Những kết quả đạt được
Năm 2023 và 8 tháng năm 2024, HĐND xã 4 xã đã tổ chức 22 kỳ họp HĐND, trong đó: 14 Kỳ họp thường lệ và 8 kỳ họp chuyên đề; Ban hành được 126 nghị quyết. Công tác chuẩn bị kỳ họp đảm bảo chu đáo; điều hành kỳ họp cơ bản đảm bảo thời gian, nội dung chương trình, kế hoạch; các báo cáo, đề án, tờ trình, dự thảo nghị quyết tại các kỳ họp được các đại biểu thảo luận, xem xét biểu quyết thông qua đảm bảo chất lượng; công tác ban hành nghị quyết của HĐND các xã cơ bản đảm bảo theo quy định của pháp luật.
Thường trực HĐND xã chỉ đạo các Ban HĐND xã xây dựng và thực hiện chương trình giám sát hàng năm; phối hợp chuẩn bị tốt các nội dung phục vụ kỳ họp và tham gia vào các Đoàn giám sát do Thường trực HĐND xã thành lập. Thực hiện công tác thẩm tra các báo cáo, tờ trình, dự thảo các nghị quyết trình tại kỳ họp theo quy định. Công tác giám sát, khảo sát của Thường trực và các Ban của HĐND hàng năm được xây dựng và triển khai theo kế hoạch. Năm 2023 và 8 tháng đầu năm 2024 Thường trực HĐND và các Ban HĐND 4 xã đã tổ chức 34 cuộc giám sát, trong đó tập trung giám sát việc thực hiện nghị quyết của HĐND xã và công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư, giải quyết ý kiến, kiến nghị của cử tri tại UBND, các HTX; việc quản lý và sử dụng nguồn vận động xã hội hóa tại các trường học cũng như các khoản đóng góp của Nhân dân tại các thôn, xóm trên địa bàn các xã... Quy trình giám sát đảm bảo theo Luật định, nội dung giám sát đã bám sát đề cương, kế hoạch giám sát. Qua giám sát đã phát hiện những tồn tại, hạn chế và đã có các kiến nghị, đề xuất UBND và các ngành có liên quan khắc phục. Vì vậy hiệu quả của các cuộc giám sát từng bước được nâng lên góp phần vào việc đánh giá việc triển khai và thực hiện nghị quyết của HĐND tại địa phương.
Trước các kỳ họp, Thường trực HĐND xã phối hợp với UBND xã trong việc chuẩn bị nội dung các kỳ họp và giải quyết các vấn đề phát sinh giữa hai kỳ họp của HĐND; hoạt động tiếp xúc cử tri đảm bảo thời gian theo quy định; các ý kiến, kiến nghị của cử tri được Ủy ban MTTQ xã thống nhất với Thường trực HĐND tổng hợp chuyển UBND xã xem xét, giải quyết và trả lời. Năm 2023 và 8 tháng đầu năm 2024 tại 04 xã đã tiếp nhận 380 ý kiến. Các ý kiến của cử tri được UBND xã và các đại biểu HĐND xã giải thích, trả lời trực tiếp 275 ý kiến; Ủy ban MTTQ tổng hợp và chuyển UBND xã giải quyết 105 ý kiến; đến tháng 8/2024, UBND các xã đã giải quyết 85/105 đạt 81% ý kiến, kiến nghị.
Việc thực hiện nghị quyết của HĐND trên các lĩnh vực KT-XH, QP-AN cơ bản đảm bảo theo kế hoạch. Tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm của các xã đạt từ 12-13%. Các khoản thu cơ bản đều đạt và vượt dự toán đầu năm. Thu nhập bình quân đầu người đạt 65 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 86%; chất lượng giáo dục được giữ vững; chất lượng học sinh giỏi ổn định, 3 trường học giữ chuẩn quốc gia; Trạm y tế đạt chuẩn quốc gia về Y tế. Tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn được đảm bảo và ổn định. Công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư được quan tâm, không có đơn thư vượt cấp, kéo dài. Năm 2023, xã Diễn Xuân được UBND tỉnh Nghệ An công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao...
Đoàn cũng tiến hành giám sát việc triển khai và thực hiện Nghị quyết số 04/NQ-HĐND ngày 4/7/2023 của HĐND huyện về kết quả giám sát chuyên đề công tác phổ biến giáo dục pháp luật và công tác hòa giải cơ sở trên địa bàn huyện giai đoạn 2020-2022. Qua giám sát cho thấy, công tác phổ biến giáo dục pháp luật và công tác hòa giải ở cơ sở tại các xã đã được quan tâm chỉ đạo thực hiện và có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần vào sự phát triển KT-XH, đảm bảo quốc phòng, an ninh của địa phương...
Bên cạnh những kết quả đạt được, còn có một số hạn chế đó là: Hàng năm Thường trực HĐND xã đã xây dựng Chương trình giám sát, tuy nhiên nội dung giám sát chưa cụ thể, còn dàn trải, chưa nêu rõ đơn vị, niên độ giám sát nên một số xã triển khai chương trình giám sát chưa đảm bảo kế hoạch đề tra; quy trình giám sát chưa đảm bảo như đoàn giám sát không có báo cáo kết quả giám sát nhưng Thường trực, các Ban vẫn ban hành thông báo kết luận giám sát. Một số cuộc giám sát hiệu quả chưa cao, nội dung còn dàn trải, đoàn giám sát chưa có những kiến nghị cụ thể để khắc phục các tồn tại, hạn chế qua giám sát đã phát hiện.
Về thực hiện Nghị quyết của HĐND xã vẫn còn một số chỉ tiêu không đạt kế hoạch như: Tổng đàn trâu bò, tổng đàn lợn, vật nuôi khác, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên; Các chỉ tiêu, kế hoạch trong báo cáo chưa đưa ra số liệu cụ thể để đánh giá so với kế hoạch. Trong công tác quản lý đầu tư xây dựng chưa đảm bảo Luật Đầu tư công; về kế hoạch đầu tư công hàng năm chưa xác định cụ thể nguồn vốn đảm bảo đầu tư là chưa đúng quy định. Một số nghị quyết của HĐND xã ban hành chưa đúng thẩm quyền, thể thức văn bản chưa đảm bảo...
5 kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND và triển khai thực hiện hiệu quả các nghị quyết
Để nâng cao chất lượng hoạt động của HĐND, Thường trực HĐND, các Ban HĐND xã, đoàn giám sát kiến nghị HĐND, UBND, Thường trực HĐND và các Ban của HĐND các xã thực hiện tốt một số nội dung sau:
Thứ nhất, Thường trực và các Ban của HĐND cần nâng cao chất lượng các phiên thẩm tra, đặc biệt là Nghị quyết về đầu tư công phải đảm bảo thực hiện đúng quy định của Luật Đầu tư công, cần rà soát các danh mục đầu tư, phân định nguồn vốn đầu tư trước khi trình HĐND cho chủ trương về đầu tư; Về KT-XH cần có các chỉ tiêu cụ thể, chi tiết trên các lĩnh vực VH-XH, có số liệu để so sánh, đánh giá việc thực hiện nghị quyết.
Thứ hai, trên cơ sở chương trình giám sát của HĐND xã, Thường trực HĐND xây dựng chương trình giám sát của Thường trực HĐND và tổ chức thực hiện Chương trình giám sát đảm bảo quy trình; chỉ đạo các Ban của HĐND xây dựng và tổ chức thực hiện Chương trình giám sát. Quan tâm giám sát việc triển khai và thực hiện các nghị quyết của HĐND xã và việc thực hiện Nghị quyết giám sát chuyên đề của HĐND huyện, các Kết luận giám sát của Thường trực HĐND, các Ban HĐND huyện.
Thứ ba, định kỳ phối hợp với UBND xã thực hiện rà soát các nghị quyết của HĐND cấp xã đã ban hành từ đầu nhiệm kỳ để xử lý các nghị quyết ban hành không đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục luật định.
Thứ tư, đối với UBND các xã, cần rà soát các chỉ tiêu KT-XH để có các giải pháp tích cực thực hiện thành công nghị quyết mà HĐND đề ra; Tập trung chỉ đạo thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây con; xây dựng và nhân rộng các mô hình kinh tế hiệu quả, bền vững; phát triển chăn nuôi gia trại, nông trại; tiếp tục phát triển thương mại dịch vụ và các ngành nghề nông thôn; đẩy mạnh đào tạo nghề, giải quyết việc làm, xuất khẩu lao động để nâng cao thu nhập cho người dân.
Thứ năm, tăng cường công tác quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, thực hiện nghiêm Luật Đầu tư công; cân đối, bố trí ngân sách, các nguồn hợp pháp để xử lý nợ nhằm đảm bảo nguyên tắc ưu tiên bố trí vốn thanh toán nợ trong đầu tư xây dựng cơ bản trước khi bố trí vốn cho các dự án khởi công mới; thực hiện quyết toán vốn đầu tư của các dự án công trình hoàn thành, đưa vào sử dụng trên địa bàn đảm bảo đúng quy định; kịp thời bổ sung các công trình dự án ngoài các danh mục đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 trước khi thực hiện quy trình đầu tư. Chỉ đạo, đẩy nhanh tiến độ quyết toán các công trình đã hoàn thành đưa vào sử dụng; cân đối nguồn vốn ưu tiên cho trả nợ đầu tư./.
