Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội nhận được ý kiến chất vấn của Đại biểu Lê Thị Tám (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Nghệ An) tại Công văn số 48/CV-KH2 ngay 31/10/2012 của Văn phòng Quốc hội về tuổi nghỉ hưu đối với nữ cán bộ, công chức. Về vấn đề này, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội xin báo cáo như sau:
Theo quy định của Bộ luật Lao động, Luật Bảo hiểm xã hội, hiện nay tuổi đời hưởng chế độ hưu trí đối với lao động nữ (kể cả nữ cán bộ, công chức) làm việc trong điều kiện bình thường là 55 tuổi; đối với người đủ 15 năm làm nghề hoặc công việc nặng nhọc, độc hại, nguy hiểm thì tuổi nghỉ hưu được giảm tối đa 5 tuổi so với người làm việc trong điều kiện bình thường. Luật Cán bộ, công chức và văn bản hiện hành quy định trong một số trường hợp được kéo dài thời gian công tác như cán bộ giữ chức vụ từ Bộ trưởng hoặc tương đương trở lên. Ngoài ra, tại văn bản số 70/BNV-TH ngày 02/12/2009 của Bộ Nội vụ quy định nữ cán bộ giữ các chức danh Thứ trưởng và tương đương cũng được kéo dài tuổi làm việc.
Tại Tờ trình số 205/TTr-CP ngày 14/10/2011 của Chính phủ về dự án Bộ luật Lao động (sửa đổi), Chính phủ nhận thấy kể từ trước khi Bộ luật Lao động được tiến hành sửa đổi, quyền nghỉ hưu của lao động nữ luôn được đặt ra và có nhiều ý kiến khác nhau. Chính phủ cho rằng nghỉ hưu là quyền của người lao động. Do đó, khi lao động nữ đủ 55 tuổi là lao động nam đủ 60 tuổi (lao động trong điều kiện bình thường) thì họ có quyền nghỉ hưu. Tuy nhiên, người lao động vẫn có quyền tiếp tục làm việc nếu họ có nguyện vọng và được người sử dụng lao động đồng ý. Với một số loại lao động đặc thù như làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại…hay lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, lao động làm công tác quản lý thì tuổi nghỉ hưu sẽ do Chính phủ quy định.
Về cấn đối quỹ bảo hiểm xã hôi, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đang phối hợp với các cơ quan liên quan tính toán, dự báo, hiện nay theo dự báo của Bảo hiểm xã hội Việt Nam thì đến năm 2023, số chi sẽ bằng số thu, từ năm 2024 trở đi để đảm bảo chế độ hưu trí, tử tuất, ngoài số thu trong năm phải trích thêm từ số dư của quỹ. Đến năm 2037, nếu không có chính sách hoặc biện pháp tăng thu hoặc giảm chi thì quỹ bảo hiểm xã hội sẽ không còn khả năng chi trả, nhất là trong bối cảnh tuổi thọ bình quân của nước ta đang tăng lên và xu hướng già hoá dân số đang là thách thức chung của toàn cầu. Trước nguy cơ mất cân đối quỹ bảo hiểm xã hội, trong Đề án cải cách chính sách bảo hiểm xã hội giai đoạn 2012 – 2020, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã đề xuất điều chỉnh một số giải pháp để cân đối quỹ hưu trí, trong đó đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu của lao động nữ ở một số nhóm đối tượng (như cán bộ, công chức, lao động hành chính trong các doanh nghiệp,…); đồng thời nghiên cứu tăng tuổi nghỉ hưu của lao động nam cũng là một trong những giải pháp đặt ra, tuy nhiên phải có lộ trình, bước đi phù hợp.
Mặt khác, trong bối cảnh nguồn nhân lực nước ta đang thiếu lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao thì việc tạo điều kiện để lao động nẽ tiếp tục được đóng góp, cống hiến là một chính sách quan trọng nhằm phát triển kinh tế - xã hội, tạo lợi thế cạnh tranh, tránh việc lãng phí lực lượng lao động có chất lượng cao.
Tuy nhiên, qua khảo sát, phần đông người lao động vẫn muốn tuổi nghỉ hưu giữ nguyên như hiện nay, thậm chí có một bộ phận lao động trực tiếp còn mong muốn giảm tuổi nghỉ hưu. Riêng các đối tượng làm cán bộ, công chức thuộc đối tượng thuộc Nghị định số 71/2000/NĐ-CP ngày 23/11/2000 của Chính phủ và công văn số 70/BNV-TH ngày 02/12/2009 đề nghị nâng tuổi nghỉ hưu cao hơn so với quy định hiện hành.
Vì vậy, dự thảo Bộ luật Lao động (sửa đổi) được thể hiện theo hướng khẳng định lao động nữ đủ 55 tuổi có quyền nghỉ hưu. Đồng thời, giao Chính phủ quy định về tuổi nghỉ hưu đối với một số lao động đặc thù như làm việc trong môi trường nặng nhọc, độc hại…hay lao động có trình độ chuyên môn kỹ thuật cao, lao động làm công tác quản lý khi người lao động tự nguyện tiếp tục làm việc và được sự đồng ý của người sử dụng lao động (Điều 199).
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội xin báo cáo và trân trọng cảm ơn sự quan tâm của Đại biểu về vấn đề này./.
