Về kiến nghị, phản ánh của cử tri Phan Đức Dũng, Cục Thi hành án dân sự tỉnh đã trả lời như sau:
1. Tóm tắt nội dung bản án và kết quả tổ chức thi hành án vụ việc
a. Nội dung bản án
Theo Quyết định Bản án số 28/2019/DSST ngày 17 tháng 11 năm 2019 của Tòa án nhân dân huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An và Bản án số 53/2020/DS-PT ngày 31 tháng 7 năm 2020 của Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An, buộc ông Hồ Quốc Lập và bà Hoàng Thị Câu phải trả cho ông Phan Đức Hà và bà Phan Thị Hà diện tích 9,45 m2 (đất vườn) đã lấn chiếm có giá trị 4.725.000đ (Bốn triệu bảy trăm hai mươi lăm ngàn đồng). Với mốc giới như sau: Chiều dài từ đông sang tây là 13.9m; chiều rộng phía đông giáp cột điện đường thôn 0.46m; chiều rộng phía tây giáp đất ông Phan Đức Hà, bà Phan Thị Hà với đất ông Hồ Quốc Lập, bà Hoàng Thị Câu không có tranh chấp rộng 0.90m, giáp ranh giữa thửa đất số 603, tờ bản đồ số 12 (Bản đồ địa chính năm 1996) và thửa đất số 600, tờ bản đồ số 12 (Bản đồ địa chính năm 1996), địa chỉ: xóm 3, xã Quỳnh Mỹ, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An.
b. Kết quả tố chức thi hành án
Trên cơ sở đơn yêu cầu thi hành án của ông Phan Đức Hà và bà Phan Thị Hà, Chi cục THADS huyện Quỳnh Lưu đã ra Quyết định thi hành án số 133/QĐ- CCTHADS ngày 04/11/2020 buộc ông Hồ Quốc Lập và bà Hoàng Thị Câu thi hành nghĩa vụ chuyển giao quyền sử dụng đất theo quyết định bản án cho người được thi hành án và kịp thời phân công Chấp hành viên trực tiếp tổ chức thi hành.
Quá trình tổ chức thi hành án, Chấp hành viên Chi cục THADS huyện Quỳnh Lưu đã thực hiện việc thông báo quyết định thi hành án và xác minh thi hành án theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, đã phối hợp với chính quyền địa phương tích cực, chủ động vận động, thuyết phục nhiều lần đối với người phải thi hành án để tự nguyện giao tài sản nhưng không có kết quả với lý do cho rằng quyết định phán quyết của cơ quan Tòa án đối với vụ việc chưa đúng và thiếu khách quan.
Về nguyên tắc, trên cơ sở nghĩa vụ thi hành án đã được xác định cụ thể tại bản án nếu người phải thi hành án không tự nguyện thi hành thì Chấp hành viên sẽ áp dụng biện pháp cưỡng chế để thi hành. Tuy nhiên, đối với vụ việc này đến nay vẫn thi hành chưa có kết quả bởi việc tổ chức thi hành án gặp một số khó khăn, vướng mắc như sau:
Thứ nhất, về tài sản thi hành án, (1) Mặc dù nội dung bản án giải quyết nội dung tranh chấp ranh giới quyền sử dụng đất của các chủ sử dụng đất liền kề nhưng tại quyết định bản án chưa phân định ranh giới cụ thể của quyền sử dụng các thửa đất đang tranh chấp để làm cơ sở thuận lợi cho việc xác định phần đất được giao giữa hai bên đương sự. (2) Qua xác minh thực trạng, trên phần diện tích đất ông Lập, bà Câu phải giao theo quyết định bản án còn có các tài sản khác gồm: hệ thống ống cống dài 13,9 mét, rộng khoảng 30 cm làm bằng xi măng đá; cột sắt chống mái tôn; chân móng tường đá là tài sản của gia đình ông Hồ Quốc Lập xây dựng trước khi xét xử bản án sơ thẩm, tuy nhiên những tài sản này không được Tòa án các cấp tuyên rõ việc xử lý như thế nào khi tiến hành giao đất cho người được thi hành án.
Liên quan đến những vướng mắc trên, căn cứ điểm d, khoản 1 Điều 23 Luật Thi hành án dân sự : " d) Yêu cầu cơ quan đã ra bản án, quyết định giải thích bằng văn bản những điểm chưa rõ hoặc không phù hợp với thực tế trong bản án, quyết định đó để thi hành", Chi cục THADS huyện Quỳnh Lưu đã yêu cầu Tòa án nhân dân tỉnh có văn bản giải thích làm rõ để có cơ sở tổ chức thi hành án đối với vụ việc trên thực tế.
Hiện tại, Tòa án nhân dân tỉnh đã có văn bản giải thích vấn đề ranh giới liên quan đến tài sản quyền sử dụng đất tranh chấp, nhưng do các tài sản gắn liền trên đất chưa được xem xét giải quyết. Vì vậy Chấp hành viên chưa có cơ sở để tổ chức thực hiện giao tài sản là 9,45 m2 (đất vườn) cho người được thi hành án.
Thứ hai, về ý thức thi hành và tinh thần phối hợp của các bên đương sự: quá trình tổ chức thi hành án, đối với những khó khăn, vướng mắc liên quan đến tài sản của vụ việc như đã nêu ở trên, để có thể thi hành vụ việc sớm có hiệu quả, đảm bảo hài hòa quyền, lợi ích đối với các bên, Chi cục Thi hành án dân sự huyện Quỳnh Lưu đã nhiều lần tổ chức làm việc để phân tích, giải thích và vận động đương sự thoả thuận về việc thi hành nghĩa vụ giao quyền sử dụng đất và vấn đề xử lý các tài sản gắn liền trên đất chưa được bản án giải quyết nhưng đều không đạt kết quả. Thay vào đó, cá nhân ông Hồ Quốc Lập luôn bất hợp tác và liên tục có đơn kiến nghị cơ quan THADS không tổ chức thi hành nội dung bản án bởi theo ông đang còn có những vấn đề phải được xem xét lại. Còn về phía người được thi hành án (do ông Phan Đức Dũng đại diện theo ủy quyền) yêu cầu cơ quan THADS thực hiện giao tài sản quyền sử dụng đất nhưng đồng thời phải chuyển các tài sản gắn liền trên đất ra khỏi phần diện tích 9,45 m2 được nhận trong khi nội dung này không có trong quyết định bản án.
2. Giải pháp tổ chức thi hành đối với vụ việc
Liên quan đến những vấn đề cần phải làm rõ đối với Bản án số 28/2019/DSST ngày 17 tháng 11 năm 2019 của Tòa án nhân dân huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An và Bản án số 53/2020/DS-PT ngày 31 tháng 7 năm 2020 của Tòa án nhân dân tỉnh Nghệ An, việc yêu cầu Tòa án giải thích của Chi cục THADS huyện Quỳnh Lưu là đúng với quy định của Bộ luật Tố tụng dân sự và Luật THADS và chỉ dựa trên kết quả trả lời của Tòa án thì cơ quan THADS mới có cơ sở để tổ chức thi hành án tiếp theo nếu các bên đương sự không có thỏa thuận hợp pháp khác.
Vì vậy, để việc thi hành án có hiệu quả và đúng quy định, Cục THADS tỉnh sẽ tiếp tục giao cho các phòng chuyên môn thuộc Cục chủ động bám sát theo dõi, đôn đốc và tham mưu kịp thời các giải pháp trong công tác chỉ đạo giải quyết vụ việc. Đồng thời, yêu cầu Chi cục THADS huyện Quỳnh Lưu tập trung thực hiện các nội dung sau:
Thứ nhất, tiếp tục có văn bản và trực tiếp làm việc với Tòa án nhân dân tỉnh về vấn đề yêu cầu có văn bản giải thích, làm rõ các nội dung còn vướng mắc liên quan đến các bản án. Trường hợp vẫn không có kết quả hoặc nội dung giải thích của cơ quan Tòa án không đảm bảo thì Chi cục THADS huyện Quỳnh Lưu cần căn cứ điểm b khoản 2 Điều 117 Luật Thi hành án dân sự để kiến nghị Tòa án cấp cao xem xét lại bản án đã có hiệu lực pháp luật: " 2. Việc xử lý tài sản gắn liền với đất được chuyển giao thực hiện theo quy định sau đây: b) Trường hợp tài sản gắn liền với đất có trước khi có bản án, quyết định sơ thấm nhưng bản án, quyết định được thi hành không tuyên rõ việc xử lý đối với tài sản đó thì cơ quan thi hành án dân sự yêu cầu Tòa án đã ra bản án, quyết định giải thích rõ việc xử lý đối với tài sản hoặc đề nghị Tòa án có thẩm quyền xem xét lại nội dung bản án theo thủ tục giám đốc thẩm, tái thẩm".
Thứ hai, Chi cục THADS huyện Quỳnh Lưu bên cạnh yêu cầu cơ quan Tòa án giải thích bản án, phải tiếp tục tích cực, chủ động phổi hợp với chính quyền địa phương làm việc với các bên đương sự để tìm giải pháp thi hành án phù hợp, trên nguyên tắc ưu tiên, tôn trọng sự thỏa thuận của người dân, đảm bảo hài hòa về mặt quyền lợi và tuân thủ các quy định của pháp luật.
