Đồng chí Lô Thị Kim Ngân, Ủy viên Thường trực HĐND tỉnh, Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh làm Trưởng Đoàn. Tham gia Đoàn giám sát có đồng chí Quế Thị Trâm Ngọc, Phó trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh; đồng chí Vi Văn Sơn, Ủy viên BCH Đảng bộ tỉnh, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo, Ủy viên Ban Dân tộc HĐND tỉnh và đại diện Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh.
Sở Dân tộc và Tôn giáo là cơ quan thường trực thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025 và đề xuất giai đoạn 2026 – 2030. Tại buổi làm việc, Sở đã tập trung báo cáo tình hình, kết quả, hạn chế, khó khăn trong việc triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025. Căn cứ các Nghị quyết của Quốc hội, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về giao vốn ngân sách trung ương thực hiện Chương trình, Sở Dân tộc và Tôn giáo đã tham mưu UBND tỉnh Nghệ An xây dựng phương án phân bổ vốn và trình HĐND tỉnh thông qua để thực hiện đảm bảo đúng trình tự, thời gian quy định.
Đến nay, tổng lũy kế giải ngân vốn đầu tư phát triển là 1.821.941 triệu đồng, đạt 71,8%; trong đó kế hoạch vốn 2025 đã giải ngân 109.802,7 triệu đồng, đạt 17,9%. Tổng lũy kế giải ngân nguồn vốn sự nghiệp là 640.330 triệu đồng, đạt 32,9% . HĐND tỉnh Nghệ An đã ban hành Nghị quyết số 16/NQ-HĐND ngày 28/4/2025 điều chỉnh, phân bổ nguồn kinh phí sự nghiệp từ ngân sách trung ương thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2022, 2023 và 2024; theo đó, khi triển khai, giải ngân số vốn được điều chỉnh là 584.532 triệu đồng, dự kiến kết quả giải ngân của vốn sự nghiệp nguồn ngân sách trung ương sẽ đạt gần 63% số vốn đã giao, tăng 30,1% so với trước điều chỉnh.
Nhiều công trình hạ tầng, nhà ở, nước sinh hoạt, trường học đã hoàn thành đúng tiến độ, mang lại hiệu quả thiết thực. Các chính sách hỗ trợ sinh kế, đào tạo nghề, vay vốn tín dụng được triển khai tương đối đồng bộ, góp phần cải thiện sinh kế, nâng cao đời sống, giảm tỷ lệ hộ nghèo và nâng cao tỷ lệ lao động dân tộc thiểu số được đào tạo nghề.
Mặc dù vậy, tiến độ triển khai thực hiện các Dự án, Tiểu dự án của Chương trình còn chậm, tỷ lệ giải ngân nguồn vốn thấp, đặc biệt là vốn sự nghiệp. Một số mục tiêu chưa đạt kế hoạch đề ra như: Nhóm mục tiêu về cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ở các xã thôn vùng đồng bào DTTS-MN (không đạt 3/8 mục tiêu, chiếm 38%); nhóm mục tiêu về lĩnh vực y tế và chăm sóc sức khoẻ người dân (không đạt 1/4 mục tiêu, chiếm 25%); nhóm mục tiêu về bảo tồn và phát triển các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc (không đạt 1/2 mục tiêu, chiếm 50%). Việc phối hợp giữa một số cơ quan, đơn vị, địa phương chưa thật sự chặt chẽ, đồng bộ, thường xuyên nên việc tổng hợp báo cáo cũng như theo dõi tiến độ triển khai của cơ quan chủ trì Chương trình còn gặp khó khăn, chưa đảm bảo theo yêu cầu nội dung và thời gian.
Phát biểu tại cuộc làm việc, các thành viên bày tỏ trăn trở khi kết quả giải ngân nguồn vốn sự nghiệp của Chương trình đạt tỷ lệ thấp, do đó, đề nghị Sở Dân tộc và Tôn giáo làm rõ hơn những nguyên nhân, trách nhiệm của đơn vị, địa phương và giải pháp khắc phục trong thời gian tới; chỉ ra những bất cập trong chính sách để tỉnh kiến nghị Trung ương. Đồng thời, đề nghị Sở làm rõ tiến độ triển khai một số công trình, dự án hạ tầng thuộc Chương trình; quan tâm đến giải pháp để giải ngân vốn Chương trình trong năm 2025 và công tác sơ kết kết quả thực hiện giai đoạn 2021 – 2025. Cùng với đó, thành viên Đoàn giám sát đề nghị Sở nêu rõ những kiến nghị, đề xuất cụ thể đối với HĐND tỉnh, UBND tỉnh trong thời gian tới, nhất là cách thức quản lý, vận hành khi triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Ngoài ra, các thành viên Đoàn giám sát đề nghị Sở Dân tộc và Tôn giáo tập trung làm rõ thêm việc lồng ghép vấn đề đảm bảo an ninh, quốc phòng, đối ngoại trong việc thực hiện các chính sách phát triển kinh tế - xã hội; mối quan hệ phối hợp giữa Sở Dân tộc và Tôn giáo với các cơ quan Quân sự, Biên phòng, Công an trong công tác đảm bảo an ninh, quốc phòng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, nhất là vùng biên giới.
Đồng chí Lương Văn Khánh, Phó Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo và đại diện các phòng liên quan đã giải trình những nội dung mà thành viên Đoàn giám sát quan tâm.
Phát biểu kết luận buổi làm việc, đồng chí Lô Thị Kim Ngân, Ủy viên Thường trực HĐND tỉnh, Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh ghi nhận những kết quả của Sở Dân tộc và Tôn giáo trong việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025. Đồng thời, đề nghị Sở Dân tộc và Tôn giáo tiếp thu các ý kiến của thành viên Đoàn giám sát để bổ sung vào báo cáo giám sát, đặc biệt là kiến nghị các giải pháp trong thời gian tới để triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2026 – 2030; quan tâm đến việc lồng ghép các vấn đề an ninh, quốc phòng, đối ngoại cùng với việc thực hiện chính sách phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi./.
