Đề xuất bổ sung trách nhiệm phối hợp của lực lượng Công an khi thi hành án dân sự
Thảo luận về dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi), đại biểu Trần Nhật Minh - ĐBQH chuyên trách Đoàn Nghệ An cho rằng, dự thảo quy định người được thi hành án và người phải thi hành án đều có quyền lựa chọn cơ quan hoặc văn phòng thi hành án dân sự là chưa hợp lý.
“Nhìn qua tưởng như bảo đảm tính bình đẳng về quyền giữa các đương sự nhưng xét về bản chất pháp lý, quy định này dễ dẫn đến trùng lặp, xung đột trong thực tiễn,” ông phân tích.
Đại biểu nêu ví dụ, trong một vụ việc thi hành án dân, người được thi hành án có thể chọn cơ quan thi hành án dân sự cấp tỉnh, trong khi người phải thi hành án lại chọn văn phòng thi hành án dân sự.
Khi đó, sự khác biệt về lựa chọn sẽ gây khó khăn trong xác định thẩm quyền tổ chức thi hành. Dự thảo luật hiện chưa có quy định xử lý tình huống này. Từ đó, ông đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu bổ sung quy định giải quyết xung đột lựa chọn.
Về quan điểm cá nhân, đại biểu Trần Nhật Minh cho rằng, không nên trao quyền lựa chọn cơ quan hoặc văn phòng thi hành án dân sự cho người phải thi hành án, có như vậy mới phù hợp với logic của pháp luật thi hành án dân sự.
Vì trong quan hệ thi hành án, người được thi hành án là bên có quyền lợi bị xâm phạm, là chủ thể khởi xướng yêu cầu thi hành án, còn người phải thi hành án là bên có nghĩa vụ thực hiện bản án.
Mặt khác, đại biểu Trần Nhật Minh cho rằng, dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi) hiện có quy định còn trùng lặp giữa nhiệm vụ, quyền hạn của Tòa án nhân dân trong thi hành án và trách nhiệm của cơ quan ra bản án, quyết định.
Theo ông, về bản chất, Tòa án là cơ quan duy nhất có thẩm quyền ban hành bản án, quyết định, do đó việc tách riêng 2 nội dung này là chưa hợp lý, dẫn đến chồng chéo và trùng lặp về nội hàm.
Cho nên, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét tích hợp các quy định liên quan, bảo đảm sự thống nhất, rõ ràng và chặt chẽ trong hệ thống pháp luật.
Bên cạnh đó, về quy định trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong tổ chức thi hành án dân sự, vị đại biểu đoàn Nghệ An đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu, bổ sung quy định trách nhiệm của lực lượng Công an trong việc phối hợp bảo đảm trật tự, an toàn khi thi hành án dân sự, nhằm nâng cao tính hiệu lực và khả thi của luật.
Đại biểu Trần Nhật Minh cũng góp ý một số nội dung khác liên quan đến các quy định sửa đổi, bổ sung trong dự thảo Luật đối với thời hiệu yêu cầu thi hành án dân sự; các trường hợp khiếu nại không được thụ lý giải quyết.
Nghiên cứu phạm vi điều chỉnh Luật Giám định tư pháp (sửa đổi) phù hợp
Thảo luận về dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi), đại biểu Thái Thị An Chung - Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH Nghệ An nhấn mạnh một số điểm cần được cơ quan soạn thảo nghiên cứu kỹ lưỡng hơn.
Về phạm vi điều chỉnh của dự thảo luật, bà cho rằng hiện dự thảo xác định phạm vi chỉ giới hạn trong hoạt động giám định tư pháp. Tuy nhiên, trong một số điều lại xuất hiện nội dung liên quan đến hoạt động giám định ngoài tố tụng của các tổ chức giám định tư pháp công lập và văn phòng giám định tư pháp.
Theo lý giải của cơ quan soạn thảo, việc bổ sung này nhằm phát huy hiệu quả nguồn nhân lực, cơ sở vật chất, thiết bị đã được Nhà nước đầu tư, đồng thời đáp ứng nhu cầu của tổ chức, cá nhân và xã hội.
Đại biểu cho rằng lý do đó là thuyết phục nhưng nếu áp dụng vào thực tiễn sẽ đặt ra nhiều vấn đề cần cân nhắc, nhất là về cơ chế tài chính. Hiện nay, hoạt động giám định tư pháp công lập được chi trả chủ yếu từ ngân sách Nhà nước, không phải từ người yêu cầu giám định nên việc mở rộng sang giám định ngoài tố tụng có thể phát sinh khó khăn.
Đại biểu đề nghị: Nếu thật sự cần mở rộng phạm vi điều chỉnh để bao gồm cả giám định ngoài tố tụng thì nên đổi tên luật thành “Luật Hoạt động giám định” và bổ sung một chương riêng về giám định ngoài tố tụng.
Trường hợp giữ nguyên tên và phạm vi như hiện nay thì không nên đưa các quy định về giám định ngoài tố tụng vào dự thảo mà nên để Chính phủ có quy định riêng điều chỉnh lĩnh vực này.
Liên quan đến quy định cho phép mở rộng nhiệm vụ giám định pháp y thương tích cho tổ chức giám định tư pháp công lập thuộc Công an cấp tỉnh, bà cho biết, Đoàn ĐBQH Nghệ An đã khảo sát thực tế tại các đơn vị giám định.
Ví dụ ở Trung tâm Pháp y, Sở Y tế Nghệ An, giai đoạn 2020 - 4/2025, đơn vị đã thực hiện 3.852 trường hợp giám định, trong đó giám định thương tích chiếm tới 80%.
Đại biểu cho biết đã nhận được kiến nghị các trung tâm thuộc sở và cả từ Viện Pháp y, Bộ Y tế đề nghị cân nhắc lại việc giao thêm nhiệm vụ giám định pháp y thương tích cho tổ chức giám định tư pháp công lập thuộc Công an cấp tỉnh.
Vì điều đó, đồng nghĩa với việc khối lượng công việc của các trung tâm pháp y ngành Y tế sẽ sụt giảm, gây khó khăn trong duy trì hoạt động, thu hút và giữ chân nhân lực.
Nhấn mạnh nguyên tắc nêu tại Nghị quyết của Trung ương, rằng “một việc chỉ nên giao cho một cơ quan, đơn vị thực hiện”, vị đại biểu đoàn Nghệ An đề nghị, việc phân chia nhiệm vụ giám định giữa các ngành Y tế và Công an cần được tính toán kỹ lưỡng, đảm bảo sự hài hòa, phát triển bền vững của các đơn vị giám định công lập.
Thành Duy - Phan Hậu
.jpg)
.jpg)
