Năm bài học kinh nghiệm cho hành trình phía trước

Kính thưa quý vị đại biểu, thưa các vị khách quý!

Trong không khí phấn khởi của những ngày đầu xuân mới, hôm nay Thường trực HĐND tỉnh tổ chức tọa đàm kỷ niệm 78 năm Ngày bầu cử đầu tiên của HĐND tỉnh Nghệ An (24/2/1946- 24/2/2024). Thay mặt Thường trực HĐND tỉnh, xin trân trọng cám ơn sự tham gia đầy trách nhiệm và tình cảm của quý đại biểu. Kính chúc các đồng chí sức khỏe, hạnh phúc, chúc buổi tọa đàm của chúng ta thành công tốt đẹp.

Kính thưa các đồng chí,

Với thắng lợi của cuộc Cách mạng tháng Tám vĩ đại, ngày 2.9.1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, thay mặt Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh long trọng đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, mở ra kỷ nguyên mới Độc lập dân tộc gắn liền với Chủ nghĩa xã hội. Tiếp đó, ngày 9.11.1946, Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thông qua Hiến pháp năm 1946.

Tại Nghệ An, sau khi tổng khởi nghĩa giành chính quyền thắng lợi, việc thành lập chính quyền cách mạng lâm thời trên địa bàn tỉnh, nhất là ở các huyện miền núi phía Tây gặp nhiều khó khăn. Phần lớn đồng bào Thái, Mông, Khơ Mú, Thổ đều nghèo đói, không biết chữ, rất dễ bị các thế lực phản động xúi giục, lôi kéo, ép buộc chống phá chính quyền cách mạng non trẻ. Ở các huyện biên giới của Lào tiếp giáp với huyện Kỳ Sơn, Tương Dương, các toán quân Pháp rút về tập trung tại đồn Noọng Hét. Cuối năm 1945 đầu năm 1946, quân đội Pháp đã lôi kéo, câu kết với lực lượng nội phản ngấm ngầm chống phá cách mạng; làm cho tình hình chính trị - xã hội ở các huyện biên giới càng bất ổn. Tại các huyện trung du, đồng bằng ven biển, trận lũ lụt lịch sử làm vỡ nhiều đoạn đê 42 dọc sông Lam, gây ngập lụt tại các huyện Thanh Chương, Nam Đàn, Hưng Nguyên, Nghi Lộc và thị xã Vinh.

Trong bối cảnh đó, việc thành lập ngay chính quyền và lực lượng vũ trang cách mạng để xóa bỏ các thế lực phản động, ổn định đời sống chính trị, kinh tế - xã hội; Yêu cầu xây dựng, củng cố chính quyền cách mạng từ làng xã, huyện... trên toàn tỉnh, huy động sức mạnh vật chất, tinh thần của mọi tầng lớp Nhân dân đẩy lùi giặc đói, giặc dốt, xây dựng đời sống mới càng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngay từ đầu tháng 1.1946, Tỉnh ủy, chính quyền cách mạng lâm thời tỉnh Nghệ An đã gấp rút chuẩn bị mọi điều kiện cho ngày Tổng tuyển cử. Ngoài những đại biểu do Mặt trận Việt Minh tỉnh giới thiệu, còn có một số đại biểu do các liên minh giới thiệu và cả một số đại biểu là nhân sĩ, trí thức, tư sản... ứng cử tự do. Khắp nơi trên địa bàn tỉnh rợp cờ hoa, biểu ngữ. Đông đảo các tầng lớp Nhân dân rộn ràng, náo nức chờ ngày được thực hiện quyền làm chủ của mình với đất nước.

Từ mờ sáng ngày 6.1.1946, hàng vạn cử tri không phân biệt đẳng cấp, tôn giáo, dân tộc đã nô nức đi bỏ phiếu bầu cử Quốc hội. Tại thành phố Vinh - Bến Thủy và các huyện đồng bằng trung du, tỷ lệ cử tri đi bầu cử đạt hơn 97%; riêng các huyện Tương Dương và Quỳ Châu, mặc dù tình thế khó khăn, giao thông trắc trở, nhưng cử tri tham gia bầu cử vẫn đạt hơn 90%.

Kết quả, các đại biểu do Mặt trận Việt Minh tỉnh giới thiệu như: Võ Nguyên Giáp, Nguyễn Duy Trinh, Tôn Thị Quế, Hồ Văn Ninh, Tạ Quang Bửu, Lê Viết Lượng, Trần Hữu Duyệt, Trần Văn Cung, Nguyễn Tạo... đều trúng cử với số phiếu hơn 95%. Cử tri tỉnh Nghệ An đã lựa chọn được 12/333 đại biểu ưu tú đại diện cho Nhân dân vào Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.

Ngày 24.2.1946, cuộc bầu cử HĐND tỉnh cũng được tiến hành thắng lợi với sự tham gia của đại bộ phận cử tri. Kết quả, có 39 đại biểu đã được bầu vào HĐND tỉnh Nghệ An. Ngay sau đó, ngày 23.3.1946, HĐND tỉnh Nghệ An Khóa I khai mạc phiên họp đầu tiên. Riêng các địa phương trong tỉnh, do nhiều nguyên nhân, việc tổ chức bầu cử HĐND các cấp không diễn ra trong cùng một thời gian và kéo dài từ ngày 24.2.1946 và hoàn thành vào cuối tháng 5.1946.

Các cuộc bầu cử HĐND các cấp lần đầu tiên trên địa bàn tỉnh thực sự là ngày hội lớn của Nhân dân Nghệ An; thể hiện lòng yêu nước, niềm tin tưởng sâu sắc với Đảng, với Chủ tịch Hồ Chí Minh; thể hiện ý chí độc lập dân tộc, quyết tâm bảo vệ, xây dựng chính quyền cách mạng của các tầng lớp Nhân dân trong tỉnh; Qua đó, góp phần vào thắng lợi chung của cuộc Tổng tuyển cử trên phạm vi toàn quốc, đánh dấu bước trưởng thành của Nhà nước cách mạng Việt Nam, mở ra một thời kỳ mới - thời kỳ đất nước ta có một Quốc hội, Chính phủ thống nhất, một bản Hiến pháp tiến bộ và một hệ thống chính quyền hoàn toàn đầy đủ danh nghĩa về mặt pháp lý để đại diện cho Nhân dân Việt Nam, được quốc dân giao phó trọng trách điều hành đất nước, tổ chức toàn dân kháng chiến, kiến quốc và giải quyết mọi quan hệ của Việt Nam trên trường quốc tế.

Kính thưa quý đại biểu, thưa các đồng chí.

Trên suốt chặng đường 78 năm qua, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân, HĐND tỉnh Nghệ An đã không ngừng nỗ lực khẳng định vai trò, thực hiện chức năng, nhiệm vụ của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, hoàn thành xuất sắc mọi sứ mệnh Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao cho. 

Trong hai cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc, HĐND tỉnh Nghệ An đã cùng hệ thống chính trị và Nhân dân toàn tỉnh gánh vác những trọng trách hết sức nặng nề: vừa ra sức xây dựng, bảo vệ hậu phương, vừa nỗ lực chi viện cho tiền tuyến; phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đóng góp to lớn vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc.

 Đất nước thống nhất và tiến hành công cuộc đổi mới, HĐND tỉnh đã luôn kịp thời có những quyết sách quan trọng trên tất cả các mặt, nỗ lực cùng cấp ủy, chính quyền, đưa Nghệ An từ một tỉnh nghèo, cơ sở vật chất lạc hậu, hạ tầng kinh tế - xã hội thấp sau chiến tranh, vươn lên trở thành tỉnh khá về nhiều mặt, đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân không ngừng được nâng cao.

Kính thưa các đồng chí,

Nhiều năm qua, cùng với quá trình hoàn thiện thể chế pháp quyền XHCN, các văn bản quy phạm pháp luật xác định rõ hơn vị thế pháp lý của tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp. HĐND tỉnh Nghệ An ngày càng được hoàn thiện về cơ cấu, chức năng, nhiệm vụ; phát huy vai trò, hiệu lực, hiệu quả hoạt động, xứng đáng là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương.

Được thành lập từ khi có Luật Tổ chức HĐND và UBND năm 1989, thường trực HĐND tỉnh luôn thực hiện đầy đủ và có hiệu quả chức năng của mình trong tổ chức các kỳ họp của HĐND tỉnh; đôn đốc, kiểm tra UBND tỉnh thực hiện nghị quyết của HĐND tỉnh; giám sát việc thi hành pháp luật tại Nghệ An; tiếp dân, giải quyết các kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của công dân; phê chuẩn kết quả bầu HĐND cấp huyện; trình HĐND tỉnh bỏ phiếu tín nhiệm đối với người giữ chức vụ do HĐND bầu;...

Bước vào nhiệm kỳ mới 2021-2026, kế thừa những thành quả của các nhiệm kỳ trước, HĐND tỉnh Nghệ An đã nỗ lực đổi mới phương thức tổ chức hoạt động. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, HĐND tỉnh đã tổ chức 18 kỳ họp HĐND tỉnh, ban hành 300 nghị quyết để thúc đẩy phát triển KT-XH; tăng cường chuyển đổi số trong các hoạt động của HĐND. Thường trực, các ban HĐND tỉnh luôn chú trọng nâng cao chất lượng các hoạt động giám sát, chất vấn; đeo bám, đôn đốc giải quyết các vấn đề tồn tại, khó khăn trong phát triển kinh tế- xã hội và đời sống dân sinh; Quan tâm tiếp xúc, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của cử tri, giám sát việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri kịp thời, có chất lượng.... Các hoạt động thiết thực ấy đã ngày càng khẳng định, nâng cao vai trò, hiệu lực của cơ quan dân cử trong hệ thống chính trị và đời sống xã hội; khẳng định và xứng đáng là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương của dân, do dân và vì dân.

Kính thưa quý đại biểu, thưa các đồng chí,

Ôn lại chặng đường 78 năm xây dựng và phát triển của HĐND tỉnh Nghệ An, các thế hệ cán bộ, công chức HĐND tỉnh qua các thời kỳ vinh dự, tự hào về những nỗ lực cống hiến cho sự phát triển của quê hương đất nước trong nhiều thập kỷ qua. Đồng thời, đây cũng là dịp để chúng ta cùng ôn lại và rút ra nhiều bài học kinh nghiệm quý giá. Bước đầu xin được nêu lên một số bài học sau:

Thứ nhất, đó là bài học về kiên định Chủ nghĩa Mác- Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, khẳng định và trung thành tuyệt đối với sự lãnh đạo của Đảng CS Việt Nam, vì lý tưởng, mục tiêu tiêu dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.

Thứ hai, bài học về phát huy cao nhất vai trò làm chủ của nhân dân, đảm bảo tốt nhất quyền, lợi ích chính đáng của các tầng lớp nhân dân, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân cho mọi thắng lợi của cách mạng.

Thứ ba, bài học về tinh thần luôn chủ động đổi mới, sáng tạo, đồng hành với UBND và các cấp các ngành, luôn kiên trì đeo bám thực hiện có hiệu quả từng chương trình, vấn đề cụ thể, thiết thực với đời sống, vì sự phát triển chung của quê hương, đất nước.

Thứ tư, bài học về mối quan hệ phối hợp chặt chẽ giữa HĐND với UBND, Đoàn ĐBQH, UBMTTQ tỉnh cùng các ngành các cấp trong thực hiện chức năng nhiệm vụ, nhất là trong giải quyết kịp thời, thấu đáo các kiến nghị, đơn thư của cử tri, nhân dân.

Thứ năm, là bài học cho mỗi cán bộ, công chức về tinh thần trách nhiệm, sự tận tụy với công việc được giao; luôn nỗ lực học tập, rèn luyện, phấn đấu thực hiện tốt nhất có thể vai trò, trọng trách của người đại biểu mà cử tri, nhân dân đã gửi gắm, tin yêu…

Nhân dịp này, HĐND tỉnh Nghệ An trân trọng cảm ơn sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, trực tiếp là Ban thường vụ Tỉnh uỷ Nghệ An đối với sự trưởng thành của HĐND tỉnh. Trân trọng cám ơn Đoàn ĐBQH tỉnh, UBND tỉnh, các ngành các cấp, các đơn vị; Cám ơn các thế hệ lãnh đạo, cán bộ HĐND tỉnh qua các thời kỳ đã luôn quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện cho HĐND tỉnh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Kính thưa quý đại biểu,

Kỷ niệm 78 năm ngày bầu cử HĐND tỉnh Nghệ An, chúng ta càng nhớ ơn Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, khắc sâu và nỗ lực hơn nữa để thực hiện bằng được niềm mong mỏi của Người: Làm cho Nghệ An trở thành một trong những tỉnh khá nhất của cả nước. Đó cũng là mục tiêu, chương trình hành động của các cấp các ngành, của HĐND tỉnh và mỗi cán bộ, đảng viên, công chức, để thực hiện thắng lợi Nghị quyết 39 của BCT về xây dựng phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến 2045; tích cực triển khai thực hiện có hiệu quả Quy hoạch tỉnh Nghệ An thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050.

Kính chúc quý đại biểu, các đồng chí sức khỏe, hạnh phúc.

Xin trân trọng cám ơn.

Chặng đường 78 năm của Hội đồng nhân dân tỉnh Nghệ An