Đối với quy định về hòa giải, ông đánh giá dự thảo Luật chỉ mới quy định trách nhiệm của quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản trong việc tiến hành hòa giải theo đề nghị của doanh nghiệp, hợp tác xã, chủ nợ, người tham gia thủ tục phục hồi, phá sản mà chưa quy định nguyên tắc, trình tự, thủ tục tiến hành hoà giải.
“Cụ thể là cơ quan nào có thẩm quyền công nhận hoặc không công nhận kết quả hoà giải? Giá trị pháp lý và hình thức văn bản pháp lý thể hiện kết quả hoà giải?”, ông đặt câu hỏi và cho biết thêm qua nghiên cứu pháp luật liên quan đến hoạt động hoà giải như: Luật Hòa giải cơ sở; Luật Hòa giải, đối thoại tại Toà án cũng không điều chỉnh hoạt động hoà giải trong trường hợp này.
Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định nguyên tắc, trình tự, thủ tục về hoạt động hoà giải của quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản trong thủ tục phục hồi.
Đối với quy định về chỉ định, thay đổi quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản, dự thảo Luật bổ sung quy định: Thẩm phán chỉ định Quản tài viên hoặc doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản trên cơ sở căn cứ vào chuyên môn, kinh nghiệm của quản tài viên.
Vị đại biểu đoàn Nghệ An bày tỏ đồng tình với việc bổ sung quy định căn cứ vào “chuyên môn” để lựa chọn, chỉ định quản tài viên phù hợp với tính chất, mức độ của doanh nghiệp đang lâm vào tình trạng phá sản. Tuy nhiên, với tiêu chí căn cứ vào “kinh nghiệm” của quản tài viên, ông tỏ ra băn khoăn và đề nghị cơ quan soạn thảo cân nhắc.
“Bởi lẽ "kinh nghiệm" là một khái niệm không rõ ràng, thiếu tiêu chí cụ thể. Ví dụ hoạt động bao nhiêu năm trở lên trong lĩnh vực này hoặc tham gia giải quyết bao nhiêu vụ việc phá sản được gọi là kinh nghiệm?”, vị đại biểu đoàn Nghệ An phân tích và cho rằng, việc đánh giá có kinh nghiệm hay không hoàn toàn phụ thuộc vào đánh giá chủ quan của Thẩm phán, dễ dẫn đến sự lạm dụng trong thực hiện, tạo sự mất công bằng và triệt tiêu sự cạnh tranh bình đẳng trong hoạt động nghề nghiệp giữa các quản tài viên trong lĩnh vực này.
Vì vậy, ông đề nghị nghiên cứu không nên quy định chỉ định quản tài viên trên cơ sở căn cứ vào kinh nghiệm để đảm bảo tính minh bạch, vô tư, khách quan của Thẩm phán trong việc thực hiện quyền chỉ định quản tài viên.
Tương tự, về trường hợp loại trừ quyền "được biết và ghi chép, sao chụp tài liệu, chứng cứ", đại biểu đề nghị nghiên cứu, cân nhắc trường hợp loại trừ tài liệu, chứng cứ có liên quan đến "bí mật nghề nghiệp", bởi qua rà soát thì khái niệm thế nào là "bí mật nghề nghiệp" chưa có văn bản quy phạm pháp luật nào quy định như các trường hợp: Bí mật nhà nước, bí mật kinh doanh, bí mật cá nhân, bí mật gia đình.
Theo đại biểu việc thiếu quy định của pháp luật trong trường hợp này sẽ dẫn đến sự tùy nghi trong thực hiện pháp luật; đồng thời người có trách nhiệm cung cấp tài liệu, chứng cứ có thể sẽ lợi dụng để ngăn chặn, cản trở, gây khó khăn trong việc thực hiện quyền biết và ghi chép, sao chép tài liệu, chứng cứ và quyền đề nghị sao chụp tài liệu, chứng cứ.
Vì thế, ông đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu không nên quy định trường hợp liên quan đến "bí mật nghề nghiệp" trong quy định nêu trên; trường hợp vẫn giữ nguyên quy định này, đề nghị nghiên cứu bổ sung nội dung giải thích cụm từ "bí mật nghề nghiệp”.
Về xử lý, thụ lý đơn yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản, dự thảo Luật bổ sung quy định trách nhiệm trả lời sau khi nhận được thông báo của Thẩm phán về bị yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản.
Cụ thể là: "Trong thời hạn 5 ngày làm việc kể từ ngày gửi thông báo, doanh nghiệp, hợp tác xã phải có ý kiến bằng văn bản về yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản và tài liệu, chứng cứ kèm theo".
Theo quy định trên thì đây là một thủ tục có tính bắt buộc, tuy nhiên, dự thảo luật chưa đề cập đến tính pháp lý và hậu quả pháp lý nếu không thực hiện; chỉ nêu "phải có ý kiến bằng văn bản" nhưng không nêu rõ về vấn đề gì, ví dụ đồng ý hay không đồng ý về yêu cầu áp dụng thủ tục phá sản; hoặc trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã không có ý kiến bằng văn bản hoặc gửi ý kiến trả lời quá thời hạn theo luật định thì Thẩm phán sẽ giải quyết như thế nào?.
Do đó, đại biểu Trần Nhật Minh đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ hơn tính pháp lý của quy định này, để không làm tăng các thủ tục hành chính không cần thiết trong áp dụng thủ tục phá sản, đồng thời đảm bảo tính khả thi của pháp luật.
Dự thảo Luật hiện quy định điều kiện áp dụng thủ tục phục hồi rút gọn, trong đó có tiêu chí “tổng các khoản nợ gốc phải thanh toán từ 10 tỷ đồng trở xuống”, đại biểu Trần Nhật Minh cho rằng quy định con số cứng như vậy có thể làm giảm tính linh hoạt của Luật khi bối cảnh kinh tế - xã hội thay đổi.
Vì vậy, ông đề nghị điều chỉnh theo hướng: Luật chỉ nên quy định các nguyên tắc chung, trình tự và thủ tục mang tính rút gọn; còn các điều kiện cụ thể để áp dụng thủ tục phục hồi rút gọn cũng như các trường hợp được thực hiện thủ tục phá sản rút gọn nên giao cho Tòa án Nhân dân Tối cao quy định.
Thành Duy - Phan Hậu



