Hồ chứa nước Bản Mồng - công trình thủy lợi quy mô quốc gia của miền Tây Nghệ An
Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng là công trình thủy lợi nhóm A, được xây dựng trên sông Hiếu, thuộc địa bàn các xã Quỳ Châu, Châu Bình, Tam Hợp (tỉnh Nghệ An) và một phần tỉnh Thanh Hóa. Với dung tích gần 225 triệu m³ và tổng mức đầu tư hơn 5.500 tỷ đồng, đây là công trình thủy lợi lớn nhất trên địa bàn tỉnh Nghệ An, được xác định là công trình thủy lợi trọng điểm quốc gia, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội miền Tây Nghệ An và vùng phụ cận.
Hồ chứa nước Bản Mồng được đầu tư theo mục tiêu đa nhiệm, bảo đảm tưới cho khoảng 18.858 ha đất sản xuất ven sông Hiếu; cấp nước bổ sung cho sông Cả về mùa kiệt với lưu lượng khoảng 22 m³/giây; kết hợp phát điện theo tưới với công suất lắp máy 45 MW; đồng thời, tạo nguồn cấp nước cho sinh hoạt, công nghiệp, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản, cải tạo môi trường và giảm lũ cho hạ du sông Hiếu. Công trình được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng quan trọng cho phát triển bền vững khu vực miền Tây Nghệ An.
Về quy mô kỹ thuật, cụm đầu mối hồ Bản Mồng là công trình cấp I, gồm hệ thống đập, tràn và các hạng mục hiện đại như đập bê tông trọng lực, đập đất nhiều khối, tràn xả lũ điều tiết với lưu lượng thiết kế lớn, hệ thống cống xả sâu, cống lấy nước và nhà máy thủy điện công suất 45 MW, với điện lượng dự kiến đạt 168 triệu kWh/năm.
Một điểm nhấn nổi bật của dự án là việc nghiên cứu, áp dụng tro bay - sản phẩm phế thải của nhà máy nhiệt điện vào bê tông công trình. Với khoảng 22.000 tấn tro bay được sử dụng, giải pháp này vừa góp phần bảo vệ môi trường, vừa giảm chi phí đầu tư khoảng 85 tỷ đồng và đẩy nhanh tiến độ thi công.
Trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt của khu vực Bắc Trung Bộ và khối lượng thi công rất lớn, Ban Quản lý dự án cùng các đơn vị thi công đã nỗ lực vượt khó, hoàn thành cụm công trình đầu mối đúng yêu cầu kỹ thuật. Đến nay, các hạng mục chính đã hoàn thành, bảo đảm nhiệm vụ tích nước phòng lũ, điều tiết dòng chảy, cấp nước tưới tự chảy, xả môi trường và phát điện. Sự kiện khánh thành Dự án Hồ chứa nước Bản Mồng giai đoạn 1 là dấu mốc quan trọng, tạo tiền đề để tiếp tục hoàn thiện các hạng mục còn lại của dự án trong thời gian tới.
Nâng cấp Cảng hàng không quốc tế Vinh - hoàn thiện hạ tầng giao thông cửa ngõ của tỉnh
Song song với công trình thủy lợi trọng điểm quốc gia, Dự án nâng cấp Cảng Hàng không quốc tế Vinh cũng là một dự án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với phát triển hạ tầng giao thông, kết nối vùng và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Nghệ An. Dự án do Tổng công ty Cảng Hàng không Việt Nam - CTCP (ACV) làm chủ đầu tư, với tổng vốn gần 1.000 tỷ đồng, bao gồm 3 dự án thành phần.
Cụ thể, Dự án cải tạo Nhà ga quốc nội - Cảng HKQT Vinh có tổng mức đầu tư hơn 68,36 tỷ đồng, là dự án nhóm C, công trình giao thông cấp I. Mục tiêu của dự án nhằm mở rộng không gian khai thác, nâng cao năng lực phục vụ hành khách và đồng bộ các hạng mục kỹ thuật. Quy mô cải tạo gồm lấp 5 ô thông tầng với diện tích khoảng 1.189 m², cải tạo sàn tầng 1, làm mới sàn tầng 2, xây dựng lại 2 thang bộ phía trước sảnh, di chuyển vách kính mặt trước tầng 2, đầu tư mái che kính đường tầng, bổ sung máy soi chiếu an ninh và hoàn thiện các hệ thống kỹ thuật liên quan.
Dự án được khởi công ngày 2/7/2025, với thời gian thi công 180 ngày. Đến nay, toàn bộ các hạng mục đã hoàn thành 100%, hồ sơ nghiệm thu, hoàn công công trình đã hoàn tất và công trình đã được chấp thuận nghiệm thu về phòng cháy, chữa cháy.
Dự án mở rộng, cải tạo sân đỗ máy bay - Cảng HKQT Vinh có tổng mức đầu tư hơn 233,63 tỷ đồng, là dự án nhóm B, công trình giao thông cấp I, sử dụng nguồn vốn từ Quỹ Đầu tư phát triển của ACV. Dự án nhằm mở rộng sân đỗ, bảo đảm khai thác máy bay code E và bố trí 9 vị trí đỗ máy bay code C, đồng thời, đầu tư đồng bộ hệ thống thoát nước, chiếu sáng và hàng rào bảo vệ.
Công trình được khởi công ngày 8/5/2025, với thời gian thi công 240 ngày. Tuy nhiên, tiến độ dự án bị ảnh hưởng do đến ngày 9/10/2025 mới được bàn giao đầy đủ mặt bằng. Đến nay, các hạng mục nền móng đã hoàn thành 100%. Dự án được chia làm 2 giai đoạn đưa vào khai thác, trong đó, giai đoạn 1 sẽ khai thác 4 vị trí đỗ đầu tiên từ ngày 19/12/2025; giai đoạn 2 hoàn thành toàn bộ sân đỗ và dự kiến đưa vào khai thác từ ngày 1/2/2026.
Dự án thành phần thứ ba là Dự án sửa chữa đường cất, hạ cánh, đường lăn - Cảng HKQT Vinh, có tổng mức đầu tư hơn 623,36 tỷ đồng, thuộc dự án nhóm B, công trình giao thông cấp I. Mục tiêu của dự án nhằm khắc phục tình trạng hư hỏng, xuống cấp của đường cất, hạ cánh và đường lăn, bảo đảm an toàn, hiệu quả khai thác lâu dài cho Cảng HKQT Vinh.
Quy mô đầu tư gồm sửa chữa đường cất, hạ cánh dài 2.400m, các đường lăn W1, W2, vuốt dốc W3; sửa chữa lề vật liệu, dải bảo hiểm, bổ sung stopway, hoàn thiện hệ thống thoát nước, sơn kẻ tín hiệu và thay thế hệ thống đèn hiệu, thiết bị dẫn đường. Dự án khởi công ngày 1/7/2025, với thời gian thi công 150 ngày. Đến nay, phần lớn các hạng mục xây dựng và lắp đặt thiết bị đã hoàn thành; ACV đã báo cáo hoàn thành dự án và đang phối hợp với các cơ quan chức năng để thực hiện nghiệm thu, chấp thuận khai thác. Công trình sẽ được đưa vào sử dụng từ ngày 19/12/2025.
Việc hoàn thành và đưa vào khai thác các dự án nâng cấp Cảng HKQT Vinh sẽ góp phần quan trọng trong việc nâng cao năng lực khai thác, bảo đảm an toàn bay, cải thiện chất lượng phục vụ hành khách, đồng thời, hoàn thiện hạ tầng giao thông cửa ngõ hàng không của tỉnh Nghệ An.
Cùng với Hồ chứa nước Bản Mồng, 2 dự án trọng điểm này được kỳ vọng sẽ tạo động lực mới, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân và mở ra không gian phát triển bền vững cho Nghệ An trong giai đoạn tới.
