Công tác tổ chức triển khai, thực hiện Luật Thi hành án hình sự và các văn bản liên quan về công tác thi hành án hình sự tại cộng đồng nói chung và thi hành án treo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt cấm cư trú, quản chế và thi hành biện pháp giáo dục tại xã, thị trấn đối với người chưa thành niên trên địa bàn huyện giai đoạn 2020-2023 nói riêng được sự quan tâm chỉ đạo và sự phối hợp thực hiện của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể cấp huyện và cấp ủy, chính quyền cơ sở. Công an huyện quan tâm, chỉ đạo cơ quan thi hành án hình sự Công an huyện, Công an xã triển khai các văn bản, bám sát địa bàn, áp dụng các biện pháp nghiệp vụ để quản lý đối tượng, ban hành các chương trình, kế hoạch có trọng tâm, trọng điểm… nên công tác thi hành án hình sự tại cộng đồng đã đạt nhiều kết quả tích cực, góp phần quan trọng trong đấu tranh phòng, chống tội phạm, đảm bảo an ninh trật tự, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Giai đoạn 2020-2023, Cơ quan Thi hành án hình sự, Công an huyện tiếp nhận bản án, quyết định thi hành án của Tòa án nhân dân, tiến hành triệu tập và lập hồ sơ thi hành án, sao gửi cho UBND cấp xã  791 quyết định.  Trong niên độ giám sát, trên địa bàn huyện có 19 người chấp hành án vi phạm nghĩa vụ phải chấp hành hình phạt tù 18 trường hợp, trong đó 17 người hưởng án treo; 01 người cải tạo không giam giữ.

Công tác xét giảm, miễn thời gian thử thách, thời hạn chấp hành án được quan tâm. Việc xem xét và cấp giấy chứng nhận thi hành xong án phạt và thực hiện thủ tục kết thúc thi hành án được thực hiện đảm bảo đúng quy định. Trong hoạt động kiểm sát, đã thực hiện kiểm sát các quyết định thi hành án của Tòa án về thời hạn ra quyết định và thời hạn gửi quyết định theo quy định về việc chuyển giao bản án; kiểm sát trực tiếp tại cơ quan thi hành án hình sự cùng cấp và Ủy ban nhân dân cấp xã trên địa bàn. Qua hoạt động kiểm sát đã phát hiện và chấn chỉnh kịp thời một số tồn tại, hạn chế trong công tác thi hành án.

Công tác phối hợp giữa cơ quan công an, Viện kiểm sát, Tòa án trong thi hành án treo, cải tạo không giam giữ bước đầu được quan tâm, thống nhất trong việc chuyển giao, tiếp nhận bản án, đảm bảo điều kiện thuận lợi cho công tác lập, đăng ký hồ sơ; phối hợp với Ủy ban nhân dân cùng cấp trong công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; công tác quản lý, theo dõi, giám sát, giáo dục người chấp hành án.

Nhìn chung, thời gian qua, việc thực hiện các quy định trong công tác giám sát, giáo dục người thi hành án treo, cải tạo không giam giữ trên địa bàn huyện đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhất là sau khi thực hiện Luật Thi hành án hình sự năm 2019 và thực hiện chủ trương đưa công an chính quy về xã; việc chuyển giao, tiếp nhận, thiết lập hồ sơ thi hành án giữa các cơ quan tố tụng và địa phương cơ bản thực hiện đúng quy định, đảm bảo thời gian; công tác quản lý, theo dõi, giám sát, giúp đỡ người chấp hành án bước đầu được quan tâm, phối hợp tốt giữa các cơ quan chức năng và chính quyền cấp xã. Trong mốc thời gian giám sát, không có đơn thư khiếu nại, tố cáo liên quan đến nội dung này.

 Còn nhiều hạn chế cần được khắc phục

Mặc dù công tác lãnh đạo, chỉ đạo và triển khai thực hiện nhiệm vụ về công tác thi hành án hình sự tại cộng đồng nói chung và thi hành án treo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt cấm cư trú, quản chế và thi hành biện pháp giáo dục tại xã, thị trấn đối với người chưa thành niên trên địa bản huyện giai đoạn 2020-2023 nói riêng đã đạt nhiều kết quả qua trọng, song vẫn còn một số tồn tại, hạn chế.

Việc chuyển giao bản án, gửi quyết định thi hành của Tòa án nhân dân cho cơ quan Thi hành án hình sự còn chậm so với quy định. Một số quyết định còn sai sót về hình thức, thông tin người chấp hành án. Thực hiện việc mở phiên họp xét rút ngắn thời gian thử thách còn chậm; công tác cập nhật, theo dõi và lưu trữ hồ sơ của đối tượng chưa khoa học.

Một số cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm, chỉ đạo công tác quán triệt, tuyên truyền về Luật Thi hành án hình sự, các văn bản liên quan, còn tư tưởng xem đây là nhiệm vụ của lực lượng Công an và “giao khoán trắng” công tác này cho Công an xã; nên thiếu sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, triển khai thực hiện nhiệm vụ.

Công tác quản lý, giám sát, giáo dục người chấp hành án ở cộng đồng của UBND cấp xã và Công an xã còn nhiều thiếu sót: Việc lập hồ sơ còn sai thông tin của người chấp hành án; việc tự nhận xét, báo cáo của người chấp hành án và thực hiện nhận xét của Công an xã, UBND cấp xã đối với người đang chấp hành án tại cộng đồng còn mang tính hình thức, chưa nghiêm túc; việc điểm danh, kiểm diện và giám sát người chấp hành án tại một số địa phương chưa thực hiện đúng theo quy định của pháp luật, vẫn còn tình trạng người chấp hành án đi khỏi nơi cư trú mà không báo cáo; công tác phối với gia đình, MTTQ và các đoàn thể ở địa phương chưa chặt chẽ.

Có một số bị án tự ý đi khỏi địa phương nhưng Ủy ban nhân dân cấp xã chậm thực hiện các biện pháp quản lý đối với các trường hợp này dẫn đến việc trong kỳ có 19 người vi phạm bị lập biên bản xử lý, có 18 bị án thực hiện hành vi phạm tội mới, tái phạm bị xét nâng lên thành án phạt tù. Công tác kiểm sát thi hành án hình sự tại cộng đồng thực hiện chưa nhiều và việc thực hiện các yêu cầu, kiến nghị, kháng nghị của Viện kiểm sát chậm được khắc phục...

Trong thời gian tới, để thực hiện tốt hơn các quy định về công tác thi hành án hình sự tại cộng đồng nói chung và thi hành án treo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt cấm cư trú, quản chế và thi hành biện pháp giáo dục tại xã, thị trấn đối với người chưa thành niên trên địa bàn huyện giai đoạn 2020-2023 nói riêng, Đoàn giám sát kiến nghị UBND huyện, Tòa án nhân dân, Công an huyện, Viện kiểm sát nhân dân huyện, UBND các xã, thị trấn một số giải pháp để thực hiện tốt hơn nữa công tác thi hành án treo, phạt cải tạo không giam giữ, phạt cấm cư trú, quản chế và thi hành biện pháp giáo dục tại xã, thị trấn đối với người chưa thành niên trên địa bàn huyện giai đoạn 2020-2023 nhằm từng bước nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác thi hành án hình sự, góp phần giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương. /.