Nghệ An có 20 huyện, thành, thị. Trong đó, có 10 huyện miền núi có đồng bào dân tộc sinh sống, với hơn 44 vạn dân. Qua các khoá hội đồng gần đây Nghệ An đều thành lập Ban dân tộc HĐND tỉnh. Từ đầu nhiệm kỳ của khoá này, Ban Dân tộc đã hoạt động rất tích cực theo quy chế của HĐND như đóng góp các nội dung kỳ họp của HĐND liên quan đến lĩnh vực dân tộc; Thẩm tra dự thảo Nghị quyết, báo cáo, đề án liên quan đến việc đầu tư vào vùng dân tộc; Tổ chức khảo sát tình hình thực hiện các quy định của pháp luật về lĩnh vực dân tộc tại địa phương. Tổ chức giám sát thực hiện các chương trình 134, 135, 30a và các chương trình đề án chính sách của Đảng và nhà nước trên địa bàn tỉnh; các chính sách trợ cước, trợ giá các mặt hàng cho đồng bào các dân tộc; chính sách tái định cư Thuỷ điện Bản vẽ, Hủa Na, Khe Bố,các chính sánh cử tuyển, chính sách về giáo dục, y tế, văn hoá cho đồng bào các dân tộc…giám sát dựa vàochỉ tiêu Nghị quyết để làm rõ những vấn đề làm được, chưa làm được. Sau giám sát có kết luận, chỉ ra những tồn tại yêu cầu kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Những kiến nghị của Ban đã được các cơ quan đơn vị xem xét và thực hiện theo quy định hiện hành.
Căn cứ kế hoạch tiếp xúc cử tri của Thường trực HĐND tỉnh, Ban Dân tộc HĐND tỉnh đã phân công các thành viên trực tiếp gặp gỡ đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng rẻo cao để nắm bắt tâm tư nguyện vọng và phản ánh trung thực nguyện vọng chính đáng và hợp pháp của cử tri dân tộc với HĐND tỉnh tại kỳ họp.
Trong các kỳ họp của HĐND, Ban Dân tộc đã tham gia tích cực trong công tác thảo luận tổ,lựa chọn các vấn đề trọng tâm, những vướng mắc cần tháo gỡ, những bức xúc cử tri để thảo luận và yêu cầu các cơ quan chức năng làm rõ các vấn đề còn nhiều tồn tại được dư luận đại biểu, cử tri dân tộc quan tâm như công tác công tác thể bảo hiểm y tế làm chậm; các dự án chăm lo sức khoẻ nhân dân vùng sâu, vùng cao; công tác đào tạo phát huy nghề thủ công tuyền thống giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc; Tình trạng học sinh dân tộc thiểu số bỏ học nhiền, sự chênh lệch chất lượng dạy học ở các vùng, miền các dân tộc khác nhau. Trên cơ sở thảo luận ban Dân tộc đã nêu các câu hỏi chất vấntại kỳ họp ngày càng có chất lượng hơn, chất vấn và trả lời chất vấn đã đi đúng trọng tâm, phản ánh thực chất những vấn đề bức xúc mà cử tri dân tộc quan tâm.
Tuy vậy đối chiếu với yêu cầu nhiệm vụ và phát triển kinh tế xã hội miền núi dân tộc trong tỉnh thì hoạt động của Ban Dân tộc chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đòi hỏi ngày càng cao của cử tri. Cái khó trong hoạt động của Ban Dân tộc có nguyên nhân khách quan và chủ quan. Về mặt pháp lý luật tổ chức HĐND và UBND không khẳng định dứt khoát việc thành lập Ban Dân tộc mà dùng từ ‘’có thể thành lập Ban Dân tộc’’; Trong quy chế hoạt động của HĐND có nêu 6 nhiệm vụ cụ thể, nhưng trình độ của một số thành viên Ban Dân tộc lại bất cập. Nói là Ban Dân tộc nhưng chỉ có Trưởng ban là chuyên trách còn lại là hoạt động kiêm nhiệm, tính chất công việc, vị trí công tác lại khác nhau; hoạt động ở các vùng sâu vùng xa, vùng biên giới, vùng đặc biệt khó khăn. Thành viên của ban không ổn định do sự biến động về tổ chức cán bộ, mà sự biến động này chủ yếu là đối với cán bộ chủ chốt cấp huyện. Địa bàn nơi ở sinh hoạt của các thành viên cách xa nhau hàng trăm km. Vấn đề chế độ chính sách cho thành viên Ban Dân tộc ăn nghỉ sinh hoạt, đi công tác tại vùng sâu, vùng xa, nơi đó phương tiện ôtô không vào được mà phải đi xe ôm, đi thuyền hàng chục km để kiểm tra giám sát các công trình như đập nước, cầu cống thuộc chương trình 135, 30a.
Để tạo điều kiện cho Ban Dân tộc hoạt động ngày càng có chất lượng cao hơn. Về phía Ban Dân tộc cần phải có một chương trình công tác chặt chẽ theo lịch sinh hoạt hàng tháng, quý, cả năm. Phải có lịch tiếp dân, tiếp xúc cử tri, công tác phối hợp giám sát, chất vấn, thảo luận tổ cũng như thảo luận tại hội trường. Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh bố trí cán bộ tham mưu thông thạo công việc miền núi, nói được tiếng dân tộc để giao tiếp với bà con dân tộc. Ban Dân tộc HĐND tỉnh cần có hội nghị giao ban với Thường trực HĐND các huyện, thành, thị miền núi để nắm bắt thông tin./.
Trần Hữu Đức
