Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp Ảnh: Hồ Long
Sáng 29.3, tiếp tục chương trình Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn, các đại biểu thảo luận về dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi).
Chưa thể hiện rõ sự gắn kết giữa điện ảnh và phát triển kinh tế
Trình bày Báo cáo một số vấn đề về giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ, một trong những nội dung còn ý kiến khác nhau là chính sách của Nhà nước về phát triển điện ảnh, công nghiệp điện ảnh. Có ý kiến đề nghị, các chính sách phát triển điện ảnh, công nghiệp điện ảnh nên quy định tại một điều. Một số ý kiến đề nghị quy định chính sách đầu tư, hỗ trợ và ưu đãi của Nhà nước đối với hoạt động điện ảnh cần có chính sách đột phá hơn để phát triển điện ảnh và công nghiệp điện ảnh. Một số ý kiến đề nghị bổ sung một số chính sách cụ thể.
Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo một số vấn đề về giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Điện ảnh (sửa đổi) Ảnh: Lâm Hiển
Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội theo hướng quy định nguyên tắc về đầu tư, hỗ trợ và ưu đãi của Nhà nước đối với hoạt động điện ảnh; rà soát và chỉnh lý, bổ sung một số chính sách theo ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội và các cơ quan, tổ chức có liên quan; gộp điều 5 và điều 6, quy định chung chính sách về điện ảnh và công nghiệp điện ảnh trong điều 5 của dự thảo Luật; sắp xếp lại theo nhóm chính sách Nhà nước đầu tư hoặc hỗ trợ để bảo đảm tính logic, phù hợp với quy định của pháp luật về đầu tư, ngân sách nhà nước và hiệu quả, linh hoạt trong triển khai thực hiện; đồng thời lược bỏ một số quy định trùng lặp về công tác quản lý nhà nước đã được quy định ở Điều 45 Luật này…
Cho ý kiến về nội dung này, các đại biểu lưu ý, các chính sách cần thể hiện rõ và đầy đủ hơn chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về văn hóa, phát triển ngành điện ảnh, trên cơ sở đó xác định điện ảnh vừa là ngành nghệ thuật sáng tạo, vừa là ngành kinh tế đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Theo ĐBQH Trần Thị Hoa Ry (Bạc Liêu), dự thảo Luật vẫn còn chung chung, chưa thể hiện rõ sự gắn kết, mối tương quan giữa điện ảnh và phát triển kinh tế, do đó sẽ khó đi vào thực tiễn cuộc sống nếu được thông qua. Cùng quan điểm, ĐBQH Nguyễn Thị Phú Hà (Hòa Bình) cho biết, dự thảo Luật hiện nay chủ yếu tập trung vào các quy định quản lý hành chính; chủ yếu đưa các quy định về quyền, nghĩa vụ và các điều kiện phải thực hiện.
Đại biểu Quốc hội Trần Thị Hoa Ry (Bạc Liêu) phát biểu Ảnh: Hồ Long 
Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Phú Hà (Hòa Bình) phát biểu Ảnh: Hồ Long
Do đó, Ban soạn thảo cần quan tâm thêm về vấn đề này để các chính sách được áp dụng trong thực tiễn, nhất là cần làm rõ ngành công nghiệp điện ảnh liên kết với ngành công nghiệp khác trong phát triển kinh tế - xã hội; nghiên cứu cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính và các quy định theo hướng khuyến khích các tổ chức, cá nhân, các thành phần kinh tế tham gia vào các hoạt động điện ảnh là rất quan trọng.
Phân cấp quản lý sẽ phát sinh “vô vàn” giấy phép con
Về cấp giấy phép phân loại phim, dự thảo Luật đang giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp giấy phép phân loại phim đối với phim Việt Nam do cơ sở điện ảnh trung ương sản xuất; phim truyện nhập khẩu phổ biến trong hệ thống rạp chiếu phim và địa điểm chiếu phim công cộng trên toàn quốc… Phân cấp UBND tỉnh cấp giấy phép phân loại phim đối với phim Việt Nam do cơ sở điện ảnh của địa phương sản xuất…
Đại biểu Quốc hội Dương Minh Ánh (Hà Nội) phát biểu Ảnh: Hồ Long
Băn khoăn về quy định này, ĐBQH Dương Minh Ánh (Hà Nội) nêu rõ, điện ảnh là một ngành văn hóa nghệ thuật mang tính đại chúng lớn, là môn nghệ thuật tổng hợp, kết hợp nhiều loại hình nghệ thuật. Các tác phẩm điện ảnh có khả năng phổ cập, tác động sâu rộng tới tinh thần và đời sống văn hóa của công chúng nhanh, mạnh hơn so với các loại hình nghệ thuật khác. Do vậy, việc tập trung công tác thẩm định, phân loại phim bảo đảm yêu cầu chuyên môn, chính trị, quốc phòng - an ninh là hết sức quan trọng. Tuy nhiên, nếu giao các địa phương cấp giấy phép, phân loại phim thực tế sẽ gặp khó khăn do thiếu nguồn lực. Bởi, một số phòng chức năng của Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch địa phương sẽ phải đảm nhận thẩm định rất nhiều lĩnh vực nghệ thuật. Do vậy, việc giao cho địa phương thành lập Hội đồng chuyên môn thẩm định để cấp giấy phép phim sẽ làm tăng thêm áp lực cho địa phương, chưa kể đến địa phương vùng sâu, vùng xa, nguồn nhân lực về lĩnh vực điện ảnh còn hạn chế.
Bên cạnh đó, theo phân cấp quản lý, thì việc ra quyết định cấp phép của một tỉnh chỉ có giá trị trong tỉnh đó và không áp dụng cho các tỉnh khác. Như vậy, doanh nghiệp muốn phổ cập phim đến tỉnh nào thì phải cân nhắc ở tỉnh đó thay vì chỉ xin cấp phép một nơi thì có thể trình chiếu ở tất cả các tỉnh thành. Điều này chính là thêm vô vàn “giấy phép con”, gây khó cho doanh nghiệp.
Ảnh: Hồ Long
Từ những điểm bất cập này, một số đại biểu đề nghị, Ban soạn thảo cần lưu ý kỹ phương án giao cho cơ quan quản lý Nhà nước về điện ảnh của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp giấy phép phân loại phim đối với phim Việt Nam. Khi nền điện ảnh Việt Nam phát triển, số lượng phim nhiều hơn thì cho phép các tổ chức nghề nghiệp về điện ảnh và các doanh nghiệp đủ điều kiện đăng ký thành lập trung tâm thẩm định các tác phẩm điện ảnh. Vì vậy, cần thiết kế thêm nội dung này vào dự thảo Luật quy định về quyền và nghĩa vụ của trung tâm, thành phần của hội đồng thẩm định để thẩm định các loại phim. Như vậy, vừa khuyến khích các thành phần tham gia đầu tư điện ảnh, vừa tránh quá tải cho người thẩm định để cấp phép cho phim trong thời gian tới.
Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đề nghị Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tiếp tục phối hợp Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các cơ quan có liên quan nghiên cứu kỹ lưỡng ý kiến của các đại biểu Quốc hội, ý kiến góp ý của các Đoàn đại biểu Quốc hội để tiếp thu đầy đủ, giải trình thấu đáo, thuyết phục và hoàn thiện dự thảo luật để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ Ba tới.
Hoàng Ngọc
