Các đồng chí Lê Hồng Vinh - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; Phạm Văn Hóa - Giám đốc Sở Công Thương đồng chủ trì hội nghị. Cùng dự có đại diện lãnh đạo các sở, ngành liên quan và đông đảo doanh nghiệp hoạt động xuất, nhập khẩu trên địa bàn.
Xuất khẩu tiếp tục ghi nhận đà tăng trưởng
Năm 2023, tình hình thế giới tiếp tục biến động phức tạp, khó lường đã ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất, nhập khẩu. Trong bối cảnh đó, dưới sự chỉ đạo, điều hành quyết liệt, kịp thời, linh hoạt và hiệu quả của UBND tỉnh, cùng sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị, người dân và doanh nghiệp, hoạt động xuất khẩu của tỉnh trong năm 2023 vẫn tiếp tục ghi nhận đà tăng trưởng so với năm 2022.
Tổng kim ngạch xuất khẩu năm 2023 đạt 3,1 tỷ USD, tăng 22,3% so với năm trước, vượt 8,2% kế hoạch năm; trong đó, xuất khẩu hàng hóa đạt kim ngạch 2,44 tỷ USD, tăng 11,67% so với năm 2022, đạt 97,8% kế hoạch năm.
Năm 2023, nhiều mặt hàng có kim ngạch xuất khẩu tăng trưởng khá. Đáng chú ý, tỷ lệ hàng hoá xuất khẩu qua chế biến tiếp tục tăng, nhất là hàng vật liệu xây dựng, khoáng sản, thuỷ sản chế biến và một số hàng nông sản chế biến như nước hoa quả chế biến. Tỷ lệ hàng qua chế biến ước tính tăng 8,17% so với năm 2022.
Năm 2023, các doanh nghiệp Nghệ An đã xuất khẩu hàng hóa đi trên 152 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, tăng 19 thị trường so với năm 2022. Đã có 396 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu hàng hóa của tỉnh Nghệ An.
Bên cạnh đó, có một số sản phẩm OCOP của tỉnh tham gia xuất khẩu như: Thủy sản Biển Quỳnh (xuất khẩu sang Mỹ), nước mắm Vạn Phần (xuất khẩu sang Nhật Bản), lươn,...
Năm 2023, tỉnh Nghệ An có 7 doanh nghiệp được Bộ Công Thương bình chọn là doanh nghiệp xuất khẩu uy tín của năm 2022, gồm: Công ty Cổ phần Vilaconic, Công ty TNHH Thanh Thành Đạt, Công ty Cổ phần Dệt may Hoàng Thị Loan, Công ty Cổ phần May Minh Anh - Kim Liên, Công ty TNHH Merry & Luxshare (Việt Nam), Công ty Cổ phần Chuỗi thực phẩm TH, Công ty Cổ phần Nafoods Group.
Công tác thông tin thị trường được triển khai thực hiện bài bản và có hiệu quả. Ngành Công Thương thường xuyên phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Nông Nghiệp và PTNT, các thương vụ Việt Nam ở nước ngoài cập nhật nhu cầu thị trường, chính sách, rào cản thương mại, các chính sách hỗ trợ,... cho các doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp có kế hoạch, phương án sản xuất phù hợp.
Sở Công Thương tổ chức các hội nghị trực tuyến với tham tán tại các nước như Trung Quốc, Hoa Kỳ, EU, New Zealand... để kịp thời nắm bắt, dự báo tình hình thị trường, chính sách mới cho các ngành hàng, doanh nghiệp của tỉnh. Phối hợp, tổ chức tuyên truyền bằng hình thức hội nghị, hội thảo, chuyên đề truyền hình... về các hiệp định EVFTA, CPTPP, quy tắc xuất xứ hàng hóa, kỹ năng tìm kiếm thị trường... cho doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Thông qua các thương vụ, hội người Nghệ An ở nước ngoài (Singapore, Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Trung Quốc,…) để cung cấp thông tin về sản phẩm, catalog để tạo cơ hội kết giao cho các doanh nghiệp…
Hoạt động hỗ trợ xúc tiến xuất khẩu được triển khai thường xuyên, đa dạng và bước đầu đạt hiệu quả.
Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp
Xuất khẩu năm 2023 tuy có sự tăng trưởng nhưng chưa thực sự vững chắc, hiệu quả chưa cao. Hàm lượng giá trị gia tăng của hàng hóa xuất khẩu chiếm tỷ lệ còn thấp, tỷ lệ giá trị nội địa hóa trong hàng hóa hưởng ưu đãi thuế quan còn hạn chế; Mặt hàng xuất khẩu tuy đa dạng nhưng quy mô còn nhỏ. Nhiều mặt hàng còn phụ thuộc vào nguồn hàng ngoại tỉnh và thị trường ngoài nước (như tinh bột sắn, hạt tiêu, sản phẩm gỗ...). Nhiều mặt hàng xuất khẩu gặp khó, kim ngạch xuất khẩu giảm so với cùng kỳ năm ngoái.
Hội nghị đã thu hút nhiều ý kiến thảo luận thẳng thắn, sôi nổi của doanh nghiệp, các ngành nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu của tỉnh trong thời gian tới.
Trong đó, vấn đề logistics tiếp tục được nhiều doanh nghiệp có ý kiến. Nhiều đại biểu cho rằng, logistics là vấn đề không thể thiếu trong hoạt động xuất khẩu, nhưng các doanh nghiệp ở Nghệ An đang phải chịu chi phí lớn dẫn tới khó cạnh tranh.
Ông Ngô Văn Thanh – Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Dệt may Hoàng Thị Loan cho biết: Nghệ An là tỉnh có thế mạnh phát triển sản xuất công nghiệp, nhưng vấn đề logistics đang bất cập, hàng hoá phải di chuyển ra Cảng Hải Phòng khiến chi phí đội cao. "Hàng đi mà không có hàng về thì không có hãng tàu nào làm được. Vì thế, cần có liên kết vùng với doanh nghiệp Hà Tĩnh, Thanh Hoá tạo luồng hàng đi, nâng tần suất, công suất giúp Cảng Cửa Lò phát triển, giúp doanh nghiệp giảm chi phí vận tải", ông Thanh đề nghị.
Ông Nguyễn Viết Hùng - Giám đốc Công ty Cổ phần Á Châu Hoa Sơn cho biết, nguyên liệu đóng vai trò hết sức quan trọng trong hoạt động sản xuất, xuất khẩu. Tuy nhiên, hiện doanh nghiệp đang đối mặt với vấn đề thiếu nguyên liệu, bị thương lái tranh mua. Hiện nguyên liệu chỉ đáp ứng 30-40% công suất. Tỉnh cần có giải pháp bảo vệ doanh nghiệp đã được cấp phép đầu tư, có như vậy mới dám đầu tư công nghệ chế biến.
Nhiều doanh nghiệp dệt may, mây, tre đan xuất khẩu… chia sẻ khó khăn do thiếu lao động, ảnh hưởng đến sản xuất; vấn đề thuê đất, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong hoạt động xúc tiến thương mại. Những bất cập trong thủ tục kiểm tra hàng hóa, tiền cấp quyền khoáng sản… cũng được nhiều doanh nghiệp ở Quỳ Hợp, Tân Kỳ kiến nghị.
Các băn khoăn của doanh nghiệp đã được đại diện các sở, ngành liên quan, Cục Thuế Nghệ An, Cục Hải quan Nghệ An trả lời, trao đổi cụ thể.
Sau khi nghe ý kiến của các đại biểu, phát biểu chỉ đạo hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lê Hồng Vinh ghi nhận, đánh giá cao những nỗ lực của hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp trong hoạt động xuất, nhập khẩu. Năm 2024 là năm có ý nghĩa quan trọng trong việc đẩy mạnh thực hiện và phấn đấu hoàn thành các mục tiêu của kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2021-2025) và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX.
Để hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch kim ngạch xuất khẩu năm 2024 cần tận dụng có hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do nhằm mở rộng thị trường, đẩy mạnh xuất khẩu các sản phẩm thế mạnh của tỉnh. Đề nghị các sở, ban, ngành, huyện, thành phố, thị xã và các doanh nghiệp liên quan cần tiếp tục triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp cơ bản về phát triển nguồn hàng xuất khẩu, hỗ trợ xúc tiến xuất khẩu, cải thiện nâng cao năng lực cạnh tranh dịch vụ logistics, tăng cường quản lý Nhà nước về hoạt động xuất, nhập khẩu...
Tiếp tục phối hợp chặt chẽ thương vụ Việt Nam tại nước ngoài nắm bắt thông tin thị trường và các vấn đề phát sinh ảnh hưởng đến xuất khẩu của Việt Nam để có giải pháp ứng phó kịp thời… Tổ chức tuyên truyền về hoạt động xuất, nhập khẩu, hội nhập quốc tế, thương mại biên giới đến doanh nghiệp và người dân, nhất là tập huấn việc vận dụng có hiệu quả quy tắc xuất xứ và cách đáp ứng quy tắc xuất xứ để giúp các doanh nghiệp nắm bắt được các cơ hội mở ra từ các FTA. Tổ chức tập huấn, đào tạo doanh nghiệp về nghiệp vụ tiếp cận thị trường, quy định mới của các nước.... để các doanh nghiệp hiểu rõ và vận dụng phù hợp.
Những kiến nghị của doanh nghiệp cũng được Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh trao đổi cụ thể, đồng thời, giao các sở, ngành liên quan tiếp tục tháo gỡ khó khăn, đồng hành cùng doanh nghiệp, thúc đẩy xuất khẩu phát triển.
Dịp này, UBND tỉnh tặng Bằng khen cho 9 doanh nghiệp có nhiều thành tích trong hoạt động xuất khẩu.
