Tuy vậy trong quy chế hoạt động của HĐND năm 2005 có quy định: ‘Các đại biểu HĐND được bầu ở một hoặc nhiều đơn vị bầu cử hợp thành tổ đại biểu HĐND. Số lượng thành viên, tổ trưởng và phó tổ trưởng của tổ đại biểu HĐND do Thường trực HĐND cùng cấp quyết định.
Tổ trưởng điều hành công việc của tổ đại biểu HĐND, phó tổ trưởng giúp tổ trưởng thực hiện những nhiệm vụ được phân công…tổ đại biểu HĐND họp ít nhất quý một lần để bàn kế hoạch công tác, phân công đại biểu tiếp dân, tổ chức nghiên cứu pháp luật , chính sách của nhà nước…cuộc họp tổ phải ghi thành biên bản và gửi đến Thường trực HĐND cùng cấp’’.
Nghệ An có 20 tổ đại biểu HĐND tỉnh tại 20 huyện, thành, thị, tổ nhiều nhất có 8 đại biểu, tổ ít nhất có 3 đại biểu.
Căn cứ kế hoạch tiếp xúc cử tri của Thường trực HĐND tỉnh, các Tổ đại biểu HĐND tỉnh đã họp thống nhất nội dung, phân công đại biểu, thông báo lịch tiếp xúc cử tri tới đại biểu HĐND tỉnh. Các vị đại biểu HĐND tỉnh đã thực hiện nghiêm túc công tác tiếp xúc cử tri trước và sau kỳ họp tại địa phương, phản ánh trung thực nguyện vọng chính đáng và hợp pháp của cử tri với HĐND tỉnh tại kỳ họp. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay các tổ đại biểu HĐND tỉnh đã tổ chức tiếp xúc cử tri tại 530 điểm, đã nhận được hàng nghìn lượt ý kiến, kiến nghị của cư tri qua các buổi tiếp xúc. Sau mỗi kỳ họp, các đại biểu đã báo cáo đầy đủ nội dung, kết quả của kỳ họp và trả lời những kiến nghị mà cử tri quan tâm. Ở một số điểm tiếp xúc cử tri, Thường trực HĐND - UBND cấp huyện cùng tham gia, tiếp thu ý kiến, kiến nghị của cử tri và giải đáp những vấn đề cử tri yêu cầu thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp mình. Thực hiện Quy chế hoạt động của HĐND tỉnh, một số tổ đại biểu và đại biểu HĐND đã tổ chức tiếp xúc cử tri theo chuyên đề, theo địa bàn dân cư và nơi công tác, việc tiếp xúc cử tri được chia theo nhóm. Hầu hết các Tổ đại biểu khi tham gia tiếp xúc cử tri đều phôí hợp với Thường trực HĐND các huyện, thành, thị, một số nơi phối hợp giữa HĐND 3 cấp ( tỉnh, huyện, xã) cùng tổ chức tiếp xúc cử tri.
Trong các kỳ họp của HĐND, các tổ đại biểu đã tham gia tích cực trong công tác thảo luận tổ,lựa chọn các vấn đề trọng tâm, những vướng mắc cần tháo gỡ, những bức xúc cử tri để thảo luận và yêu cầu các cơ quan chức năng làm rõ các vấn đề còn nhiều tồn tại được dư luận đại biểu, cử tri quan tâm như công tác quản lý đất đai, cải cách hành chính, xây dựng cơ bản, công tác quy họạch, chất lượng giáo dục đào tạo, chất lượng khám chữa bệnh và các chính sách xã hội hiện hành, vấn đề thực thi pháp luật của các địa phương. Trên cơ sở thảo luận các tổ đại biểu đã nêu các câu hỏi chất vấntại kỳ họp ngày càng có chất lượng hơn, chất vấn và trả lời chất vấn đã đi đúng trọng tâm, phản ánh những vấn đề bức xúc mà cử tri quan tâm.
Các tổ đại biểu đã xây dựng chương trình, kế hoạch giám sát cụ thể, phối hợp với Thường trực HĐND, các ban HĐND giám sát việc thực thi các nghị quyết của HĐND tỉnh trên tất cả các lĩnh vực, từng bước đi vào chiều sâu, thiết thực và hiệu quả, đã bám vào kế hoạch, chương trình công tácchủ động thu thập, tìm hiểu thông tin về đơn vị được giám sát, dựa vàochỉ tiêu Nghị quyết để làm rõ những vấn đề làm được, chưa làm được. Sau giám sát có kết luận, chỉ ra những tồn tại yêu cầu kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền giải quyết.
Tuy vậy hoạt động của tổ đại biểu HĐND chưa mạnh, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đòi hỏi ngày càng cao của cử tri và xã hội. Cái khó trong hoạt động của tổ đại biểu HĐND có nguyên nhân khách quan và chủ quan. Về mặt pháp lý luật tổ chức HĐND và UBND không quy định; Trong quy chế hoạt động của HĐND có nêu một số nhiệm vụ còn chung chung, quy định tránh nhiệm của tổ trưởng, tổ phó chưa rõ. Nói là tổ đại biểu HĐND nhưng toàn bộ các thành viên điều hoạt động kiêm nhiệm, tính chất công việc, vị trí công tác lại khác nhau; Thành viên của mỗi tổ không ổn định do sự biến động về tổ chức cán bộ, mà sự biến động này chủ yếu là đối với cán bộ chủ chốt cấp huyện nên việc triệu tập họp mỗi quý một lần là rất khó khăn. Vấn đề kinh phí cho tổ đại biểu hoạt động đang rất khó khăn ảnh hưởng không nhỏ đến việc thuê phòng họp, phương tiện xăng xe đi lại.
Để tạo điều kiện cho tổ đại biểu hoạt động ngày càng có chất lượng cao hơn. Về phía tổ đại biểu cần phải có quy định chẵt chẽ lịch sinh hoạt, lịch tiếp dân, công tác tiếp xúc cử tri, công tác phối hợp giám sát, chất vấn, thảo luận tổ cũng như thảo luận tại hội trường. Về thường trực HĐND cần bố trí một khoản kinh phí cho tổ hoạt động. Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh có một bộ phận tham mưu giúp việc trong thời gian tổ đại biểu hoạt động thường xuyên cũng như tại các kỳ họp của HĐND tỉnh. Cần có sự phối hợp hoạt động giám sát với Thường trực HĐND và các ban HĐND tỉnh mỗi khi về kiểm tra giám sát tại các địa phương; Phối hợp trong hoạt động giao ban với Thường trực HĐND các huyện, thành, thị để nắm thông tin. Đã đến lúc cần có sự gắn kết giữa Thường trực HĐND với các Tổ đại biểu HĐND tỉnh tại các huyện, thành, thị trên cơ sở quy định của pháp luật, trong đó có chế độ khen thưởng tạo động lực vì nhiệm vụ chung nhằm nâng cao năng lực hoạt động của HĐND tỉnh đáp ứng yêu cầu của cử tri và nhân dân tỉnh nhà./.
Trần Hữu Đức
