Nhận thức rõ tầm quan trọng của cải cách thể chế, từ năm 2016 đến hết tháng 6/2019, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh, UBND tỉnh đã ban hành mới, sửa đổi, bổ sung 295 văn bản để thể chế hoá các quan điểm, chủ trương của Đảng và quy định của Nhà nước nhằm định hướng phát triển cho cả giai đoạn như: Kế hoạch hành động triển khai thực hiện Nghị quyết 19-2016/NQ-CP ngày 28/4/2016 của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh Quốc gia 2 năm 2016-2017, định hướng đến năm 2020; Kế hoạch thu hút các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2016-2020; Quyết định điều chỉnh Quy hoạch mạng lưới vận tải hành khách bằng xe buýt trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2012 đến năm 2020 định hướng đến năm 2025; Đề án Phát triển xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2016 - 2020; Chính sách hỗ trợ giảm nghèo đối với các xã có tỷ lệ hộ nghèo từ 30% trở lên theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020; Điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phát triển khoa học và công nghệ tỉnh Nghệ An giai đoạn 2015-2020, tính đến năm 2030; Điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016-2020) tỉnh Nghệ An... Nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển trên các lĩnh vực: nông nghiệp, nông thôn, công nghiệp, dịch vụ, phát triển hạ tầng, văn hóa xã hội, quản lý đầu tư, tài chính; các chính sách phát triển đảm bảo phát triển cân đối giữa 3 vùng của toàn tỉnh: miền núi, vùng đồng bằng ven biển và vùng đô thị cũng được sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới. Cải cách thể chế tập trung nhiều vào việc từng bước thực hiện nhất quán cơ chế giá thị trường, đảm bảo tính đúng, tính đủ và công khai minh bạch các yếu tố hình thành giá đối với hàng hóa, dịch vụ công thiết yếu, hoàn thiện pháp luật về phí và lệ phí, hoàn thiện hệ thống pháp luật để thị trường bất động sản vận hành thông suốt, phù hợp quy luật cung cầu nhằm khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn lực từ đất đai và tài sản ( Ví dụ như Quy định về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; Quy chế đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn tỉnh; Quy định về phân cấp quản lý tài sản công; Quy định về quản lý đầu tư công trên địa bàn tỉnh, các Nghị quyết về phí, lệ phí, các Quyết định về giá dịch vụ…) . UBND tỉnh đã ban hành các quy định phân công, phân cấp, uỷ quyền trên một số lĩnh vực như: Quy định phân công, phân cấp trách nhiệm quản lý nhà nước về chất lượng công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh; Quyết định ủy quyền phê duyệt giá đất cụ thể để tính tiền bồi thường về đất khi nhà nước thu hồi đất, giá đất cụ thể để giao đất tái định cư và giá đất cụ thể để xác định giá khởi điểm đấu giá QSD đất ở trên địa bàn tỉnh; Quy định phân công, phân cấp quản lý tổ chức bộ máy và cán bộ, công chức, viên chức; Quy định phân công, phân cấp quản lý quy hoạch xây dựng trên địa bàn tỉnh; Quy định phân cấp cấp giấy phép kinh doanh karaoke trên địa bàn thành phố Vinh; Phân cấp thẩm định thiết kế, dự toán xây dựng đối với các dự án đầu tư xây dựng trong KKT Đông Nam và các Khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh cho Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam….
Ban Pháp chế HĐND tỉnh khảo sát việc thực hiện Nghị quyết 56/2016/NQ-HĐND về một số biện pháp giải tỏa vi phạm hành lang an toàn giao thông
Bên cạnh đó, công tác tự kiểm tra văn bản QPPL được chú trọng và kịp thời xử lý các văn bản có nội dung trái pháp luật của cấp tỉnh và huyện, xã. Công tác rà soát, hệ thống hóa văn bản QPPL được thực hiện định kỳ hàng năm.
Tuy nhiên, nhận thức về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác cải cách thể chế chưa cao, chưa thống nhất. Một số sở, ngành chưa quan tâm đến công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, do đó không chủ động trình đề nghị xây dựng văn bản QPPL với cơ quan có thẩm quyền hoặc chậm triển khai thực hiện khi được phân công chủ trì soạn thảo. Trong quá trình xây dựng các dự thảo Nghị quyết của HĐND tỉnh liên quan đến chính sách, biện pháp nhằm bảo đảm thi hành Hiến pháp, Luật, văn bản Trung ương, các biện pháp nhằm phát triển kinh tế - xã hội, biện pháp có tính chất đặc thù phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội của địa phương thì công tác tổng kết việc thi hành pháp luật hoặc đánh giá các văn bản hiện hành có liên quan đến nội dung dự thảo Nghị quyết chưa được chú trọng; việc đánh giá tác động của chính sách hầu như chưa được thực hiện một cách khoa học, bài bản; Việc lấy ý kiến đối tượng chịu sự tác động của văn bản còn mang tính hình thức.
Qua công tác tự kiểm tra của Sở Tư pháp và của các Bộ, ngành Trung ương phát hiện một số văn bản có nội dung trái pháp luật phải xử lý, kể cả ở cấp tỉnh ( Quyết định 60/2016/QĐ-UBND ngày 10/10/2016 về việc ban hành Quy định thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang và lễ hội trên địa bàn tỉnh Nghệ An; Quyết định 48/2017/QĐ-UBND ngày 05/6/2017 quy định chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh trên địa bàn tỉnh; QĐ số 03/2017/QĐ-UBND ngày 13/01/2017 về ban hành Quy chế đấu giá quyền sử dụng đất để giao đất có thu tiền sử dụng đất hoặc cho thuê đất trên địa bàn tỉnh ; Quyết định số 31/2017/QĐ-UBND, số 32/2017/QĐ-UBND ngày 25/02/2017 quy định đối tượng, mức thu, tổ chức thu và chế độ quản lý, sử dụng chi phí duy tu, tái tạo kết cấu hạ tầng khu C, khu B Khu công nghiệp Nam Cấm; Quyết định 03/2018/QĐ-UBND ngày 10/01/2018 về việc ban hành quy định quản lý thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn tỉnh.. .) Một số văn bản QPPL qua rà soát không còn phù hợp thực tiễn hoặc các quy định pháp luật hiện hành nhưng việc sửa đổi, bổ sung, ban hành mới còn chậm. Bên cạnh đó, vẫn còn tình trạng nhiều cơ chế chính sách đã ban hành nhưng nguồn lực để đảm bảo việc thực hiện còn hạn chế, ảnh hưởng đến hiệu quả thực thi của chính sách, thể hiện rõ nhất trong các chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, hỗ trợ hạ tầng khu công nghiệp, cụm công nghiệp...
Để cải cách thể chế thực sự là động lực để phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, thiết nghĩ cần quán triệt, nâng cao nhận thức của Lãnh đạo các cấp, các ngành về ý nghĩa, tầm quan trọng của khâu đột phá về thể chế trong sự phát triển kinh tế xã hội của tỉnh, nhất là các nhiệm vụ đã được Đại hội XII xác định. HĐND, UBND tỉnh cần chú trọng xây dựng các cơ chế, chính sách để khuyến khích đẩy mạnh quá trình khỏi nghiệp kinh doanh, khuyến khích phát triển các loại hình doanh nghiệp; khuyến khích các tổ chức, cá nhân nhất là doanh nghiệp đầu tư nghiên cứu, phát triển, chuyển giao công nghệ, ứng dụng tiến bộ khoa học – kỹ thuật vào sản xuất kinh doanh. Thường xuyên rà soát, hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách của tỉnh để thực thi có hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do mà VN đã ký kết và tham gia. Đồng thời, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết việc thực hiện các chủ trương, cơ chế chính sách của tỉnh đã ban hành để kịp thời điều chỉnh cho phù hợp./.
An Chung
(Ban Pháp chế HĐND tỉnh)
