Ban Chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp vừa ban hành Công văn định hướng một số nhiệm vụ sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; về tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức, viên chức khi thực hiện sắp xếp.
Đối với số lượng chức danh lãnh đạo chính quyền cấp xã mới, thực hiện chủ trương của cấp có thẩm quyền về việc bố trí chức danh lãnh đạo cấp xã kiêm nhiệm chức danh người đứng đầu các cơ quan tham mưu, giúp việc cho cấp ủy, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội, chính quyền để tăng số lượng công chức làm việc trực tiếp giải quyết công việc của người dân, doanh nghiệp, Ban Chỉ đạo đề nghị các địa phương thực hiện như sau:
Lãnh đạo HĐND cấp xã gồm Chủ tịch (chức danh kiêm nhiệm) và 1 Phó Chủ tịch (chức danh chuyên trách).
Lãnh đạo UBND cấp xã gồm Chủ tịch (chức danh chuyên trách) và 2 Phó Chủ tịch (1 Phó Chủ tịch kiêm nhiệm chức danh Chánh Văn phòng HĐND và UBND; 1 Phó Chủ tịch kiêm nhiệm chức danh Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công).
Các Ban của HĐND có Trưởng ban (chức danh kiêm nhiệm) và 1 Phó Trưởng ban (chức danh chuyên trách).
Các phòng và tương đương của UBND có Trưởng phòng (chức danh chuyên trách hoặc do Phó Chủ tịch UBND kiêm nhiệm) và 1 cấp phó (chức danh chuyên trách).
Đối với trường hợp đơn vị hành chính cấp xã giữ nguyên (không sắp xếp) và không tổ chức các phòng chuyên môn thì số lượng Phó Chủ tịch UBND cấp xã có thể bố trí tăng thêm 1 Phó Chủ tịch để bảo đảm vai trò lãnh đạo, điều hành của chính quyền trong việc phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Ban Chỉ đạo giao địa phương căn cứ yêu cầu, nhiệm vụ chủ động sắp xếp, bố trí sử dụng lãnh đạo kiêm nhiệm hoặc giảm cấp phó các phòng, ban chuyên môn để tăng số lượng công chức làm việc trực tiếp đáp ứng yêu cầu phục vụ người dân số của đơn vị hành chính cấp xã mới.
Nhiệm vụ, quyền hạn cụ thể của chính quyền địa phương cấp xã được quy định tại Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) sẽ được Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV.
Sau khi Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) có hiệu lực thi hành (ngày 1/7/2025), đề nghị các địa phương quan tâm một nội dung sau:
Cấp xã chủ yếu là thực hiện chính sách từ cấp Trung ương và cấp tỉnh ban hành, tập trung vào các nhiệm vụ phục vụ người dân, trực tiếp giải quyết các vấn đề của cộng đồng dân cư, cung cấp các dịch vụ công cơ bản, thiết yếu cho người dân trên địa bàn; có thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật để quyết định việc tổ chức thi hành pháp luật trên địa bàn và quyết định các vấn đề thuộc thẩm quyền của cấp mình.
Theo đó, chính quyền địa phương cấp xã mới đảm nhận các nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp xã và nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp huyện hiện nay, trực tiếp phục vụ người dân, tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn.
Chính quyền địa phương cấp tỉnh tiếp tục phân cấp cho chính quyền địa phương cấp xã thực hiện một số nhiệm vụ, quyền hạn tùy thuộc vào đặc điểm, điều kiện, năng lực và yêu cầu quản lý của từng cấp xã.
Nghệ An hiện có 412 đơn vị hành chính cấp xã. Tại phiên làm việc chiều 14/4, Ban Chỉ đạo tỉnh thực hiện sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp đã chốt tỷ lệ đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn tỉnh Nghệ An giảm gần 68,5%, sau sắp xếp tỉnh còn khoảng 130 xã.
Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 02 cấp ban hành kèm Quyết định số 759/QĐ-TTg ngày 14/4/2025 của Thủ tướng Chính phủ đã chỉ rõ cơ cấu tổ chức của chính quyền địa phương cấp xã.
Theo đó, Chính quyền địa phương cấp xã (xã, phường, đặc khu) gồm có HĐND và UBND. HĐND cấp xã thành lập 2 ban: Ban Pháp chế và Ban Kinh tế - Xã hội.
Về cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp xã, Chính phủ dự kiến UBND cấp xã tổ chức tối đa 4 phòng chuyên môn và tương đương phù hợp với đặc điểm đô thị, nông thôn, hải đảo (đặc khu).
UBND cấp xã tổ chức tối đa 4 phòng chuyên môn gồm: Văn phòng HĐND và UBND; Phòng Kinh tế (đối với xã, đặc khu) hoặc Phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị (đối với phường và đặc khu Phú Quốc); Phòng Văn hóa - Xã hội; Trung tâm Phục vụ hành chính công.
Đối với đơn vị hành chính cấp xã giữ nguyên trạng (không sắp xếp) thì có thể không tổ chức phòng chuyên môn. Chính phủ dự kiến bố trí tăng thêm 1 Phó Chủ tịch UBND và một số công chức cho UBND cấp xã nơi không tổ chức phòng chuyên môn và giao chính quyền địa phương cấp tỉnh quyết định cụ thể đối với từng đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn.
Đối với trường hợp sắp xếp từ 2 đơn vị hành chính cấp xã trở lên thành 1 đơn vị hành chính cấp xã mới, định hướng tổ chức tối đa 4 phòng chuyên môn và tương đương thuộc UBND cấp xã. Giao UBND cấp tỉnh căn cứ vào điều kiện phát triển kinh tế - xã hội, quy mô diện tích tự nhiên, dân số, đặc thù quản lý của từng đơn vị hành chính cấp xã để quyết định số lượng cơ quan chuyên môn thuộc UBND của từng cấp xã cho phù hợp với thực tiễn, bảo đảm tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả theo hướng dẫn của Chính phủ.
