Con Cuông là huyện miền núi có 7 dân tộc anh em sinh sống, trong đó đồng bào dân tộc Thái chiếm đến 75%. Trong thời gian qua, cấp uỷ, chính quyền các cấp từ huyện đến cơ sở luôn quan tâm đến việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá của đồng bào dân tộc Thái. Đặc biệt hàng năm, Hội đồng nhân dân huyện đã ban hành các nghị quyết về thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, trong đó, tập trung vào các mục tiêu, nhiệm vụ việc xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư, về bảo tồn, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá của đồng bào dân tộc Thái.
Để bảo tồn các giá trị bản sắc văn hoá của đồng bào Thái, trên địa bàn huyện đã thành lập nhiều Câu lạc bộ dân ca, dân vũ Thái tại nhiều thôn bản. Đến nay, trên địa bàn huyện Con Cuông có 31 câu lạc bộ dân ca Thái đang duy trì và hoạt động hiệu quả đã góp phần phát huy, bảo tồn các làn điệu dân ca, dân vũ, mang đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc Thái, với nhiều hoạt động của Câu lạc bộ như sáng tác các bài dân ca Thái, khắp, lăm, nhuôn, hát múa lăm vông và đánh cồng chiềng…
Một số câu lạc bộ còn phát huy hiệu quả gắn với việc phục vụ du khách tại các điểm du lịch cộng đồng, mang lại thu nhập cho bà con như: Câu lạc bộ dân ca Thái bản Khe Rạn, xã Bồng Khê; bản Nưa, xã Yên Khê; bản Xiềng, bản Cằng, xã Môn Sơn...
Khi đến với Bản Cằng, Bản Xiềng, xã Môn Sơn, du khách không những được thưởng thức những món ăn truyền thống của người Thái, được tìm hiểu phong tục tập quán của họ, mà còn được thưởng thức các làn điệu dân ca Thái cùng với tiếng cồng chiêng, tiếng kèn ngân vang, được hòa mình trong các trò chơi dân gian như ném còn, nhảy sạp, múa Lăm Vông... đến từ các khúc hát dân ca, dân nhạc, dân vũ của bản làng này. Rất vinh dự và tự hào, năm 2021 điểm du lịch cộng đồng, sinh thái Bản Xiềng – Pha Lài – Sông Giăng xã Môn Sơn đã được UBND tỉnh Nghệ An công nhận điểm du lịch cấp tỉnh. Đây là động lực để đồng bào Thái tiếp tục duy trì, phát huy và quảng bá với du khách những giá trị văn hoá tốt đẹp của đồng bào dân tộc Thái ở Con Cuông.
Hay Câu lạc bộ dân ca Thái, Bản Nưa, xã Yên Khê cũng đang hoạt động khá hiệu quả gắn với du lịch cộng đồng. Hiện nay, Câu lạc bộ quy tụ được những hạt nhân văn nghệ của bản sinh hoạt đều đặn vào ngày cuối tuần. Nhà văn hóa của bản trở thành sân khấu để các thành viên câu lạc bộ biểu diễn những làn điệu dân ca, dân nhạc, dân vũ. Qua các buổi sinh hoạt chung, tham gia biểu diễn văn nghệ ở các bản trong xã, hay tham gia biểu diễn phục vụ du khách, tình yêu với dân ca truyền thống cứ thế được nuôi dưỡng trong các thành viên câu lạc bộ.
Có thể thấy, việc xây dựng các mô hình Câu lạc bộ dân ca Thái có ý nghĩa rất quan trọng đối với việc bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa, truyền thống tốt đẹp của đồng bào dân tộc Thái gắn với xây dựng nông thôn mới; đồng thời xây dựng, nhân rộng các mô hình hiệu quả, đẩy mạnh phong trào văn hóa, văn nghệ ở địa phương, đặc biệt là đồng bào các dân tộc, góp phần đẩy lùi những hủ tục lạc hậu, mê tín dị đoan, tăng cường tinh thần đoàn kết cộng đồng, góp phần xây dựng, phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc trong thời kỳ đổi mới, hội nhập, phát triển đất nước.
Thực hiện Đề án bảo tồn, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc Thái, trong thời gian tới, Hội đồng nhân dân huyện Con Cuông tiếp tục ban hành các nghị quyết, tạo cơ chế, chính sách để phát triển các Câu lạc bộ văn hóa dân tộc Thái như: Hỗ trợ kinh phí hoạt động, hỗ trợ trong việc tổ chức các chương trình, truyền dạy các làn điệu dân ca, dân vũ hay mở các lớp dạy nhạc cụ… vừa gìn giữ và phát huy bản sắc văn hoá truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số nói chung, đặc biệt là đồng bào dân tộc Thái, vừa tạo điều kiện phát triển du lịch cộng đồng tạo ra nguồn thu nhập cho người dân và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, góp phần cùng huyện nhà xây dựng Con Cuông trở thành thị xã theo hướng đô thị sinh thái.
Lương Hương
Phó Trưởng Ban Dân tộc HĐND huyện
