Thường trực HĐND tỉnh Nghệ An khoá XVIII, nhiệm kỳ 2021 - 2026 xác định việc thực hiện hiệu quả phối hợp công tác giữa HĐND tỉnh với Đoàn ĐBQH, UBND và UBMTTQ VN cùng cấp là yếu tố quan trọng để HĐND tỉnh thực hiện hoàn thành chức trách, nhiệm vụ được giao. Từ đầu nhiệm kỳ 2021 - 2026, Thường trực HĐND tỉnh đã chủ động phối hợp với các cơ quan có liên quan, bao gồm Kiểm toán Nhà nước, Đoàn ĐBQH, UBND và UBMTTQ tỉnh đánh giá kết quả phối hợp công tác trong nhiệm kỳ 2016 – 2021 và Quy chế phối hợp nhiệm kỳ 2021 - 2026. Cụ thể: Quy chế phối hợp với Kiểm toán Nhà nước có 8 nội dung; Quy chế phối hợp UBND tỉnh gồm 9 nội dung; Quy chế phối hợp với Đoàn ĐBQH tỉnh, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh gồm 6 nội dung. Đồng thời, chỉ đạo Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh ký kết, thực hiện quy chế phối hợp công tác với Báo Đại biểu Nhân dân thuộc Văn phòng Quốc hội, Báo Nghệ An, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Nghệ An và Văn phòng UBND tỉnh Nghệ An.
Qua gần 02 năm thực hiện, việc phối hợp công tác đạt được nhiều kết quả ngày càng nền nếp, có trọng tâm, trọng điểm và hiệu quả; góp phần vào việc thực hiện nhiệm vụ của từng cơ quan nói riêng và của toàn tỉnh nói chung. Thường trực HĐND tỉnh Nghệ An xin trao đổi một số kết quả trong 5 lĩnh vực sau đây:
1. Phối hợp xây dựng pháp luật và Nghị quyết của HĐND tỉnh
Xây dựng pháp luật: Trong năm 2022, đã tham gia ý kiến đối với 25 dự án luật, 02 dự thảo Nghị quyết trình tại các kỳ họp Quốc hội. Trên cơ sở đó, Đoàn ĐBQH tỉnh đã tổng hợp báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội và nghiên cứu tham gia phát biểu tại nghị trường; phối hợp với UBND tỉnh triển khai các văn bản Luật, Nghị quyết của Quốc hội và giải quyết kiến nghị của cử tri thuộc thẩm quyền.
Xây dựng nghị quyết của HĐND tỉnh: Hàng năm, Thường trực HĐND tỉnh thống nhất với UBND tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh danh mục nghị quyết trình HĐND tỉnh ngay từ đầu năm. Trước các kỳ họp HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh gửi danh mục Nghị quyết để Đoàn ĐBQH tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh nghiên cứu, tham gia ý kiến; mời Đoàn ĐBQH tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tham dự các cuộc họp thẩm tra dự thảo nghị quyết, đóng góp nhiều ý kiến, phản biện, chuyên sâu, nhất là đối với các nghị quyết về cơ chế, chính sách, nguồn lực; các dự thảo nghị quyết trình đều đảm bảo chất lượng, đúng quy trình, quy định của pháp luật và được HDND tỉnh biểu quyết, thông qua.
2. Phối hợp chuẩn bị nội dung các kỳ họp HĐND
Chuẩn bị kỳ họp của HĐND tỉnh: Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh Nghệ An đã tổ chức 11 kỳ họp, trong đó có 6 kỳ họp chuyên đề để quyết định các vấn đề đột xuất, bất thường; ban hành 185 nghị quyết. Trước kỳ họp HĐND tỉnh, Thường trực HĐND tỉnh tổ chức hội nghị liên tịch với UBND tỉnh, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các đơn vị có liên quan để thống nhất nội dung, chương trình kỳ họp; phối hợp rà soát, kiểm tra, đôn đốc việc chuẩn bị kỳ họp chặt chẽ, kỹ lưỡng.
Chuẩn bị nội dung chất vấn: Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức 6 phiên chất vấn về những vấn đề bức xức, nổi cộm được cử tri và xã hội quan tâm. Thường trực HĐND tỉnh phối hợp với UBND tỉnh, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh thảo luận, lựa chọn và thống nhất nhóm vấn đề dự kiến chất vấn, chuyển đến UBND tỉnh, trên cơ sở đó UBND tỉnh phân công tổ chức, cá nhân chuẩn bị, trực tiếp trả lời; ban hành thông báo kết luận để UBND tỉnh và tổ chức, cá nhân có liên quan thực hiện, báo cáo kết quả để Thường trực HĐND tỉnh theo dõi, giám sát.
Phối hợp trong và sau kỳ họp HĐND tỉnh: lãnh đạo Đoàn ĐBQH, UBND tỉnh, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh tham dự đầy đủ các kỳ họp của HĐND tỉnh, chuẩn bị và trình bày các báo cáo được phân công. Sau kỳ họp, Thường trực HĐND tỉnh phối hợp với UBND tỉnh chỉnh lý, ban hành và tổ chức thực hiện, theo dõi, giám sát việc thực hiện các nghị quyết.
3. Phối hợp trong hoạt động giám sát
Ngay từ đầu năm, Thường trực HĐND tỉnh phối hợp rà soát, điều hòa thời gian, địa điểm, nội dung các cuộc khảo sát, giám sát của HĐND tỉnh, Thường trực, các Ban HĐND tỉnh để tránh trùng lặp với hoạt động giám sát của Đoàn ĐBQH và Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh. Đoàn ĐBQH, UBND tỉnh, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh cử đại diện tham dự cuộc giám sát của HĐND và Thường trực HĐND tỉnh. UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan chuẩn bị hồ sơ, tài liệu và các điều kiện cần thiết để làm việc với các đoàn khảo sát, giám sát; kịp thời chỉ đạo các ngành chức năng liên quan nghiên cứu, thực hiện các nội dung kiến nghị khảo sát, giám sát.
4. Phối hợp trong công tác dân nguyện
Tiếp nhận và giải quyết kiến nghị của cử tri: Thường trực HĐND tỉnh phối hợp chặt chẽ với Đoàn ĐBQH, UBND tỉnh, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh xây dựng kế hoạch, chuẩn bị tài liệu, tổ chức các cuộc tiếp xúc cử tri, tổng hợp, phân loại, chuyển, đôn đốc giải quyết và trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri. Đổi mới hình thức tiếp xúc cử tri như lồng ghép tiếp xúc cử tri của các đai biểu dân cử nhiều cấp trong cùng một hội nghị, nắm bắt thông tin chi tiết về cử tri (như họ tên, số điện thoại...), tổ chức tiếp xúc cử tri theo chuyên đề lao động việc làm, y tế; xây dựng phần mềm theo dõi công tác dân nguyện... Trong năm 2022, Đoàn ĐBQH tỉnh đã tổng hợp 128 kiến nghị gửi UBND tỉnh; 86 kiến nghị báo cáo Uỷ ban Thường vụ Quốc hội; Thường trực HĐND tỉnh tổng hợp 273 ý kiến gửi UBND tỉnh. Việc giải quyết kiến nghị cử tri có nhiều chuyển biến tích cực, tỷ lệ giải quyết kiến nghị của cử tri cao, những ý kiến phản ánh tại kỳ họp trước chưa được giải quyết hoặc giải quyết chưa dứt điểm được được đưa vào nghị quyết HĐND tỉnh giao UBND tỉnh tiếp tục giải quyết.
Tiếp công dân và xử lý đơn thư: Thường trực HĐND tỉnh, Đoàn ĐBQH, UBND tỉnh và Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh cùng tham gia tiếp công dân định kỳ tại Trụ sở tiếp dân của tỉnh; giải thích, trao đổi, hướng dẫn công dân thực hiện việc khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật. Thường trực HĐND tỉnh, Đoàn ĐBQH tỉnh, UBND tỉnh, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh phối hợp tiếp nhận, xử lý đơn thư, chú trọng theo dõi, đôn đốc giải quyết, làm căn cứ lựa chọn nội dung để phối hợp giám sát, khảo sát.
5. Phối hợp công tác thông tin, tuyên truyền, đối ngoại
HĐND tỉnh đã phối hợp với Đoàn ĐBQH, UBND tỉnh, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tuyên truyền các quy định mới của pháp luật do Quốc hội và HĐND tỉnh ban hành; kết quả giải quyết, trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri. Phối hợp tiếp đón, làm việc với các đoàn công tác của Trung ương; quan hệ hợp tác với cơ quan dân cử của các tỉnh, thành phố của Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, Hàn Quốc.
Bên cạnh những kết quả trên, công tác phối hợp vẫn còn một số tồn tại, hạn chế trong giải quyết các ý kiến, kiến nghị của cử tri chưa đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng của cử tri; đôn đốc UBND tỉnh thực hiện các kết luận, kiến nghị khảo sát, giám sát chưa thường xuyên; vẫn còn tình trạng điều chỉnh, bổ sung danh mục đề nghị xây dựng nghị quyết sát ngày khai mạc kỳ họp HĐND tỉnh; chuẩn bị nội dung, tài liệu trình kỳ họp HĐND tỉnh chưa bảo đảm chất lượng và tiến độ.
Nguyên nhân chủ yếu là do sự phối hợp công tác giữa Thường trực HĐND tỉnh, với Đoàn ĐBQH, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh có lúc chưa đồng bộ; trao đổi thông tin giữa các cơ quan có lúc chưa kịp thời; một số nội dung trong Quy chế chưa được phối hợp thực hiện hoặc có phối hợp thực hiện chưa hiệu quả; công tác tham mưu phối hợp, thực hiện Quy chế của các Văn phòng các bên chưa thường xuyên, chặt chẽ, hiệu quả.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả phối hợp công tác, trong thời gian tới, Thường trực HĐND tỉnh, Đoàn ĐBQH, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tập trung thực hiện một số giải pháp sau:
Thứ nhất, các cơ quan căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, nội dung Quy chế để chủ động xây dựng chương trình phối hợp; tích cực trao đổi, chia sẻ thông tin; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin để thảo luận, thống nhất nội dung phối hợp cụ thể, nhất là chuẩn bị và tổ chức kỳ họp HĐND, giám sát, tiếp xúc cử tri.
Thứ hai, tổ chức bồi dưỡng, tập huấn nâng cao kỹ năng hoạt động theo chuyên đề như kỹ năng phối hợp tổ chức kỳ họp HĐND, kỹ năng tiếp xúc cử tri cho Thường trực HĐND, UBND, Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh.
Thứ ba, định kỳ tổ chức hội nghị đánh giá, rút kinh nghiệm việc thực hiện Quy chế phối hợp, kịp thời điều chỉnh, bổ sung những nội dung mới để công tác phối hợp bảo đảm sát thực tiễn, hiệu quả.
Thứ tư, Chỉ đạo các Văn phòng phối hợp tham mưu, phục vụ tốt các hoạt động của HĐND, Đoàn ĐBQH, UBND và Uỷ ban MTTQ Việt Nam tỉnh; nhất là giúp HĐND trong công tác giám sát, tiếp xúc cử tri, chuẩn bị nội dung các kỳ họp.
Đề xuất, kiến nghị
Kính đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội:
1. Điều chỉnh, tăng thời gian các Ban của Hội đồng nhân dân tỉnh thẩm tra các dự thảo nghị quyết trình kỳ họp. Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi, bổ sung năm 2020 quy định chỉ có 5 ngày (trước ngày khai mạc kỳ họp, cơ quan dự thảo nghị quyết gửi tài liệu chậm nhất trước 15 ngày; báo cáo thẩm tra gửi Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh chậm nhất trước 10 ngày).
2. Sửa đổi, bổ sung hướng dẫn thi hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương; quy chế hoạt động của HĐND theo hướng quy định rõ ràng, cụ thể mối quan hệ giữa Thường trực HĐND và lãnh đạo UBND, lãnh đạo các Ban HĐND và lãnh đạo các sở, ngành thuộc UBND; trách nhiệm của UBND trước HĐND; phạm vi, trách nhiệm giải quyết công việc của Chủ tịch HĐND; mối quan hệ giữa HĐND các cấp.
3. Đề xuất Bộ Chính trị, Ban Bí thư có chủ trương và hướng dẫn cụ thể hơn về cơ cấu cấp uỷ đảm nhiệm các chức vụ Thường trực HĐND, lãnh đạo chuyên trách các Ban HĐND tỉnh để đảm bảo thống nhất giữa các địa phương trong cả nước; tăng số lượng cấp uỷ là thường trực và lãnh đạo chuyên trách các ban HĐND, để tương xứng với số lượng cấp uỷ là thành viên UBND cùng cấp.
Trên đây tham luận của Thường trực HĐND tỉnh Nghệ An về“Thực trạng và giải pháp giúp HĐND cấp tỉnh nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện Quy chế phối hợp giữa HĐND với Đoàn ĐBQH, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh”.
