Không thể phủ nhận là những năm gần đây, mỗi kỳ họp Quốc hội đều được sự quan tâm rất rộng rãi của đồng bào cả nước. Tinh thần đổi mới và dân chủ thực sự đã góp phần gần gũi hóa không gian nghị trường. Đặc biệt, các phiên tranh luận truy tận cùng vấn đề, với những câu hỏi sắc sảo xuất phát từ tâm nguyện cử tri và được phát trực tiếp trên sóng truyền hình quốc gia, đã tạo nên sức hấp dẫn vô cùng lớn với Nhân dân cả nước.
Tuy nhiên đó chưa phải là thành quả tuyệt vời duy nhất. Giá trị kế tiếp mà hàng triệu cử tri được “hưởng lợi” chính là tinh thần dân chủ, văn hóa tranh luận đầy thẳng thắn và trách nhiệm ấy đã nhanh chóng phủ sóng xuống mọi địa phương. Nó dường như hiện diện ngày càng nhiều hơn, thực chất hơn qua từng kỳ họp của Hội đồng nhân dân. Sự chuyển biến tích cực ấy lan tỏa như một hành trình tự nhiên, như một dòng chảy thuận chiều của lẽ phải.
Sự quan tâm của cử tri với các kỳ họp Hội đồng nhân dân không hề ngẫu nhiên. Đó là nỗ lực, là quyết tâm, là công sức của không phải một người mà là nhiều người, không phải một ngày mà là của nhiều ngày. Niềm tin và sự kỳ vọng cũng không phải là những câu chuyện mơ hồ. Dễ nhận thấy nhất có lẽ chính là tâm nguyện của cử tri được chuyển tải đến kỳ họp thông qua các kênh khác nhau. Có thể nói số lượng và cả chất lượng ý kiến, kiến nghị mà cử tri gửi gắm chính là sự phản ánh trung thực nhất, chính xác nhất niềm tin và sự kỳ vọng của Nhân dân với cơ quan quyền lực đại diện cho chính họ.
Là một cử tri có tham gia hoạt động xã hội nên tôi may mắn được tiếp cận luồng ý kiến khá “đa chiều” từ các tầng lớp Nhân dân. Tôi cảm nhận được nụ cười lạc quan và ánh nhìn tin tưởng từ cô lao công đến anh bác sĩ, từ chú xe ôm góc phố đến tận bác trưởng bản vùng cao… dù có lúc này lúc khác, dù có người nọ người kia, nhưng không thể phủ nhận rằng bổn phận của chính quyền và nguyện vọng của Nhân dân thực sự tạo nên những không gian giao hòa thú vị. Dù ở đâu, dù lúc nào thì đồng bào vẫn trọn vẹn niềm tin và sự kỳ vọng.
Chưa bao giờ trước kỳ họp Hội đồng nhân dân tỉnh nhà mà lại trầm lắng cả. Dường như chả ngõ ngách nào của cuộc sống mà lại nằm ngoài sự quan tâm của cử tri. Có khi là cả một bản kiến nghị công phu, nhưng cũng có khi chỉ là một phát biểu trong cuộc họp thôn xóm, thậm chí là một cuộc điện thoại của “bạn nghe đài”. Lần này cũng không là ngoại lệ. Ngày mùng 07 tháng 12 năm 2021 kỳ họp thứ 4, Hội đồng nhân dân tỉnh sẽ khai mạc. Trên trang Web chính thức của Hội đồng nhân dân tỉnh thì mọi tài liệu của kỳ họp đã được đăng tải công khai. Được biết lần này cử tri tỉnh nhà “trải” sự quan tâm trên cả 13 lĩnh vực (Đầu tư, xây dựng; Công thương; Tài nguyên môi trường; Nông nghiệp và phát triển nông thôn; Giao thông vận tải; Tài chính; Giáo dục – đào tạo; Văn hóa, thể thao; Y tế, bảo hiểm; Lao động, thương binh - xã hội; Nội vụ; Tư pháp, quốc phòng – an ninh; Thông tin, truyền thông). Thú thực, với tư cách của một cử tri, tôi cũng định nêu lên vài trăn trở, nhưng khi đọc 39 ý kiến đã được tổng hợp trước kỳ họp, bỗng nhận thấy mối quan tâm của mình hầu như trùng khớp với sự quan tâm của mọi người. Có lẽ chỉ cần quyết liệt với ngần ấy thôi, giải quyết được ngần ấy nguyện vọng cũng đã là một khối lượng khổng lồ. Chỉ có điều, nguyện vọng và năng lực thực thi nguyện vọng là hai chuyện khác nhau. Chắc chắn việc giải quyết tất tần tật mọi nguyện vọng thông qua một kỳ họp là điều không thể. Chợt nhớ đến lời dạy sâu sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Dân chủ là làm sao cho người dân được mở miệng”. Vâng, ngần ấy kiến nghị thì đúng là dân đã “mở miệng” rồi đấy. Vấn đề bây giờ là sự hồi đáp công vụ thông qua quá trình thực thi nghị quyết Hội đồng nhân dân nữa thôi.
Trong quá trình đi tìm hiểu tư liệu để hoàn thành bài viết này tôi tình cờ nghe được ý kiến của một cán bộ hưu trí. Bác ấy góp ý rằng: “Hội đồng nhân dân nên chủ động phối hợp với Mặt trận tổ quốc để giám sát lời hứa của đại biểu”. Vị cán bộ về hưu này phân tích: “Cách đây chưa lâu, các ứng cử viên đều có chương trình hành động của mình để trình bày trước Nhân dân. Đó là những bản khế ước với cử tri, là sự biểu đạt của lương tâm và trách nhiệm. Làm thế nào để lời hứa được thực thi trọn vẹn, hoặc ít nhất là một phần nào đó. Muốn vậy cần có một cơ chế để giám sát việc thực hiện lời hứa. Trước hết cần phải công khai lời hứa. Rồi đến xây dựng “kho” dữ liệu về lời hứa và “biểu” theo dõi kết quả thực hiện lời hứa. Mọi thứ đều minh bạch trên không gian mạng, dưới sự giám sát không chỉ của Hội đồng nhân dân mà là toàn dân. Làm được điều này thì không chỉ tạo động lực hiện thực hóa lời hứa mà cũng sẽ góp phần nâng cao uy tín của Hội đồng nhân dân”.
Thiết nghĩ đấy là một kiến nghị đáng quan tâm cho dù nó là câu chuyện của nhiều năm chứ không riêng “Kỳ họp thứ 4”. Giám sát là một trong những chức năng, nhiệm vụ quan trọng của Hội đồng nhân dân, dư địa của lòng tin không bao giờ ở trạng thái tĩnh bởi vậy việc tăng cường, củng cố lòng tin cũng không bao giờ được phép đứng yên. Kỳ họp thứ 4, kỳ họp quan trọng cuối cùng của một năm nhiều sóng gió chuẩn bị khai mạc. Hơn 3 triệu đồng bào các dân tộc tỉnh nhà hướng về kỳ họp với những tâm tư, nguyện vọng, nhưng cao hơn tất cả vẫn là niềm tin và kỳ vọng./.
Nguyễn Khắc An
