Tham gia Đoàn giám sát có các đồng chí Trưởng các Ban HĐND tỉnh, đại diện Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh, Sở Nông nghiệp và Môi trường. Về phía các xã Quế Phong, Tiền Phong, Mường Quàng, Thông Thụ, Tri Lễ có đại diện lãnh đạo Đảng ủy, HĐND, UBND, lãnh đạo phòng chuyên môn liên quan thuộc UBND xã.
Qua giám sát cho thấy, cấp ủy Đảng, chính quyền cấp xã đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Theo báo cáo của UBND các xã sau khi thực hiện việc sáp nhập đơn vị hành chính, UBND các xã đã kịp thời thành lập Ban Chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn xã giai đoạn 2021 - 2025, ban hành đầy đủ các văn bản để triển khai thực hiện kịp thời, đồng thời phân công giao nhiệm vụ các phòng, ban liên quan chịu trách nhiệm tham mưu triển khai các dự án, tiểu dự án của Chương trình. Tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền về các chủ trương, chính sách của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững. Quan tâm thực hiện các chính sách hỗ trợ tăng thu nhập bền vững cho hộ nghèo. Hướng dẫn các hộ nghèo, cận nghèo vay vốn phát triển sản xuất; chuyển giao kiến thức khoa học kỹ thuật; hỗ trợ đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm.
Nhờ vậy, việc thực hiện Chương trình góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo trên địa bàn, hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh trên địa bàn. Kết quả, so với năm 2021 tỷ lệ hộ nghèo tại các xã đều giảm, đạt mục tiêu đề ra của Chương trình như: tỷ lệ hộ nghèo xã Quế Phong giảm từ 25,5% năm 2021 xuống còn 15,13% năm 2024; tỷ lệ hộ nghèo xã Tri Lễ giảm từ 74,42% năm 2021 xuống còn 55,51% năm 2024; tỷ lệ hộ nghèo xã Tiền Phong giảm từ 40,54% năm 2021 xuống còn 32,1% năm 2024; tỷ lệ nghèo đa chiều xã Thông Thụ năm 2024 là 52,17%, tỷ lệ hộ nghèo hàng năm đều giảm 3 - 4% đạt so với kế hoạch đề ra; tỷ lệ nghèo đa chiều xã Mường Quàng năm 2024 là 68,55%, tỷ lệ hộ nghèo hàng năm đều giảm 4-5% đạt vượt so với kế hoạch đề ra.
Các chỉ tiêu giải quyết mức độ thiếu hụt các dịch vụ xã hội cơ bản đã được quan tâm thực hiện, một số chỉ tiêu đạt kế hoạch đề ra như: Chiều thiếu hụt về y tế, chiều thiếu hụt về giáo dục, đào tạo, Chiều thiếu hụt về nước sinh hoạt và vệ sinh;…
Việc thực hiện các dự án, tiểu dự án của Chương trình được thực hiện kịp thời, một số dự án đạt kết quả tích cực như: Dự án 1: Đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội, Dự án 2: Đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo; Dự án 5: Hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo, hộ cận nghèo…
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đã đạt được, có nhiều khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện Chương trình sau khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp như: cán bộ tham mưu chuyên môn sâu về công tác giảm nghèo chưa có kinh nghiệm và chưa được qua các lớp đào tạo, tập huấn, bồi dưỡng về kiến thức giảm nghèo nên còn lúng túng trong công tác tham mưu, triển khai thực hiện Chương trình; hiện nay chưa có quyết định phân bổ lại kinh phí thực hiện nên chưa có cơ sở pháp lý cho các xã triển khai thực hiện từ ngày 1/7/2025 đến nay; việc triển khai các dự án đầu tư khi được chuyển giao về cho xã làm chủ đầu tư gặp nhiều khó khăn, vướng mắc về nguồn kinh phí, chi phí quản lý dự án;…
Trao đổi làm rõ những khó khăn trên, đồng chí Nguyễn Thị Hoài - Chủ tịch xã Thông Thụ cho biết thêm mặc dù trước 1/7/2025 UBND huyện Quế Phong cũ đã thực hiện phân bổ nguồn kinh phí thực hiện Chương trình cho các xã cũ, trên cơ sở đó, các xã mới cũng đã ban hành quyết định phân bổ kinh phí cho từng dự án, tiểu dự án, tuy nhiên do chưa thống nhất giữa Sở Tài chính và Kho bạc Nhà nước, do đó xã không thể thực hiện rút kinh phí tại Kho bạc để triển khai thực hiện Chương trình.
Tại buổi làm việc, các xã cũng kiến nghị Tỉnh sớm ban hành quyết định phân bổ nguồn kinh phí thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững năm 2025 để UBND xã có căn cứ xây dựng kế hoạch chi tiết, tổ chức triển khai các hoạt động hỗ trợ đúng quy định, bảo đảm tiến độ thực hiện và giải ngân hoàn thành nguồn kinh phí trong năm 2025; hướng dẫn cụ thể cho chính quyền cấp xã trong thực hiện các nội dung, dự án thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia thuộc thẩm quyền cấp xã; nghiên cứu, chỉnh sửa định mức hỗ trợ cho các đối tượng thuộc Chương trình tại Nghị quyết số 21/2022/NQ-HĐND ngày 12/11/2022 của HĐND tỉnh theo hướng tăng mức thụ hưởng cho các đối tượng, nhằm phù hợp với thực tế, hướng đến giảm nghèo nhanh và bền vững cho hộ nghèo, cận nghèo và mới thoát nghèo;…
Kết luận buổi làm việc, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực HĐND Nguyễn Nam Đình ghi nhận, đánh giá cao sự nỗ lực trong lãnh đạo, chỉ đạo, triển khai thực hiện Chương trình của các xã, đặc biệt là sau khi vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, việc thực hiện Chương trình đã góp phần thực hiện giảm nghèo, hoàn thành các chỉ tiêu kế hoạch kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng - an ninh; đồng thời, ghi nhận những khó khăn, vướng mắc, kiến nghị của các xã trong triển khai thực hiện Chương trình, Đoàn giám sát sẽ tổng hợp, kiến nghị với các sở, ngành và UBND tỉnh.
Ngoài ra, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh cũng đề nghị các xã cần cập nhật thường xuyên, liên tục những quy định, chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh trong triển khai thực hiện Chương trình để chỉ đạo, triển khai thực hiện hiệu quả, đúng quy định; căn cứ định hướng phát triển kinh tế - xã hội của các xã chủ động xây dựng danh mục các mô hình sinh kế, dự án phát triển sản xuất, giảm nghèo… theo đối tượng thụ hưởng nhằm kịp thời thực hiện hỗ trợ khi có kinh phí;…
Trước đó, vào buổi sáng, Đoàn đã tiến hành khảo sát thực tế các dự án: Nâng cấp tuyến đường từ trung tâm xã Hạnh Dịch đi bản Long Tiến, huyện Quế Phong; dự án nâng cấp tuyến đường Hạnh Dịch - Mương Đán (ĐH.333) huyện Quế Phong và Dự án nâng cấp tuyến đường giao thông Tiền phong - Hạnh Dịch, huyện Quế Phong. Đây là các dự án thuộc dự án 1 - Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững do UBND huyện Quế Phong (cũ) làm chủ đầu tư, nay đã được giao về cho UBND xã làm chủ đầu tư.
