Giảm thu ngân sách hơn 4.800 tỷ đồng/năm
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến vào dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 10/2022/NĐ-CP về lệ phí trước bạ (sau đây gọi tắt là dự thảo). Liên quan đến lệ phí trước bạ lần đầu với ô tô điện chạy pin, dự thảo đề xuất áp mức thu 0% kể từ ngày nghị định có hiệu lực, dự kiến là 1.3.2025, đến hết ngày 28.2.2027.
Theo Nghị định 10/2022/NĐ-CP, ô tô điện chạy pin nộp lệ phí trước bạ lần đầu với mức thu 0% trong vòng 3 năm kể từ ngày 1.3.2022; trong vòng 2 năm tiếp theo, nộp lệ phí trước bạ lần đầu với mức thu bằng 50% mức thu đối với ô tô chạy xăng, dầu có cùng số chỗ ngồi. Như vậy, so với quy định hiện hành, dự thảo đã kéo dài thời hạn nộp lệ phí trước bạ lần đầu với mức thu là 0% đối với ô tô điện chạy pin đến hết ngày 28.2.2027.
Theo tính toán của Bộ Tài chính, thực thi chính sách này sẽ làm giảm thu ngân sách hơn 4.800 tỷ đồng/năm, giảm thêm 2.400 tỷ đồng/năm so với quy định tại Nghị định số 10/2022/NĐ-CP. Dù vậy, cơ quan soạn thảo cho rằng, việc tiếp tục áp dụng mức thu lệ phí trước bạ 0% đối với xe ô tô điện chạy pin góp phần phát triển thị trường, ngành công nghiệp ô tô điện và các ngành công nghiệp phụ trợ, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, bảo đảm an sinh xã hội, có tác động lan tỏa sang các ngành kinh tế khác và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Mặt khác, từ số liệu xe đăng ký trước bạ lần đầu năm 2024, dự kiến 2025 - 2027, với mức tăng trưởng trung bình 20% - 30% mỗi năm, số lượng xe ô tô điện chạy pin sẽ bán ra thị trường sẽ góp phần giảm phát thải một lượng lớn khí CO2, đóng góp trực tiếp cho công cuộc chuyển đổi xanh của đất nước, qua đó góp phần kiến tạo tương lai xanh, trong lành và bền vững. Chính sách này như một giải pháp hỗ trợ tài chính, khuyến khích tiêu dùng, do đó, cũng có tác động tích cực với người tiêu dùng.
Lợi ích lâu dài cho môi trường, cộng đồng
Góp ý dự thảo, VCCI ủng hộ đề xuất của Bộ Tài chính về việc kéo dài thời gian áp mức phí trước bạ lần đầu 0% với xe ô tô điện chạy pin. Theo VCCI, ô tô điện chạy bằng pin không sử dụng nguyên liệu hóa thạch, không phát thải khí CO₂, không gây ô nhiễm không khí, góp phần giảm hiệu ứng nhà kính, bảo vệ môi trường. Do vậy, đề xuất của Bộ Tài chính phù hợp với các chính sách của nước ta về chuyển đổi xanh, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và phù hợp với kinh nghiệm quốc tế; đồng thời khuyến khích người tiêu dùng sử dụng ô tô điện chạy pin, qua đó, góp phần chuyển đổi các phương tiện giao thông theo hướng xanh hơn. Chính sách này cũng thúc đẩy, tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô điện đầu tư mở rộng thị trường, gia tăng quy mô sản xuất.
Kéo dài thời hạn miễn phí trước bạ lần đầu cho ô tô điện góp phần giảm ô nhiễm môi trường
Cũng theo VCCI, mặc dù việc giảm lệ phí trước bạ đối với xe điện sẽ giảm thu ngân sách song tác động tích cực, lâu dài của việc sử dụng xe điện mang lại cho nền kinh tế - xã hội lại là rất lớn bởi ô nhiễm không khí, ô nhiễm môi trường gây tác động rất lớn đến sức khỏe của người dân, tạo gánh nặng y tế của xã hội. Trong một báo cáo nghiên cứu của Trường Đại học Kinh tế quốc dân, ô nhiễm không khí ở Việt Nam không chỉ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân mà còn gây tổn thất kinh tế lên tới hàng chục tỷ USD, tương đương khoảng 5% GDP cả nước. Việc thúc đẩy sử dụng xe ô tô điện, theo VCCI, sẽ góp phần giảm ô nhiễm không khí, ô nhiễm môi trường, từ đó sẽ giảm gánh nặng y tế cho xã hội.
Hiện tại, nhiều quốc gia có các chính sách tài chính khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông sạch. Ví dụ, Singapore hỗ trợ mức phí đăng ký lên tới 20 nghìn đô la Singapore cho xe điện; Trung Quốc miễn thuế mua xe (10% giá xe) và miễn thuế tiêu thụ đặc biệt với ô tô điện đến hết năm 2027, hỗ trợ trực tiếp cho người mua xe điện với mức trợ cấp lên tới 12.000 USD. Tại châu Âu, Na Uy miễn 25% thuế giá trị gia tăng khi mua xe điện trong giai đoạn 1996 - 2021, từ năm 2023 áp dụng mức thuế giá trị gia tăng 25% cho phần giá xe vượt quá 500.000 Krone, miễn các loại phí khác liên quan đến xe điện; Hà Lan miễn thuế đăng ký, giảm thuế sở hữu xe điện, ưu đãi thuế cho công ty sản xuất xe điện…
