Ngày 1/3/2024, Chủ tịch nước có Tờ trình số 1/TTr-CTN về việc ký Hiệp định vay giữa nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Ngân hàng Tái thiết và Phát triển quốc tế (IBRD) cho Dự án Hạ tầng ưu tiên và phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An.
Nội dung Tờ trình số 1/TTr-CTN nêu rõ, ngày 30/1/2024, Chính phủ có Tờ trình số 52/TTr-CP trình Chủ tịch nước về việc ký Hiệp định cho Dự án Hạ tầng ưu tiên và phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, là thỏa thuận vay giữa Nhà nước CHXHCN Việt Nam và IBRD để thu xếp khoản vay trị giá 129,6 triệu USD theo điều kiện vay của IBRD đưa ra; UBND tỉnh Nghệ An là cơ quan chủ quản của Dự án.
Việc huy động nguồn vốn IBRD là nhằm giúp Dự án đạt được mục tiêu cải thiện đô thị thích ứng biến đổi khí hậu, giảm thiểu rủi ro úng ngập tại khu vực đô thị chính, tăng cường khả năng quản lý đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu, hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng tích hợp của thành phố Vinh, tạo động lực để phát triển kinh tế - xã hội toàn diện cho thành phố Vinh và tỉnh Nghệ An.
Về cơ sở pháp lý, Dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 2212/QĐ-TTg ngày 28/12/2021. UBND tỉnh Nghệ An đã phê duyệt dự án đầu tư tại Quyết định số 283/QĐ-UBND ngày 06/02/2023. Ngày 15/6/2023, Chủ tịch nước đã quyết định đồng ý ủy quyền cho Đoàn đàm phán do đại diện Bộ Tài chính là Trưởng đoàn tiến hành đàm phán với IBRD dự thảo Hiệp định theo quy trình, thủ tục quy định tại Luật Điều ước quốc tế (Quyết định số 713/QĐ-CTN).
Tờ trình số 1/TTr-CTN cũng nêu rõ các nội dung khác biệt giữa quy định của IBRD và pháp luật Việt Nam, bao gồm về xuất xứ nhà thầu đối với đấu thầu trong nước; và về cơ chế giải quyết kiến nghị trong mua sắm, đấu thầu.
Căn cứ quá trình đàm phán giữa Đoàn đàm phán Việt Nam với IBRD, Chính phủ trên cơ sở ý kiến của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã trình Chủ tịch nước: “Hai vấn đề khác biệt nêu trên như hướng dẫn của IBRD sẽ góp phần nâng cao tính minh bạch trong đấu thầu dự án do IBRD tài trợ và không trái với nguyên tắc cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế theo quy định pháp luật đấu thầu của Việt Nam; do vậy, các nội dung khác biệt này có thể xem xét, chấp nhận được và không nêu tác động bất lợi gì đến chính trị, xã hội, an ninh, quốc phòng của ta khi thực hiện theo hai nội dung này”.
Căn cứ Hiến pháp nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013 và khoản 1 Điều 14 Luật Điều ước quốc tế năm 2016, trên cơ sở đề nghị của Chính phủ, Chủ tịch nước đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến về việc ký Hiệp định với Ngân hàng Tái thiết và Phát triển quốc tế (IBRD) cho Dự án Hạ tầng ưu tiên và phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An, trong đó có các nội dung khác biệt về quy định liên quan đến mua sắm, đấu thầu của Dự án với quy định của pháp luật Việt Nam.
Về Dự án “Hạ tầng ưu tiên và phát triển đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An”, được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 283/QĐ-UBND ngày 6/2/2023 với tổng mức đầu tư là 4.502 tỷ đồng, do UBND thành phố Vinh là chủ đầu tư.
Mục tiêu tổng quát của Dự án là nhằm giảm thiểu rủi ro ngập úng tại khu vực đô thị chính và tăng cường khả năng quản lý đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu của thành phố Vinh. Hỗ trợ phát triển cơ sở hạ tầng tích hợp và phát triển khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu (BĐKH) của thành phố Vinh, góp phần phát triển đô thị bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu, tạo động lực để phát triển kinh tế - xã hội toàn diện cho thành phố Vinh và tỉnh Nghệ An.
Mục tiêu cụ thể là: Giảm ngập lụt và thích ứng với biến đổi khí hậu cho thành phố thông qua các hoạt động cải tạo và nâng cấp hệ thống tiêu thoát nước. Cải thiện điều kiện môi trường, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân thông qua việc cải tạo và nâng cấp sông Vinh và hệ thống thu gom, xử lý nước thải. Tăng cường kết nối giữa khu vực trung tâm với các khu vực đang phát triển và cơ sở hạ tầng còn yếu kém, nhằm tạo động lực để thành phố phát triển thông qua việc xây dựng một số tuyến đường kết nối; tăng cường không gian xanh cho thành phố thông qua việc xây dựng các hạ tầng không gian công cộng, thông qua việc cải tạo sông Vinh, xây dựng hồ Hưng Hòa 2 cùng hạ tầng công viên. Tăng cường năng lực quản lý đô thị thích ứng với biến đổi khí hậu, kiểm soát ngập lụt tích hợp và chủ động cho thành phố Vinh.
Dự án gồm 4 hợp phần: Hợp phần 1: Đầu tư tích hợp thoát nước, vệ sinh môi trường và kết nối; Hợp phần 2: Mở rộng dung tích chứa để giảm lụt ngập đô thị; Hợp phần 3: Nâng cấp và cải tạo sông Vinh; Hợp phần 4: Phát triển hệ thống và năng lực để cải thiện đô thị thích ứng.
Tổng diện tích sử dụng đất của dự án khoảng 208 ha. Đây là loại dự án hạ tầng kỹ thuật nhóm A; công trình chính thuộc cấp 1; thời hạn sử dụng theo thiết kế là 50 năm đối với công trình xây dựng kết cấu bê tông cốt thép.
Về nguồn vốn đầu tư, gồm vốn vay Ngân hàng Thế giới là 129,6 triệu USD (tương đương 3.000 tỷ đồng); vốn đối ứng: 1.502 tỷ đồng (tương đương 64,9 triệu USD). UBND thành phố Vinh chịu trách nhiệm bố trí vốn đối ứng từ nguồn ngân sách thành phố Vinh (theo Nghị quyết số 02/2021/NQ-HĐND ngày 15/4/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh về quy định một số cơ chế, chính sách đặc thù về tài chính – ngân sách hỗ trợ phát triển kinh tế - xã hội thành phố Vinh giai đoạn 2021-2025).
Quyết định số 283/QĐ-UBND của UBND tỉnh cũng nêu rõ tiến độ thực hiện dự án là 6 năm kể từ thời điểm Dự án được cấp có thẩm quyền bố trí vốn.
