Tư tưởng xuyên suốt của Chủ tịch Hồ Chí Minh thể hiện sinh động trong tác phẩm “Đời sống mới” là độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, “Nếu nước độc lập mà dân không được hạnh phúc, tự do thì độc lập cũng không có nghĩa lý gì”. Lời dạy uyên bác mà giản dị, dễ hiểu của Bác trong tác phẩm "Đời sống mới" là xây dựng “một nước Việt Nam phú cường”.
Tư tưởng lớn ấy ngày nay được hiện thực hóa là xây dựng một nước Việt Nam dân giàu, nước mạnh, xã hội dân chủ, công bằng, văn minh. Công cuộc xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh cũng nhằm mục tiêu cao nhất là từng bước nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân.
Nhìn lại đặc điểm Việt Nam nói chung cũng như tỉnh Nghệ An nói riêng thì dân số ở nông thôn chiếm gần 70%. Vì vậy vào thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương chính sách về nông nghiệp, nông thôn và nông dân. Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới. Ban thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam ban hành đề án tổ chức thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và Thông tư số 10/TT-MTTQ-BTT ngày 28/7/2016 về hướng dẫn thực hiện cuộc vận động nêu trên nhằm phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sức mạnh tổng hợp nhằm thực hiện các mục tiêu xóa đói giảm nghèo bền vững xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh.
Tác phẩm “Đời sống mới” không những là cơ sở lý luận, là cẩm nang chỉ đạo đề ra mục đích mà còn chỉ rõ phương châm, biện pháp tổ chức thực hiện để đạt được mục đích đó.
Nghệ An là một tỉnh lớn có tài nguyên phong phú và đa dạng, dân số trên ba triệu người, nhiều thành phần dân tộc sinh sống trên ba miền đồng bằng, trung du và miền núi. Để xây dựng nông thôn theo 19 tiêu chí đòi hỏi nguồn lực, kinh phí lớn trong điều kiện khó khăn, điểm xuất phát thấp và không đồng đều. Từ phân tích đặc điểm đó, Tỉnh ủy, UBND tỉnh, HĐND tỉnh đã đề ra phương pháp, phương châm và bước đi thích hợp, cụ thể cho từng địa phương, vùng miền.
Trong tác phẩm "Đời sống mới” Bác viết “Nếu mỗi người đều tốt thì thành làng tốt, nước mạnh, người là gốc của làng, nước. Nếu mọi người đều cố gắng làm đúng đời sống mới thì dân tộc nhất định phú cường”. Lời dạy của Bác là kim chỉ nam được hiện thực hóa bằng việc chỉ đạo trong xây dựng nông thôn mới là lấy hộ gia đình, xóm, bản, khối phố làm hạt nhân trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh ở Nghệ An. Quá trình thực hiện được kiểm tra rút kinh nghiệm, tạo thành phong trào thi đua giữa các hộ, xóm, bản, khối phố và các tổ chức đoàn thể. Việc xây dựng nông thôn mới được thực hiện trên nguyên tắc tự nguyện, phân định rõ trách nhiệm của từng cấp, từng ngành. Trong tác phẩm, Bác viết “Trước hết phải tuyên truyền và làm gương”. Hiện thực hóa chỉ đạo đó, công tác tuyên truyền được quan tâm đúng mức bằng nhiều hình thức trên các hội nghị, phương tiện thông tin. Bước đầu có nơi, có lúc, có tư tưởng trông chờ, ỉ lại xem đây là dự án đầu tư của Nhà nước. Thông qua tuyên truyền tạo được sự đồng thuận của Nhân dân, được Nhân dân đồng tình hưởng ứng, tham gia với vai trò là chủ thể, từng bước đem lại đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân. Công tác tuyên truyền đã kịp thời biểu dương điển hình gia đình, xóm, bản, khối phố, tổ chức trọng thể lễ công bố xã, huyện đạt chuẩn nông thôn mới.

Theo số liệu của Thường trực Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới tỉnh Nghệ An, qua 11 năm thực hiện xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh đã có 229 xã/411 xã đạt chuẩn nông thôn mới; có 6 đơn vị cấp huyện hoàn thành xây dựng nông thôn mới và 01 đơn vị đã được thẩm định trình Thủ tướng Chính phủ công nhận; bình quân đạt 16,8 tiêu chí/xã, không còn xã đạt dưới 7 tiêu chí; và nhiều thành quả quan trọng như:
Một là, phát triển hạ tầng kinh tế, xã hội:
- Về giao thông: Tổng số Km đường giao thông nông thôn xây dựng mới, nâng cấp được 10.477km, với tổng kinh phí 13.211 tỷ đồng.
- Về thủy lợi đã xây dựng được 3.445Km kênh mương các loại, nâng cấp cải tạo hàng trăm công trình hồ đập, trạm bơm phục vụ tưới tiêu.
- Về đường điện: Xây dựng, nâng cấp, cải tạo 5.699Km hệ thống đường điện các loại và hàng trăm trạm biến áp.
- Về xây dựng, nâng cấp trạm Y tế đến nay đã có 399/411 xã đạt các tiêu chí về y tế.
Hai là phát triển sản xuất gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân.
Lấy phát triển sản xuất là gốc để nâng cao giá trị sản xuất theo thế mạnh từng vùng. Nhờ vậy, số hộ vươn lên thoát nghèo, có đời sống khá ngày càng tăng. Thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt trên 34,4 triệu đồng/người/năm (năm 2015 là 19,6 triệu đồng). có 324/411 xã đạt tiêu chí số 10 về thu nhập (78,83%). Có 362/411 xã đạt tiêu chí số 13 hình thức tổ chức sản xuất chiếm tỷ lệ 88,07%.
Ba là phát triển giáo dục, y tế, văn hóa và bảo vệ môi trường:
Tỷ lệ trường học các cấp đạt chuẩn quốc gia 97,08%. Có 399/411 xã đạt chuẩn y tế chiếm tỷ lệ 97,08%. Có 352/411 xã đạt chuẩn văn hóa nông thôn mới, chiếm tỷ lệ 85,64%.
Bốn là xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh và giữ gìn an ninh trật tự.
Tổ chức cơ sở Đảng được nâng cao chất lượng, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, nâng cao vai trò hạt nhân làm gương trong lãnh đạo thực hiện nhiệm vụ chính trị cơ sở. Cấp ủy Đảng cơ sở chủ động lựa chọn những vấn đề theo yêu cầu, nguyện vọng của Nhân dân để bàn bạc, xây dựng thành nghị quyết để lãnh đạo thực hiện có hiệu quả. Sự phối hợp giữa Đảng, chính quyền, Mặt trận tổ quốc trong thực hiện nội dung, chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh ngày càng cụ thể, có hiệu quả.
Đến nay có 379/411 xã đạt tiêu chí số 18 hệ thống chính trị vững mạnh, đạt 92,21%, tiêu chí số 19 về an ninh, trật tự xã hội có 395/411 xã đạt 96,1%.
Trải qua trên 75 năm, song những tư tưởng, quan điểm của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong tác phẩm “Đời sống mới” vẫn nguyên giá trị và mãi mãi là tư tưởng chỉ đạo, là cơ sở lý luận quan trọng cũng như phương châm, giải pháp tổ chức thực hiện cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và nhân dân ta nói chúng và phong trào xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh ở cả nước và tỉnh Nghệ An. Phát huy kết quả đạt được và kinh nghiệm vừa qua để hoàn thành mục tiêu, chương trình xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh giai đoạn 2021-2025, trở thành tỉnh khá như Bác Hồ mong muốn./.
Nguyễn Quang Hòa
Ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An
Nguyên Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi