Dự thảo Luật BHXH sửa đổi, chỉnh lý mới nhất đã bổ sung thêm nhiều quy định liên quan đến lương hưu, đặc biệt là chính sách đối với những người nghỉ hưu trước năm 1995 có mức hưởng thấp.
Điều 73 của dự thảo Luật sau khi chỉnh lý về điều chỉnh lương hưu, quy định lương hưu được điều chỉnh trên cơ sở mức tăng của chỉ số giá tiêu dùng, phù hợp với khả năng của ngân sách Nhà nước và Quỹ BHXH.
Đồng thời, bổ sung thêm một khoản, đó là điều chỉnh mức tăng cao hơn đối với đối tượng nghỉ hưu trước năm 1995, và đối tượng có mức lương hưu thấp. Quy định này nhằm thu hẹp khoảng cách chênh lệch lương hưu giữa người nghỉ hưu ở các thời kỳ.
Chính phủ sẽ quy định thời điểm, đối tượng, mức điều chỉnh lương hưu.
Dự thảo Luật cũng bổ sung quy định, người lao động có thời gian làm việc trong khu vực Nhà nước trước ngày 1/1/1995 được tính để hưởng BHXH theo quy định của Chính phủ.
Hằng năm, Nhà nước chuyển từ ngân sách một khoản kinh phí vào Quỹ BHXH để bảo đảm trả đủ lương hưu, trợ cấp BHXH đối với người được hưởng trước ngày 1/1/1995.
Theo Bộ LĐ-TB&XH, với đặc thù của chính sách tiền lương giai đoạn trước năm 1995, cùng với các quy định của pháp luật về BHXH tại thời điểm đó, phần lớn người lao động nghỉ hưu, nghỉ việc theo chế độ mất sức lao động với thời gian làm việc ngắn, và mức tiền lương trước khi nghỉ việc thấp.
Từ đó ảnh hưởng đến mặt bằng chung về mức hưởng lương hưu, trợ cấp hằng tháng của nhóm đối tượng này.
Một số nhóm đối tượng đã dừng hưởng theo quy định, sau đó được Nhà nước ban hành chính sách cho tiếp tục hưởng trợ cấp hằng tháng từ nguồn ngân sách Nhà nước, vì thế nên mức hưởng khá thấp so với mặt bằng chung.
Thu hẹp khoảng cách với người hưởng lương hưu cao
Đồng tình với việc tăng lương hưu cao hơn cho những người về hưu trước năm 1995 và những người có mức lương hưu thấp, đại diện BHXH Hà Nội cho rằng, khi chưa có phương án điều chỉnh để thu hẹp khoảng cách giữa người có lương hưu quá cao so với người hưởng lương hưu thấp thì phải dựa vào mức điều chỉnh tỷ lệ theo hướng: “Người hưởng thấp cần được điều chỉnh tăng mức cao hơn”.
Đại diện BHXH Hà Nội nêu thực tế, hiện nay có những người hưởng lương hưu cao trên 50 triệu đồng/ tháng, những người này trước đây đóng BHXH cao. Do vậy, nếu điều chỉnh tăng theo mức % giống nhau sẽ tiếp tục tạo nên mức hưởng chênh lệch lớn giữa người có lương hưu cao và người có lương hưu thấp.
“Nếu cào bằng tăng lương hưu 10%, người có lương hưu 2 triệu chỉ được tăng thêm 200 ngàn đồng mỗi tháng, nhưng người có lương hưu 50 triệu mức tăng sẽ là 5 triệu đồng/ tháng. Như vậy mức chênh lệch giữa người hưởng lương hưu cao và thấp sẽ ngày càng cách xa hơn”, đại diện BHXH Hà Nội nêu thực tế.
Đồng quan điểm, một chuyên gia lao động tiền lương cho rằng, nên điều chỉnh tăng tỷ lệ lương hưu cao với cả những người về hưu trước và sau 1995 theo hướng: “Người có mức lương hưu cao tăng ít, mức thấp tăng nhiều”.
Ví dụ, người hưởng lương hưu từ 5-10 triệu/ tháng khi điều chỉnh tăng 8% thì người có mức từ 11-25 triệu thì chỉ được điều chỉnh lương hưu tăng 5%. Mức điều chỉnh như vậy, đảm bảo kéo dần khoảng cách chênh lệch của những người hưởng lương hưu thấp.
