Chính phủ đang giao cho Bộ LĐ-TB&XH thực hiện điều chỉnh tăng lương hưu, trợ cấp BHXH, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp ưu đãi người có công. Thời gian tăng từ ngày 1-7-2024, trùng với thời điểm tăng lương cơ sở và lương tối thiểu vùng.
Bộ Tài chính lo chi ngân sách lớn
Theo đề xuất mới đây của Bộ LĐ-TB&XH, từ ngày 1-7, lương hưu, trợ cấp BHXH sẽ tăng 15%; tăng chi trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng 29,2%, tương ứng từ 1.055.000 đồng lên 2.655.000 đồng/tháng; tăng trợ cấp xã hội lên 38,9%, tương đương tăng từ 360.000 đồng lên 500.000 đồng/tháng.
Tuy nhiên, trong cuộc họp vào ngày 6-3 với lãnh đạo Chính phủ, Bộ LĐ-TB&XH điều chỉnh mức tăng trợ cấp xã hội từ 360.000 đồng lên 750.000 đồng/tháng. Do còn các ý kiến khác nhau nên Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đã chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tiếp tục rà soát số liệu nhằm khẳng định lại những đề xuất trên, đồng thời nâng cao tính thuyết phục trước khi trình Chính phủ.
 |
| Một người dân đang lãnh lương hưu tại điểm chi trả lương hưu. |
Đại diện Bộ Tài chính cho rằng theo đề xuất của Bộ Ảnh: VIẾT LONGLĐ-TB&XH, ngân sách phải chi cho các đối tượng thuộc ngân sách nhà nước đảm bảo là 17.276 tỉ đồng. Đây là số tiền lớn, vượt khả năng cân đối của dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 được Quốc hội quyết định.
Từ năm 2016 đến 2023, Chính phủ đã sáu lần điều chỉnh lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng với các mức điều chỉnh tương ứng: 8% (năm 2016); 7,44% (năm 2017); 6,92% (năm 2018); 7,19% (năm 2019); 7,4% (năm 2022); 12,5% (năm 2023) trên mức lương hưu hiện hưởng.
“Do vậy, đề nghị Bộ LĐ-TB&XH rà soát, tính toán lại các phương án điều chỉnh cụ thể. Đảm bảo tuân thủ các nguyên tắc và cơ sở pháp lý của Luật BHXH về điều chỉnh lương hưu đối với người nghỉ hưu được dựa trên cơ sở mức tăng chỉ số giá tiêu dùng và tăng trưởng kinh tế, phù hợp với ngân sách nhà nước và Quỹ BHXH, Nghị quyết 28 của Ban Chấp hành Trung ương...” - Bộ Tài chính nêu.
Tăng lương hưu 15% là phù hợp
Mới đây, BHXH Việt Nam kiến nghị năm 2024 chỉ nên tăng lương hưu 8% so với năm 2023. Điều này sẽ giúp giảm bớt sự chênh lệch giữa người hưởng lương hưu trước cải cách tiền lương và người hưởng lương hưu từ ngày 1-7-2024 trở đi.
Nếu được thông qua, ngân sách nhà nước dự kiến bố trí thêm 1.900 tỉ đồng trong sáu tháng cuối năm; thêm 50 tỉ đồng nếu điều chỉnh mức hưởng đạt 3,5 triệu đồng/ tháng với người nghỉ hưu trước năm 1995. Nguồn Quỹ BHXH tăng khoảng 6.900 tỉ đồng, chưa bao gồm tiền trích đóng BHYT.
Một chuyên gia trong ngành LĐ-TB&XH cho hay theo Tổng cục Thống kê, quy mô tổng sản phẩm nội địa (GDP) nước ta tính đến cuối năm 2023 ước tính đạt khoảng 10,22 triệu tỉ đồng, tương đương 430 tỉ USD. GDP bình quân đầu người năm 2023 theo giá hiện hành ước tính đạt 101,9 triệu đồng/người, tương đương 4.284 USD, tăng 160 USD so với năm 2022.
Thêm vào đó, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) năm 2023 tăng 3,25% so với năm trước. Như vậy có thể khẳng định nền kinh tế đang có sự phát triển, việc Bộ LĐ-TB&XH đề xuất tăng lương hưu 15% và các chính sách khác với mức tương ứng là phù hợp với tình hình thực tế.
“Hiện chúng ta đang sửa Luật BHXH nên việc điều chỉnh lương hưu cho phù hợp với mức sống tối thiểu vừa giúp người dân thừa hưởng những thành tựu của nền kinh tế, vừa thêm niềm tin vào hệ thống an sinh xã hội…” - vị này nhấn mạnh.
Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Lan Hương, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học lao động và xã hội (Bộ LĐ-TB&XH), cho rằng việc điều chỉnh tăng lương hưu phải dựa vào ba yếu tố: Giá sinh hoạt, tăng trưởng kinh tế và tăng lương chung. Nếu chiếu theo ba yếu tố trên thì việc Bộ LĐ-TB&XH đề xuất tăng lương hưu 15% là phù hợp hơn mức đề xuất chỉ 8% của BHXH Việt Nam.
Bà Hương cũng nhấn mạnh cần lưu ý quan tâm điều chỉnh tăng lương hưu với nhóm đang có lương hưu thấp. “Cần xác định một sàn lương hưu tối thiểu đáp ứng nhu cầu sống. Nếu lương hưu thấp hơn mức này, Nhà nước cần bù bằng số tiền tuyệt đối thay vì tăng theo tỉ lệ %” - bà Hương nói.
Lương hưu bình quân 5,4 triệu đồng/tháng
Việt Nam hiện có khoảng 14,4 triệu người sau độ tuổi nghỉ hưu nhưng chỉ có 3,3 triệu người hưởng lương hưu, trợ cấp BHXH hằng tháng từ Quỹ BHXH và 1,8 triệu người hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ ngân sách nhà nước.
Người Việt Nam hưởng hưu trí tối đa 75%, tuy nhiên tiền lương tính đóng bảo hiểm thấp nên lương hưu bình quân chỉ đạt 5,4 triệu đồng/tháng.
