Kinh nghiệm từ cơ sở
Là xã nông nghiệp thuộc vùng chiêm trũng huyện Diễn Châu, Diễn Liên đã bứt phá vươn lên, trở thành địa phương có phong trào khá toàn diện, đời sống Nhân dân được cải thiện, bộ mặt nông thôn đẹp, khang trang. Hiện xã đang tập trung triển khai thực hiện các tiêu chí NTM nâng cao, phấn đấu hoàn thành trong năm tới.
Mấu chốt của sự phát triển đó chính là cấp uỷ, chính quyền coi trọng việc thực hiện quy chế dân chủ cơ sở. Phương pháp để thực hiện quy chế dân chủ, trước hết các chủ trương, cơ chế chính sách của cấp trên hay của địa phương đều được thông tin công khai, minh bạch đến tận người dân qua hệ thống truyền thanh xã, xóm và qua các cuộc họp dân. Ở các cuộc họp dân để truyền đạt các chủ trương lớn hoặc dự báo việc tuyên truyền, vận động có những khó khăn thì đích thân người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền cùng tham gia để lắng nghe dân nói, hiểu dân mong muốn điều gì để trao đổi dân chủ và có giải pháp giải quyết, không “khoán trắng” cho MTTQ, các đoàn thể và các xóm. Quy trình giải quyết thủ tục hành chính hoặc các vấn đề của dân như liên quan đến nhu cầu xuất khẩu lao động của người dân được công khai, minh bạch hoá thông tin. Nhờ đó, nhiều chủ trương như đổi đất, đổi thửa xây dựng vùng trang trại, gia trại tập trung với 47 mô hình; chủ trương đóng góp mỗi nhân khẩu 150 nghìn đồng trong vòng 10 năm xây dựng trường học; hay chủ trương hiến đất, tài sản, đóng góp tiền xây dựng đường, kênh mương bê tông; chuyển đổi hơn 300 ha làm lúa giống, lúa thương phẩm phục vụ xuất khẩu… đều tạo đồng thuận cao trong hệ thống chính trị và Nhân dân. Đồng chí Nguyễn Trung Hoàng - Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã cho rằng: Khi từ chủ trương, đến cách thức và kết quả triển khai được công khai minh bạch; đồng thời chủ trương đó xuất phát vì phong trào của địa phương, lợi ích của Nhân dân thì cán bộ, đảng viên, người dân sẽ đặt niềm tin. Khi có niềm tin thì sẽ có sự đồng thuận cao. Ngược lại, nếu không công khai, minh bạch, dân chủ thì không những không phát huy trí tuệ, sức mạnh tổng hợp của cán bộ, đảng viên, người dân mà dễ dẫn đến dân nghi kỵ cán bộ và trong nội bộ cán bộ, công chức, đảng viên cũng nghi kỵ lẫn nhau, khó tạo được sự thống nhất, đồng thuận trong nhận thức và hành động.
Với xã khó khăn nhất huyện Diễn Châu như Diễn Vạn, trong xây dựng NTM hệ thống giao thông nông thôn cơ bản nhỏ hẹp, quanh co, trong khi diện tích mà mỗi hộ dân sở hữu nhỏ thì việc huy động Nhân dân đồng thuận khó khăn hơn các địa phương khác. Theo chia sẻ của đồng chí Hoàng Thiên Long - Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã, thông qua phát huy tốt dân chủ trong Đảng, Nhà nước; huy động trí tuệ đóng góp, bàn bạc dân chủ, sự vào cuộc của đội ngũ của cán bộ, đảng viên, cán bộ hưu trí, các chức sắc, chức việc và Nhân dân từ khâu chủ trương đến triển khai, nhất là trong việc đầu tư xây dựng các công trình phúc lợi đều bàn bạc dân chủ, rộng rãi trong Nhân dân, đã tạo được đồng thuận, đồng hành của các tổ chức, cá nhân. Đến thời điểm này, Diễn Vạn đã đạt 17/19 tiêu chí NTM. Còn 2 tiêu chí là giao thông phấn đấu hoàn thành trong tháng 6/2022 này và tiêu chí thu nhập cũng đang được xã tập trung tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia vào các hoạt động dịch vụ, buôn bán thích ứng với điều kiện dịch bệnh Covid - 19 nhằm cải thiện thu nhập.
Chia sẻ việc thực hiện quy chế dân chủ cơ sở ở cấp xã trên địa bàn huyện, đồng chí Ngô Sỹ Thành - Trưởng ban Dân vận Huyện uỷ, Chủ tịch Uỷ ban MTTQ huyện Diễn Châu cho biết: Huyện quan tâm quán triệt đến cơ sở về quan điểm, tư tưởng và những yêu cầu trong thực hành quy chế dân chủ trên các lĩnh vực, kinh tế, văn hóa-xã hội, quốc phòng, an ninh. Xác định rõ thực hiện quy chế dân chủ gắn với đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, thực hiện các chỉ thị, yêu cầu của Trung ương, của tỉnh về kỷ cương, kỷ kuật hành chính, công tác dân vận chính quyền; đổi mới hoạt động của bộ máy chính quyền, nâng cao chất lượng xử lý đơn thư và giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân. Huyện cũng chú trọng chỉ đạo xây dựng điểm sáng về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở; mô hình “Dân vận khéo” của chính quyền trong xây dựng nông thôn mới, xây dựng các mô hình kinh tế, tiếp dân và giải quyết đơn thư, cải cách hành chính, quản lý đất đai để lan toả. Qua đó, nhiệm vụ chính trị ở từng cơ sở đều có sự chuyển động, góp phần vào việc thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng- an ninh trên địa bàn huyện thời gian qua.
Công khai, minh bạch các hoạt động
Xã, phường, thị trấn là cấp trực tiếp triển khai, đưa các chủ trương chính sách đi vào cuộc sống. Đây cũng cấp sát dân nhất và mọi phát sinh cũng xuất phát từ đây. Bởi thế, việc thực hành quy chế dân chủ cơ sở nơi đây thời gian qua được cấp uỷ, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể từ tỉnh đến cấp huyện đặc biệt quan tâm chỉ đạo với nhiều giải pháp, biện pháp, mô hình hay.
Tại huyện Quỳnh Lưu, công tác quy chế dân chủ ở cơ sở được thể hiện rõ trong xây dựng NTM. Đó là công khai, minh bạch chủ trương, quy hoạch NTM để Nhân dân biết, giám sát. Giao quyền cho Nhân dân trong việc tự bàn bạc, xây dựng kế hoạch, tổ chức họp xóm để lên phương án đóng góp tiền, hiến đất, tài sản, giải phóng mặt bằng, ngày công để xây dựng NTM với tinh thần tự hào, niềm tin của những người làm chủ thực sự. Trong quá trình đó, các cơ sở phát huy vai trò hoạt động của Ban giám sát đầu tư cộng đồng hiệu quả, chất lượng. Nhờ đó, đến cuối năm 2021, có 32/32 xã đạt chuẩn Nông thôn mới, 2 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và xã Quỳnh Đôi về đích NTM kiểu mẫu.
Với huyện Tương Dương, việc thực hành dân chủ ở cơ sở thông qua các việc đưa ra dân bàn bạc và quyết định việc đóng góp xây dựng đường giao thông, nhà văn hoá, hương ước, quy ước của khối, bản; quy trình bầu, miễn nhiệm trưởng khối, bản; công khai hoạt động thu chi các nguồn phí, lệ phí, các nguồn quỹ vận động…. Đồng thời công khai để người dân được biết, thực hiện và giám sát nhiều chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và được bàn các chủ trương của địa phương liên quan đến an sinh xã hội; các dự án, công trình đầu tư. Ở các xã, thị trấn niêm yết công khai các nội dung liên quan đến người dân tại trụ sở xã để người dân biết và thực hiện; tăng cường hoạt động tiếp dân, đối thoại, tiếp xúc Nhân dân từ người đứng đầu cấp uỷ, chính quyền các cấp.
Đồng chí Nguyễn Mạnh Khôi - Phó Trưởng ban Thường trực Ban Dân vận Tỉnh uỷ khẳng định, việc thực hiện quy chế dân chủ ở xã, phường, thị trấn, thời gian qua được các địa phương quan tâm chỉ đạo thực hiện theo Pháp lệnh 34; thực hiện tốt hơn những nội dung công khai để dân biết; những việc thông báo cho dân biết, dân bàn và dân quyết định; những việc dân tham gia ý kiến, chính quyền quyết định; những việc dân kiểm tra, giám sát được thực hiện tốt và tạo điều kiện cho Nhân dân phát huy quyền làm chủ của mình, tham gia quản lý Nhà nước. Nhiều cơ sở quan tâm cải cách hành chính, nhất là thủ tục hành chính, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; tăng cường tiếp xúc, đối thoại trực tiếp của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân nhằm tạo tiếng nói chung trong thực hiện các chủ trương, chính sách cũng như giải quyết các khó khăn, tồn tại. Phát huy vai trò giám sát của MTTQ, các đoàn thể; ban giám sát đầu tư cộng đồng, Ban Thanh tra nhân dân, tổ hòa giải ở cơ sở, các tổ tự quản trong các vấn đề liên quan tới đời sống của người dân.
Bên cạnh những mặt tích cực, đồng chí Nguyễn Mạnh Khôi cũng thẳng thắn nêu một số vấn đề. Đó là vẫn còn một số cấp ủy, chính quyền cơ sở nhận thức chưa đầy đủ, sâu sắc về thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở nên chưa quan tâm để thực hiện triệt để. Phong cách, lề lối làm việc của một số cán bộ, công chức, nhất là trong giải quyết các công việc liên quan người dân, doanh nghiệp chưa tốt. Vai trò giám sát của MTTQ, các đoàn thể và hoạt động của Ban Thanh tra nhân dân, Ban giám sát đầu tư cộng đồng ở một số cơ sở chưa rõ nét và hiệu quả. Điều quan trọng để thực hành quy chế dân chủ cơ sở ở xã, phường, thị trấn là phải công khai, minh bạch các hoạt động của cấp uỷ, chính quyền đúng theo Pháp lệnh 34.
Bài, ảnh: MAI HOA
