Đoàn khảo sát do đồng chí Chu Đức Thái – Trưởng Ban Văn hoá – Xã hội HĐND tỉnh làm trưởng đoàn. Cùng tham dự có đại diện lãnh đạo Sở Văn hóa - Thể thao và Du Lịch, Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh và các đồng chí lãnh đạo các địa phương
Trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu có 193 di tích, danh thắng (trong đó 33 di tích lịch sử - văn hoá được xếp hạng, gồm: 15 di tích cấp quốc gia và 18 di tích cấp tỉnh). Đoàn đã tiến hành khảo sát tại 04 di tích: Đền Rậm, Đền Cửa Gan, di tích khảo cổ Quỳnh Văn, Đền Voi.
Hiện nay trên địa bàn huyện Yên Thành có 532 di tích, danh thắng trong đó có 25 di tích xếp hạng cấp quốc gia, 67 di tích xếp hạng cấp tỉnh. Đoàn đã tiến hành khảo sát tại 02 di tích: Đình Phụng Luật, Đền Làng Danh.
Tại các nơi đến, đoàn đã nghe lãnh đạo UBND huyện, UBND cấp xã nơi có di tích, Phòng Văn hoá - Thông tin, Ban quản lý di tích, người trông coi di tích, trao đổi cụ thể về thực tiễn công tác quản lý, công tác tôn tạo, tu bổ, sửa chữa; việc xã hội hóa nguồn lực đầu tư, tôn tạo, sửa chữa, bảo tồn, phát huy giá trị di tích, nguồn thu công đức và việc chi trả cho người trông coi di tích,…
Qua khảo sát, Đoàn nhận thấy tại các di tích lịch sử trên địa bàn huyện Quỳnh Lưu, Yên Thành đều là những di tích gắn với các danh nhân, anh hùng dân tộc có công với nước, danh nhân văn hóa; các di tích có giá trị về khảo cổ, kiến trúc, nghệ thuật, thẩm mỹ…; một số di tích lịch sử được bảo vệ tốt, phát huy được những giá trị văn hóa gắn với truyền thống tốt đẹp của địa phương, đặc biệt là việc giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ; các cá nhân, tổ chức được giao bảo quản, tu bổ thực hiện đúng theo đúng quy định của Luật di sản văn hóa;…hầu hết các di tích đều phục vụ tốt việc tham quan của du khách, giới thiệu về danh nhân, địa danh lịch sử của địa phương
Tuy nhiên, qua khảo sát cũng như ý kiến của đại diện lãnh đạo các địa phương, Đoàn khảo sát thấy rằng còn một số điểm khó khăn, hạn chế như: Các công trình của di tích chủ yếu được làm bằng gỗ, có thời gian hình thành và tồn tại đã lâu, liên tục bị thiên tai (nóng ẩm, bão lũ), chiến tranh và con người tác động nên đang bị hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng; công tác xã hội hoá để tu bổ, tôn tạo, bảo vệ di tích còn thấp, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế; nhưng chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm đầu tư kinh phí để tu sửa; đội ngũ làm công tác quản lý, bảo tồn còn thiếu và yếu; việc lập dự án tu bổ, tôn tạo, phục hồi di tích gặp rất nhiều khó khăn, thời gian kéo dài, một số dự án chưa đảm bảo đầy đủ thủ tục, quy trình cũng như về nội dung, nhất là đối với những di tích tu sửa nhỏ.
Qua khảo sát, Đoàn ghi nhận những khó khăn, vướng mắc, kiến nghị của các địa phương trong công tác quản lý, tu bổ, tôn tạo các di tích. Đồng thời, đề nghị các địa phương làm tốt công tác giáo dục, tuyên truyền phát huy giá trị di tích; đối với các di tích xuống cấp cần kịp thời có giải pháp để bảo vệ, chống xuống cấp di tích; bên cạnh đó, quan tâm hoàn thiện hệ thống giao thông để kết nối và tạo thuận lợi cho Nhân dân đến thăm quan, tìm hiểu tại di tích./.
