Nhiều chủ trương quyết sách do HĐND xã ban hành hợp lòng dân như điện, đường, trường, trạm... đã tác động trực tiếp đến sự phát triển kinh tế xã hội, an ninh quốc phòng, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Hoạt động khảo sát, giám sát ngày càng được phân công, tập trung vào những vấn đề cụ thể của địa phương như tình hình thu chi, quyết toán ngân sách; việc thực hiện quy chế dân chủ cơ sở; bình xét xây dựng hộ nghèo, các chính an sinh khác; các xã miền núi quan tâm chương trình 30a của Chính Phủ về hỗ trợ sản xuất; các dự án di dân tái định cư. Những kiến nghị đề xuất sau giám sát đã giúp UBND xã hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội. HĐND xã đã phối hợp chặt chẽ với UBMTTQ xã trong công tác tiếp xúc cử tri, chất vấn tại kỳ họp, giám sát cơ sở cộng đồng. Chủ tịch HĐND xã đã thực hiện tiếp công dân đúng quy định, công tác giải quyết đơn thư đã được chú trọng, đồng thời đã trực tiếp giải quyết các ý kiến kiến nghị của cử tri theo thẩm quyền và báo cáo lên HĐND cấp huyện để tiếp tục xử lý giải quyết.
Tuy vậy, vẫn còn khá nhiều những khó khăn, hạn chế. Trong tổ chức kỳ họp, Thường trực HĐND các xã còn lúng túng, chất lượng nội dung trình kỳ họp nhìn chung còn thấp, nhất là các xã vùng núi cao, vùng giáp biên giới, vùng sâu xã đi lại hết sức khó khăn. Một số xã công tác chuẩn bị kỳ họp chưa được quan tâm đúng mức, đầu tư cho công tác này chưa nhiều, thời gian tổ chức kỳ họp thường là một ngày, có xã chỉ tiến hành trong 1 buổi, chủ yếu thực hiện phần thủ tục và thông qua các nội dung kỳ họp, chưa giành nhiều thời gian cho đại biểu thảo luận, chất vấn. Một số Nghị quyết HĐND ban hành nội dung chưa phù hợp, chưa bám vào chỉ tiêu của cấp trên giao; sai về thể thức văn bản còn nhiều, ký ban hành chưa đúng thẩm quyền. Hoạt động giám sát chưa được tiến hành thường xuyên, chất lượng còn hạn chế, đôi khi còn nhầm lẫn giữa giám sát HĐND với giám sát của UBMTTQ cùng cấp. Một số xã chưa thực sự xem công tác tiếp dân và giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo là nhiệm vụ quan trọng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Thái độ tiếp dân và giải quyết đơn, thư khiếu nại, tố cáo của một số cán bộ tiếp dân còn biểu hiện thiếu bình tĩnh, thiếu phương pháp, chưa nắm vững pháp luật. Việc hướng dẫn công dân thực hiện khiếu nại, tố cáo chưa đầy đủ, đúng quy định của pháp luật, giải thích cho công dân chưa cụ thể, thiếu tính thuyết phục làm cho công dân tiếp tục gửi đơn vượt cấp.
Những hạn chế trên do bố trí nhân sự Thường trực HĐND xã còn bất cập, hoạt động của HĐND cấp xã chủ yếu do Phó chủ tịch HĐND xã chuyên trách đảm nhiệm, đại biểu HĐND xã chưa có kinh nghiệm hoạt động, ngại va chạm ít phát biểu trong hội nghị, ít tham gia thảo luận, chất vấn, bộ phận giúp việc không có, điều kiện trang thiết bị còn thiếu thốn, thông tin không đầy đủ.
Vì vậy cần tăng cường tập huấn pháp luật, quy chế hoạt động HĐND, quy chế chế phối hợp giữa HĐND với Uỷ ban MTTQ xã, hoạt động đại biểu trong công tác tiếp xúc cử tri, hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn...Nhằm không ngừng nâng cao trình độ năng lực hoạt động HĐND cho cấp xã, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao./.
Trần Hữu Đức
