gói tín dụng riêng cho nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhưng Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nói cần cân nhắc kỹ về nguồn vốn của gói này. Bà Hồng cho biết, 4 ngân hàng thương mại Nhà nước đã thống nhất dành một gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho lĩnh vực này, lãi suất cho vay thấp hơn 1,5-2% lãi suất bình quân thị trường với người xây dựng và người mua nhà.
Cũng theo dự thảo Nghị quyết, Chính phủ đưa ra các giải pháp gỡ vướng tổng thể pháp lý và vốn - hai nút thắt lớn nhất của thị trường hiện nay.
Về vốn, các doanh nghiệp, dự án bất động sản phục vụ tiêu dùng, sản xuất, công nghiệp, du lịch nghỉ dưỡng gặp khó khăn sẽ được xem xét giãn nợ gốc, lãi vay.
Ngoài ra, các dự án bất động sản có phương án vay vốn khả thi, khách hàng có tiềm lực tài chính, khả năng trả nợ đầy đủ, đúng hạn sẽ được xem xét tiếp tục cấp tín dụng. Trong đó sẽ ưu tiên cho vay với các dự án bất động sản phục vụ tiêu dùng, thanh khoản tốt như nhà ở xã hội, cải tạo chung cư cụm văn phòng cho thuê, bất động sản công nghiệp.
Chính phủ cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại có biện pháp giảm lãi suất cho vay, hỗ trợ thị trường bất động sản.
Về trái phiếu, Chính phủ giao Bộ Tài chính hướng dẫn huy động vốn, gồm phát hành trái phiếu, của các doanh nghiệp bất động sản trên thị trường chứng khoán và kiểm soát việc huy động này để tránh đầu cơ thao túng, thổi giá. Tuy nhiên, Chính phủ lưu ý các biện pháp kiểm soát không được cản trở doanh nghiệp đủ năng lực, hiệu quả kinh doanh tốt có thể huy động vốn để phục hồi, phát triển.
Bộ Tài chính cũng được giao kiểm tra việc phát hành, đầu tư và cung cấp dịch vụ trái phiếu doanh nghiệp, nhất là trái phiếu riêng lẻ của doanh nghiệp bất động sản và tổ chức tín dụng, doanh nghiệp có khối lượng phát hành lớn, không có tài sản đảm bảo.
Với các địa phương, Chính phủ giao khẩn trương rà soát, lập danh mục dự án nhà ở, bất động sản; lập, phê duyệt quy hoạch sử dụng đất, xây dựng kế hoạch phát triển nhà ở 5 năm, hàng năm để làm cơ sở chấp thuận chủ trương các dự án, tăng nguồn cung cho thị trường.
Địa phương tăng đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất, chấp thuận chủ trương đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư, nhất là xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, cho thuế đất thực hiện dự án để tăng cung cho thị trường./.
