Chú trọng thực chất và bền vững
Thị xã Thái Hoà là đơn vị cấp huyện đầu tiên về đích nông thôn mới của tỉnh Nghệ An. Bước vào nhiệm kỳ 2020 – 2025, Đảng bộ và Nhân dân thị xã tiếp tục đặt ra quyết tâm trở thành đô thị loại III vào năm 2025. Hướng tới mục tiêu này, thời gian qua, các cấp ở thị xã tập trung quy hoạch và triển khai thực hiện quy hoạch, gắn xây dựng nông thôn mới nâng cao ở 5/5 xã và chuẩn văn minh đô thị tại 4/4 phường.
Theo chia sẻ của ông Phạm Chí Kiên – Phó Bí thư Thị uỷ, Chủ tịch UBND Thị xã: Yêu cầu xây dựng đô thị thị xã nói chung và nông thôn mới nâng cao, đô thị văn minh ở các xã, phường là chú trọng thực chất và bền vững trên cơ sở đẩy mạnh phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân thông qua thu hút đầu tư, phát triển ngành nghề, dịch vụ, gắn với chuyển đổi, phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch, an toàn; quan tâm xây dựng văn hoá con người Thái Hoà, hình thành nếp sống văn hoá, văn minh đô thị. Ngoài thu hút các dự án đầu tư sản xuất, kinh doanh, Thị xã đẩy mạnh thu hút nguồn vốn đầu tư dẫn dắt - đầu tư công để xây dựng hạ tầng kinh tế - xã hội, phục vụ yêu cầu mở rộng không gian, phát triển đô thị ở một tầm cao hơn. Đối với từng cơ sở, các xã xây dựng nông thôn mới nâng cao phải tính đến phù hợp với quy hoạch đô thị; những địa bàn giáp ranh đô thị phải trở thành vùng đệm, “lá phổi xanh” của vùng trung tâm. Đối với các phường văn minh đô thị phải đảm bảo đồng bộ về kiến trúc hạ tầng kỹ thuật.
Từ tinh thần, định hướng chung trên, ngoài triển khai thực hiện mang tính tổng thể, đúng, đủ các tiêu chí nông thôn mới nâng cao, đô thị văn minh, mỗi địa phương đều xác định rõ nội dung trọng tâm, điểm nhấn mang tính đột phá để chỉ đạo. Ở xã Nghĩa Thuận, mũi chỉ đạo tập trung là mở rộng, tăng diện tích vùng rau chuyên canh hàng hoá … Gắn với sản xuất đại trà, Nghĩa Thuận tiếp tục xây dựng và nhân rộng các mô hình kinh tế nông nghiệp công nghệ cao bằng nhà màng, nhà lưới, gắn với chế biến, tiêu thụ sản phẩm. Điển hình, trên địa bàn xã có 4 hợp tác xã với các sản phẩm chính: dưa lưới, dưa chuột bao tử, nho, ớt cay xuất khẩu, nấm và các sản phẩm trà túi lọc, trà ngũ cốc, tinh nghệ và sắn dây… Trong chăn nuôi có bước chuyển dịch dần theo hướng tập trung, quy mô trang trại, gắn với chế biến; trong đó có trang trại chăn nuôi trâu bò thịt của ông Trương Văn Tráng ở xóm 6 nuôi hơn 100 con; trại lợn công ty Hùng Cường quy mô hơn 1.000 con.
Song song với chỉ đạo phát triển nông nghiệp, theo chia sẻ của đồng chí Cao Văn Bồi – Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã Nghĩa Thuận, địa phương quan tâm thu hút đầu tư siêu thị, trung tâm thể thao, vui chơi giải trí; đồng thời động viên Nhân dân mở các dịch vụ kinh doanh, nhà hàng. Đẩy mạnh huy động các nguồn lực gắn với sức dân tiếp tục nâng cấp, hoàn thiện hạ tầng về giao thông, trường học, chợ, hệ thống đập, kênh mương… với tổng kinh phí hơn 65 tỷ đồng.
Cùng với xã Nghĩa Thuận, sau 2 năm triển khai thực hiện nghị quyết đại hội, ở 4 xã thuộc diện xây dựng nông thôn mới nâng cao còn lại, gồm Tây Hiếu, Nghĩa Đông Hiếu, Nghĩa Mỹ, Nghĩa Tiến cũng đều tạo ra được một số chuyển động, nhất là kết cấu hạ tầng nông thông tiếp tục đầu tư nâng cấp; tập trung phát triển kinh tế, giảm nghèo với tỷ lệ hộ nghèo toàn thị xã giảm còn 0,93%; thu nhập giá trị tăng thêm đầu người đạt 50 triệu đồng/người/năm. Đặc biệt diện mạo, cảnh quan môi trường, an ninh nông thôn và hệ thống chính trị tiếp tục được chăm lo với nhiều kết quả tích cực.
Ở 4 phường xây dựng đô thị văn minh cũng có nhiệm vụ và sự tập trung. Như ở phường Long Sơn, nhiệm vụ được cấp uỷ, chính quyền tập trung là giải phóng mặt bằng các dự án thu hút đầu tư phát triển đô thị, thương mại, sản xuất, hạ tầng giao thông, trồng cây xanh trên địa bàn, tạo thay đổi về diện mạo đô thị, cơ hội phát triển dịch vụ, tạo việc làm cho người dân. Quan tâm công tác tuyên truyền, ký cam kết với các hộ dân không lấn chiếm hành lang, vỉa hè các tuyến đường mới xây dựng; gắn tuyên truyền, vận động người dân giải toả, ký cam kết chống tái lấn chiếm hành lang an toàn giao thông các tuyến được hình thành lâu nay, nhất là tuyến Quốc lộ 48. Việc chỉnh trang đô thị được gắn trách nhiệm cho Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể trực tiếp vận động đoàn viên, hội viên, người dân chỉnh trang nhà ở, vườn, cổng và lối ngõ gắn với xây dựng các tuyến đường tự quản, tạo nếp sống văn minh đô thị ngay trong từng hộ dân, từng tuyến ngõ. Trong phát triển kinh tế, Long Sơn tập trung triển khai một số đề án khích khích phát triển nông nghiệp công nghệ cao gắn với phát triển dịch vụ, ngành nghề, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân; tranh thủ sự đầu tư của thị xã và huy động nội lực của Nhân dân xây dựng hạ tầng giao thông, điện chiếu sáng, trồng cây xanh…
Đối với phường Hoà Hiếu, đơn vị đã được công nhận đạt chuẩn văn minh đô thị vào năm 2016, nhiệm vụ được đặt ra là tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng các tiêu chí phường văn minh. Cách làm của Hoà Hiếu, đó là tiếp tục tuyên truyền, vận động, thuyết phục Nhân dân hy sinh lợi ích cá nhân để đạt lợi ích chung, từ việc tự giác cắt mái che, mái vẩy, giải toả hành lang an toàn giao thông; đến đóng góp tiền xây dựng các tuyến đường cờ, trồng cây xanh, làm bồn hoa, xoá điểm rác, xây dựng các tuyến phố văn minh, kết cấu hạ tầng, thiết chế văn hóa - thể thao. Đặc biệt Hoà Hiếu chú trọng xây dựng con người có văn hoá thông qua các phong trào thi đua Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá, toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc, phòng chống tội phạm và tệ nạn ma tuý…; xây dựng con người Hoà Hiếu có văn hoá trong ứng xử, trong kinh doanh, trong chấp hành pháp luật…
Đối với 2 phường còn lại là Quang Tiến và Quang Phong cũng có những bước đi và cách làm hướng tới đích “Phường đạt chuẩn văn minh đô thị”. Như phường Quang Tiến tăng cường quản lý đất đai, quản lý xây dựng, đảm bảo đúng quy hoạch và đáp ứng văn minh đô thị; huy động các nguồn lực sữa chữa, nâng cao chợ, làm bê tông các tuyến đường nội phường, đáp ứng nhu cầu đi lại của Nhân dân cũng như tiêu chí văn minh đô thị; lắp đặt hệ thống camera cộng đồng. Quang Tiến cũng triển khai xây dựng và nhân rộng một số mô hình kinh tế có hiệu quả, nâng cao thu nhập cho người dân, nhất là mở rộng diện tích bưởi hồng Quang Tiến, diện tích sản xuất ngô sinh khối….
Đặt ra một số khó khăn
Bên cạnh những nỗ lực thì việc xây dựng nông thôn mới nâng cao ở xã và văn minh đô thị ở phường tại thị xã Thái Hoà đang gặp nhiều khó khăn. Đến thời điểm này chưa có xã nào đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và văn minh đô thị mới chỉ có phường Hoà Hiếu được công nhận năm 2016. Phản ánh từ cơ sở, tiêu chí xây dựng văn minh đô thị và nông thôn mới nâng cao nay được Trung ương điều chỉnh, tăng về tiêu chí, tăng nội dung trong từng tiêu chí. Ví dụ, tiêu chí chuẩn văn minh đô thị theo Thông tư số 02 của Bộ Văn hoá - Thể thao – Du lịch chỉ có 5 tiêu chí với 24 nội dung, nhưng nay theo Quyết định số 04 của Thủ tướng Chính phủ (có hiệu lực từ ngày 15/4/2022, thay thế Thông tư số 02) có 9 tiêu chí với 52 nội dung. Tương tự về tiêu chí xây dựng nông thôn nâng cao, từ 15 tiêu chí với 46 nội dung, nay theo Quyết định số 318 của Thủ tướng Chính phủ (có hiệu lực từ ngày 8/3/2022) là 19 tiêu chí với 75 nội dung. Mặt khác, độ khó trong một số tiêu chí, nội dung cũng cao hơn. Như phải có mô hình phát triển kinh tế nông thôn hiệu quả theo hướng tích hợp đa giá trị (kinh tế, văn hoá, môi trường); có mô hình kinh tế ứng dụng công nghệ cao, hoặc mô hình nông nghiệp áp dụng cơ giới hóa các khâu, liên kết theo chuỗi giá trị gắn với đảm bảo an toàn thực phẩm; có 90% dân số được quản lý sức khoẻ; xã phải có công trình cấp nước sinh hoạt tâp trung…
Cùng với khó khăn nêu trên, theo chia sẻ của đồng chí Trần Khánh Sơn – Phó Bí thư Thường trực Thị uỷ Thái Hoà, hiện nay, thị xã đang tập trung chỉ đạo xây dựng độ thị loại III, song để được công nhận đô thị loại III, về nguyên tắc, thủ tục hồ sơ thì phải được công nhận đô thị loại IV mới xây dựng đô thị loại III. Tuy nhiên, mặc dù thị xã đã có văn bản xin ý kiến Bộ Xây dựng nhưng đến nay chưa có trả lời. Mặt khác, tính khả thi, theo Nghị quyết số 1211 và Nghị quyết số 1210 của Quốc hội về tiêu chuẩn đơn vị hành chính và phân loại đô thị thì tiêu chuẩn diện tích, dân số và số đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc thị xã hiện tại đều chưa đạt. Khó nữa, yêu cầu xây dựng phường văn minh đô thị và xã đạt nông thôn mới nâng cao phải có quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, đặc biệt vùng trung tâm xã phải có quy hoạch chi tiết phù hợp với định hướng đô thị hoá; nhưng qua rà soát, chưa có đơn vị nào có. Thêm vào đó, để đạt tiêu chí giao thông đô thị loại III phải đảm bảo mặt đường trên 7,5 m để xây dựng vỉa hè và trồng cây xanh, song qua rà soát, hệ thống giao thông các xã, phường cơ bản hẹp hơn….
Từ những khó khăn đặt ra, Ban Thường vụ Thị uỷ Thái Hoà đang chỉ đạo UBND thị xã rà soát kết quả thực hiện các chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng đô thị loại III của thị xã và xây dựng đạt chuẩn văn minh đô thị ở từng phường, xây dựng nông thôn mới nâng cao ở từng xã, trên cơ sở đó có sự chỉ đạo tập trung với các giải pháp, biện pháp cụ thể hơn. Bên cạnh chỉ đạo của thị xã thì cần sự vào cuộc hỗ trợ tích cực từ các sở, ban, ngành cấp tỉnh, bởi theo đồng chí Trần Khánh Sơn – Phó Bí thư Thường trực Thị uỷ Thái Hoà “có nhiều nội dung, công việc nằm ngoài “tầm tay” của thị xã”.
